Turnus rehabilitacyjny to bardzo dobry sposób na aktywną rehabilitację. To jednak nie wszystko. Jest on również okazją do wypoczynku, podniesienia sprawności, a także realizowania i odkrywania różnych zainteresowań. Ponadto, oferuje możliwość poznawania nowych osób, spędzania z nimi czasu oraz rozwijania kompetencji społecznych i komunikacyjnych. Na czym dokładnie polegają turnusy rehabilitacyjne? Dla kogo są przeznaczone? Jakie są ich rodzaje? Ile kosztują? Na te wszystkie pytania, odpowiedzi zostaną udzielone poniżej:
Turnus rehabilitacyjny – co to?
Turnus rehabilitacyjny to zorganizowana, płatna forma aktywnej rehabilitacji w Polsce, połączona z wypoczynkiem. Turnusy rehabilitacyjne organizowane są jedynie na terenie kraju. Celem turnusów rehabilitacyjnych jest poprawa sprawności psychofizycznej osoby rehabilitowanej, jak również – odróżnieniu od pobytów sanatoryjnych NFZ, które koncentrują się na rehabilitacji leczniczej osób indywidualnych – rozwijanie umiejętności społecznych uczestnika (w drodze nawiązywania i rozwijania kontaktów, realizację różnorakich zainteresowań, udział w zajęciach przewidywanych programem), dzięki czemu pobudzają one rozwój osobisty.
Skierowanie na turnus odbywa się wyłącznie na wniosek lekarza. Czas trwania wynosi co 
najmniej 14 dni, a jedna grupa liczyć musi co najmniej dwudziestu uczestników o podobnych potrzebach w zakresie rehabilitacji ze względu na rodzaj niepełnosprawności. Każda grupa turnusowa ma opracowany program rehabilitacji odpowiedni do schorzeń uczestników, realizowany przy udziale kadry specjalistów. Turnus może być zorganizowany w formie stacjonarnej lub niestacjonarnej.
Rodzaje turnusów rehabilitacyjnych
Turnusy rehabilitacyjne możemy podzielić na różne typy, ze względu na rodzaj dominujących w jego trakcie zajęć. Wyróżniamy więc turnusy:
- Usprawniająco-rekreacyjne
- Rekreacyjno-sportowe oraz sportowe
- Szkoleniowe
- Psychoterapeutyczne
- Rozwijające zainteresowania, czy uzdolnienia uczestników
- Uczące niezależnego funkcjonowania z niepełnosprawnością
Dla kogo przeznaczone są turnusy rehabilitacyjne?
Turnusy rehabilitacyjne są przeznaczone dla osób o różnym rodzaju niepełnosprawności. 
Mogą dotyczyć pacjentów z niepełnosprawnością ruchową, a także dysfunkcjami konkretnych narządów, na przykład słuchu lub wzroku. Specjalne turnusy są także organizowane również dla osób z chorobami psychicznymi. Turnusy mogą być więc przeznaczone dla osób z różnymi problemami zdrowotnymi. Najczęściej organizowane są turnusy dla grup osób z następującymi przyczynami niepełnosprawności:
- Dysfunkcja narządu ruchu (z wyłączeniem osób na wózkach inwalidzkich)
- Dysfunkcja narządu ruchu – osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich
- Dysfunkcja narządu słuchu
- Dysfunkcja narządu wzroku
- Upośledzenie umysłowe
- Zaburzenia psychiczne
- Padaczka
- Choroby układu krążenia
Obowiązki organizatora turnusu rehabilitacyjnego
Organizator turnusu rehabilitacyjnego musi posiadać uprawnienia nadane przez wojewodę i umieszczony jest w centralnej bazie organizatorów. Ponadto, musi odbywać się w ośrodku mającym wpis do rejestru ośrodków, który także prowadzony jest przez wojewodę (nie dotyczy to turnusów organizowanych w formie niestacjonarnej)
Zadaniem organizatora jest także zorganizowanie grup uczestników wymagających podobnej rehabilitacji, opracowanie i realizacja programu turnusu, dostosowanego do potrzeb uczestników, które zależą od rodzaju niepełnosprawności. Zapewnia on również wykwalifikowaną kadrę rehabilitantów, psychologów, terapeutów – zależnie od przewidzianych programem działań. Co więcej, musi on spełnić wymagania proceduralne i administracyjne we współpracy z jednostkami pomocy społecznej i Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).
