Squash cieszy się dość dużą popularnością na całym świecie. Nadano mu również miano jednego z najzdrowszych sportów jakie istnieją. Nic więc dziwnego, ponieważ podczas pojedynczej rozgrywki można się nie tylko solidnie zmęczyć, lecz również spalić nawet tysiąc kilokalorii. Na tym jednak zalety się nie kończą. Squash rozwija wydolność, koordynację oraz tkankę mięśniową. Dodatkowo to sport, który kojarzy się z pracownikami korporacji, biznesmenami, prawnikami czy menedżerami. Często więc zdarza się, że taki mecz traktowany jest jako okazja do nieformalnych spotkań związanych choćby z negocjacjami biznesowymi. Nie należy jednak kierować się stereotypami, a gra w squasha wcale nie musi być tak elitarną rozrywką, jak może się na początku wydawać. Najpierw jednak przejdźmy do podstaw. Zanim jednak wyjaśnimy zasady w gry w squasha, przedstawimy jego historię, która jest dość nietypowa.
Squash – historia
“Skłosz” został wymyślony w XIX wieku w Wielkiej Brytanii. Sport ten narodził się… w słynnym londyńskim więzieniu The Fleet. Kryminaliści skazani na długi pobyt za kratkami nie mogli grać w tenisa ziemnego, więc z nudy zaczęli odbijać piłke od ścian. Było to około 1830 roku. Następnie, dziwnym trafem ta rozrywka przeniosła się od jednej z elitarnej brytyjskich szkół dla chłopców. Jednak oni, zamiast korzystać z tradycyjnej piłki tenisowej, zaczęli grać z użyciem przekłutej piłeczki, która przy kontakcie z podłożem ulegała zgnieceniu – stąd nazwa dyscypliny, squash po angielsku oznacza rozgniatać.
Z kolei po raz pierwszy pierwszy oficjalnie nazwa squash pojawiła się w 1890 roku. Natomiast obecne reguły gry wypracowano kilkadziesiąt lat później, wcześniej wielokrotnie się one zmieniały. Rozkwit tej dyscypliny datuje się na lata sześćdziesiąte, a największą popularność zyskała ona w Stanach Zjednoczonych.
W Polsce pierwszy klub z kortami do squasha pojawił się w 1982 roku w dzielnicy Wawer w Warszawie. Nosił on nazwę British Country Club, a grać mogli tylko pracownicy brytyjskiej ambasady i ich goście. Natomiast pierwszy klub otwarty dla wszystkich chętnych pojawił został otwarty dopiero w 1994 roku. Nosił nazwę Magnum i znajdował się na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Osiem lat później założono Polską Federację Squasha, od tego czasu ten sport w Polsce prężnie się rozwija i zyskuje na popularności.
Squash – zasady
Squash polega na odbijaniu piłki o ścianę w wyznaczonym polu ograniczonym liniami. W przeciwieństwie do innych dyscyplin, takich jak tenis ziemny czy siatkówka, linia nie liczy się do pola i trafienie w nią traktowane jest jako aut. Gra rozpoczyna się serwisem. Z kolei każdą następną piłkę serwuje zwycięzca ostatniej wymiany. Aby wykonać prawidłowy serwis:
- W momencie uderzenia piłki serwujący musi dotykać częścią jednej stopy podłogi wewnątrz pola serwisowego, nie dotykając żadną jej częścią linii tego pola (część tej stopy może wystawać za tę linię, lecz nie może jej dotykać)
- Serwujący musi uderzyć piłkę bezpośrednio na ścianę przednią pomiędzy linią serwisu (środkowa linia na ścianie przedniej) i linię autu (linia górna) oraz za linię wydzielającą połowę kortu
Po prawidłowym serwisie, zawodnicy na zmianę uderzają piłkę do chwili, w której jednemu z nich nie uda się jej odbić o przednią ścianę przed drugim odbiciem od podłogi (tak, jak w tenisie czy ping-pongu). Musi uważać, by nie skierować jej na aut (piłka nie może wyjść poza górną i dolną linię autu na przedniej ścianie, ani jej dotknąć). Co ważne, piłka może odbijać się od ścian bocznych i tylnych.
Pojedynek rozgrywa się do trzech lub dwóch wygranych setów. Set wygrywa ta osoba która jako pierwsza uzyska 11 punktów (w przypadku remisu 10:10 wymagane jest zdobycie dwupunktowej przewagi). Punkt zdobywa się za każdą wygraną wymianę.
Kort do squasha
Korty do squasha muszą mieć określone wymiary. Ustanowiła je Międzynarodowa Federacja Squasha. Pozostają one niezmienne od 1920 roku i wynoszą 9,75 metra długości oraz 6,4 metra szerokości. Boisko do squasha musi być zamknięte ścianami ze wszystkich czterech stron. Podłogę najczęściej stanowi parkiet, a ściana tylna w większości przypadków jest zrobiona ze szkła.