Dodatkowo, organizator ma także obowiązek przesłania do właściwego powiatowego centrum pomocy rodzinie informacji o przebiegu turnusu w terminie 21 dni od dnia zakończenia turnusu, sporządzonej odrębnie dla każdego uczestnika korzystającego z dofinansowania ze środków PFRON. Musi on także przechowywać dokumenty dotyczące przebiegu turnusu przez okres 3 lat.
Ile kosztują turnusy rehabilitacyjne?
Turnusy rehabilitacyjne kosztują – w zależności od przeznaczenia, lokalizacji, pory roku, konkretnego ośrodka i pokoju – przeważnie od 1200 do 2700 złotych. Szczególną popularnością cieszą się turnusy rehabilitacyjne nad morzem – takie jak choćby te oferowane przez tego organizatora: turnusy-kamex.pl. Jednak, co bardzo ważne, uczestnicy mogą ubiegać się o dofinansowanie ze środków z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).
Dofinansowanie turnusu rehabilitacyjnego
Kryterium dochodowe
Osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie ze środków PFRON uczestnictwa w turnusie, jeżeli przeciętny miesięczny dochód, w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych, podzielony przez liczbę osób we wspólnym gospodarstwie domowym, obliczony za kwartał poprzedzający miesiąc złożenia wniosku, nie przekracza kwoty:
- 50% przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym
- 65% przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej
W przypadku przekroczenia wyżej wymienionych kwot dochodu kwotę dofinansowania pomniejsza się o kwotę, o którą dochód ten został przekroczony. Jednak w sytuacji uzasadnionej trudną sytuacją materialną lub losową osoby niepełnosprawnej, dofinansowanie ze środków PFRON uczestnictwa w turnusie tej osoby lub dofinansowanie uczestnictwa jej opiekuna może zostać przyznane bez pomniejszania kwoty dofinansowania pomimo przekroczenia wymaganych kwot dochodu. Kwota przekazanego dofinansowania nie może być wyższa od faktycznego kosztu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym osoby niepełnosprawnej lub pobytu jej opiekuna.
Pozostałe warunki
Co istotne, o dofinansowanie może ubiegać się osoba, która poza kryterium dochodowym, spełnia następujące warunki:
- Posiada orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub całkowitej albo częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów
- Została skierowana na turnus rehabilitacyjny na wniosek lekarza, pod którego opieką się znajduje
W roku, w którym ubiega się o dofinansowanie, nie uzyskała na ten cel dofinansowania ze środków PFRON - Weźmie udział w turnusie, który odbędzie się w ośrodku wpisanym do rejestru ośrodków, prowadzonego przez wojewodę, albo poza takim ośrodkiem, w przypadku gdy turnus jest organizowany w formie niestacjonarnej
- Wybierze organizatora turnusu, który posiada wpis do rejestru organizatorów turnusów
- Będzie uczestniczyła w zajęciach przewidzianych w programie turnusu, który wybrała
- Nie będzie pełniła funkcji członka kadry na turnusie ani nie będzie opiekunem innego uczestnika tego turnusu
- Złoży oświadczenie o wysokości dochodu obliczonego zgodnie z art. 10e ust. 1 ustawy wraz z informacją o liczbie osób we wspólnym gospodarstwie domowym
- W przypadku turnusu, którego program przewiduje także zabiegi fizjoterapeutyczne, przedstawi podczas pierwszego badania lekarskiego na turnusie zaświadczenie lekarskie o aktualnym stanie zdrowia, w szczególności o chorobie zasadniczej, uczuleniach i przyjmowanych lekach
Dofinansowanie dla opiekuna
Osobie niepełnosprawnej o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności albo równoważnym oraz osobie niepełnosprawnej w wieku do 16 lat może być przyznane dofinansowanie pobytu na turnusie rehabilitacyjnym jej opiekuna, pod warunkiem, że wniosek lekarza zawiera wyraźne wskazanie wraz z uzasadnieniem konieczności pobytu opiekuna; oraz, że opiekun:
- Nie będzie pełnił funkcji członka kadry na tym turnusie
- Nie jest osobą niepełnosprawną wymagającą opieki innej osoby
- Ukończył 18 lat lub ukończył 16 lat i jest wspólnie zamieszkującym członkiem rodziny osoby niepełnosprawnej
Wysokość dofinansowania