Przygotowanie się do gry w squasha
Pod względem technicznym gra w squasha przypomina tę dobrze znaną w tenisa ziemnego. To z niej zaczerpnięty jest sposób trzymania rakiety oraz charakterystyczne zagrania – forehand i backhand. Bardzo ważnym elementem przed rozpoczęciem rozgrywki jest odpowiednia rozgrzewka. To sport bardzo dynamiczny, więc stwarza ryzyko kontuzji. Poza tym, przy odpowiednim rozciągnięciu zminimalizujemy prawdopodobieństwo wystąpienia silnych zakwasów po takim treningu.
Jeśli chodzi o strój, to nie ma w tym przypadku szczególnych wymagań. Sportowa koszulka i spodenki w pełni się sprawdzą. Jednak, jako że squash to sport, który potrafi dać silny wycisk, warto pamiętać o zabraniu wody i ręcznika.
Sprzęt do squasha
Na początek przyjrzyjmy się bliżej takiej kwestii, jak buty do squasha. Poruszanie się w squashu głównie opiera się na błyskawicznym starcie do piłki, gwałtownym wyhamowaniu i szybkim powrocie na pozycję. Wydaje się więc, iż jeśli planujemy regularnie grać w squasha, specjalistyczne obuwie wydaje się obowiązkową inwestycją, ponieważ pozytywnie wpływa ono zarówno nasz komfort, wydajność, jak i bezpieczeństwo podczas rozgrywki. Jego koszt to z reguły od 100 do 400 złotych.
Jeśli jednak idziemy dopiero na pierwszy trening i nie chcemy planować wydatków, można skorzystać ze zwykłych butów halowych. Należy jednak pamiętać, by miały one jasną podeszwę “non-marking”, czyli taką, która nie pozostawia śladów na parkiecie.
Podstawowym ekwipunkiem jest jednak oczywiście rakieta do squasha. Rozsądnym wyjściem będzie w tym przypadku mimo wszystko uprzednie przetestowanie kilku modeli w klubie. Koszt takiego wypożyczenia to zwykle 5-10 złotych za trening. Rakiety do squasha różnią się między sobą głównie czterema parametrami. Są nimi:
- Kształt
- Waga
- Balans
- Naciąg
Wpływają one na zdolność manewrowania rakietą, dokładność oraz siłę uderzenia. Należy więc zdecydować się na taką, która będzie dobrze pasować do naszego stylu gry. Jej koszt może wynieść od 100 nawet do 700 złotych, zależnie od preferencji i modelu.
Ostatnia istotna kwestia, to piłka do squasha. Oczywiście są one zawsze dostępne w klubach, a koszt wypożyczenia to z reguły 2 PLN za trening. Jednak, jeśli planujemy grać regularnie, warto nabyć własną, ponieważ koszt takiego zakupu to zaledwie 10, maksymalnie 15 złotych. Poza tym bardzo ważny jest odpowiedni wybór piłki, ponieważ wpływa on na komfort i poziom naszej gry. Piłka do squasha wykonana jest z gumy, a jej waga wynosi około 24 gramy.
Do wyboru mamy cztery podstawowe typy tego przedmiotu. Oznaczone są one kropkami. Początkujący z reguły najlepiej radzą sobie grając piłką z niebieską kropką. Jest ona większa od tej stosowanej przez profesjonalistów, szybko się porusza i wysoko odbija. Następnie większość graczy korzysta z piłki z czerwoną kropką, jest ona lekko mniejsza (lecz wciąż większa od profesjonalnej) i nie tak szybka jak niebieska. Piłki dla zaawansowanych graczy oznaczone są jedną lub dwiema żółtymi kropkami.
Należy również pamiętać, aby na początku treningu, przed rozpoczęciem meczu, odbić piłkę o ścianę kilkadziesiąt razy, ponieważ musi się ona właściwie rozgrzać, by była odpowiednio skoczna.
Ostatni element to okulary ochronne. Warto się w nie wyposażyć, aby wyeliminować ryzyko trafienia piłką w oko. Ich koszt to z reguły 50-100 złotych.
Squash – ile kosztuje rozgrywka?
Ceny za wynajęcie kortu do squasha w najbardziej obleganych godzinach popołudniowo-wieczornych w popularnych klubach sięgają nawet 60-65 złotych za godzinę. Jednak w większości miejsc w dużych polskich miastach koszty gry w godzinach porannych zaczynają się od 30-35 złotych za 60 minut. Na specjalne zniżki mogą również liczyć studenci, seniorzy, młodzież, a nawet posiadacze popularnej w większości korporacji karty MultiSport.
Z pewnością więc squash jest świetnym rozwiązaniem, jeśli pragniemy poprawić swoją kondycję, spalić sporo kalorii i zadbać o swoją sylwetkę czy zwyczajnie brakuje nam czystej, pasjonującej sportowej rywalizacji i fizycznego wysiłku, zwłaszcza w porze jesienno-zimowej, gdy pogoda nie zachęca do aktywności fizycznych na świeżym powietrzu.