Jaka jest wysokość dofinansowania? Określa ją Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007 roku w sprawie turnusów rehabilitacyjnych. W efekcie, wysokość dofinansowania wynosi:
- 27% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej – dla osoby niepełnosprawnej ze znacznym stopniem niepełnosprawności, osoby niepełnosprawnej w wieku do 16. roku życia oraz osoby niepełnosprawnej w wieku 16-24 lat uczącej się i niepracującej, bez względu na stopień niepełnosprawności
- 25% przeciętnego wynagrodzenia – dla osoby niepełnosprawnej z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności
- 23% przeciętnego wynagrodzenia – dla osoby niepełnosprawnej z lekkim stopniem niepełnosprawności
- 18% przeciętnego wynagrodzenia – dla opiekuna osoby niepełnosprawnej
18% przeciętnego wynagrodzenia – dla osoby niepełnosprawnej zatrudnionej w zakładzie pracy chronionej, niezależnie od posiadanego stopnia niepełnosprawności
W przypadku uzasadnionym szczególnie trudną sytuacją życiową osoby niepełnosprawnej dofinansowanie dla tej osoby lub dofinansowanie pobytu jej opiekuna na turnusie rehabilitacyjnym może zostać podwyższone do wysokości 35% przeciętnego wynagrodzenia. Podwyższenie dofinansowania pobytu opiekuna może nastąpić, jeżeli opiekun pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą niepełnosprawną lub osoba ta ponosi koszty uczestnictwa opiekuna w turnusie. Kwoty dofinansowania zawsze zaokrągla się do pełnego złotego.
Wniosek o dofinansowanie
W celu uzyskania dofinansowania należy w powiatowym centrum pomocy rodzinie złożyć odpowiedni wniosek. Właściwym jest centrum w miejscu zamieszkania osoby ubiegającej się o dofinansowanie. Dokument można złożyć osobiście, a także za pośrednictwem opiekuna albo organizatora turnusu. Do wniosku należy dołączyć:
- Kopię orzeczenia o stopniu niepełnosprawności lub kopię orzeczenia, lub kopię wypisu z treści orzeczenia traktowanego na równi z tym orzeczeniem albo kopię orzeczenia o niepełnosprawności
- Wniosek lekarza, pod którego opieką znajduje się osoba niepełnosprawna, o skierowanie na turnus rehabilitacyjny
Jeżeli wniosek złożony jest nieprawidłowo, ubiegający się o dofinansowanie zostanie o tym poinformowany przez centrum w ciągu 10 dni od dnia złożenia wniosku. Na usunięcie uchybień ma on 30 dni od dnia otrzymania informacji o uchybieniach we wniosku. Wniosek o dofinansowanie jest rozpatrywany przez centrum pomocy rodzinie w terminie 30 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku. W terminie 7 dni od dnia rozpatrzenia wniosku centrum pomocy rodzinie informuje wnioskodawcę o sposobie jego rozpatrzenia.
Przy ocenie wniosku uczestniczy pracownik socjalny lub specjalista do spraw społecznych, 
który ocenia sytuację społeczną osoby składającej wniosek oraz jej potrzeby w zakresie rozwijania umiejętności społecznych. Przy rozpatrywaniu wniosku o dofinansowanie bierze się pod uwagę stopień i rodzaj niepełnosprawności wnioskodawcy oraz wpływ niepełnosprawności na możliwość realizacji przez wnioskodawcę kontaktów społecznych w codziennym funkcjonowaniu, a także uwzględnia się na korzyść wnioskodawcy fakt niekorzystania z dofinansowania w roku poprzednim.
Kto ma największe szanse na dofinansowanie?
W pierwszej kolejności dofinansowanie uzyskują osoby niepełnosprawne, posiadające orzeczenia o zaliczeniu do znacznego i umiarkowanego stopnia niepełnosprawności albo równoważne, osoby niepełnosprawne w wieku do 16 lat albo w wieku do 24 lat uczące się i niepracujące bez względu na stopień niepełnosprawności.
Co dalej?
Po otrzymaniu decyzji o przyznaniu dofinansowania, należy wybrać konkretny turnus rehabilitacyjny. Informację o wyborze turnusu powinniśmy przekazać centrum w terminie 30 dni od otrzymania powiadomienia o przyznaniu dofinansowania, nie później jednak niż na 21 dni przed rozpoczęciem turnusu rehabilitacyjnego. Przekazanie dofinansowania organizatorowi turnusu rehabilitacyjnego następuje w terminie 7 dni od dnia otrzymania oświadczenia organizatora, jednak nie później niż na 7 dni przed dniem rozpoczęcia tego turnusu.