Niektórzy są zwolennikami skrupulatnego planowania budżetu i dokładania jakiejś sumy z wypłaty, kiedy inni wydają pieniądze bez większego zastanowienia. Finanse to niezwykle ważna kwestia w naszym życiu, z którą warto zaznajomić także dzieci. Dlaczego warto zadbać o oszczędności? Jak rozsądnie planować budżet i nauczyć oszczędzania także najmłodszych członków rodziny?
Dlaczego warto oszczędzać?
Część osób swoje zarobione pieniądze z chęcią odkłada i wydaje z dużą rozwagą. Niektórzy raczej sceptycznie podchodzą do oszczędzania i wydają co miesiąc całą wypłatę. Niezależnie od tego, czy zarabiamy duży, czy nasza wypłata jest skromna, oszczędzać warto. Odkładając co miesiąc mniejsze i większe kwoty, jesteśmy w stanie po jakimś czasie zgromadzić naprawdę sporo. Dzięki temu rośnie nasze poczucie bezpieczeństwa finansowego. Zaoszczędzone pieniądze mogą być tak zwaną poduszką finansową, czyli środkami, z których możemy skorzystać w awaryjnej sytuacji. Nie wszystko w życiu jesteśmy w stanie przewidzieć. Dzięki poduszce finansowej mamy środki, z których możemy sfinansować naprawę auta lub prywatne leczenie u specjalisty.
Oszczędności możemy odkładać z myślą o konkretnych większych wydatkach. Za zaoszczędzone pieniądze można sfinansować wakacje marzeń lub pozwolić sobie na zakup najnowszego sprzętu do domu. Jednak jeżeli chcemy na poważnie podejść do oszczędzania, musimy przeanalizować swoją sytuację finansową. Wiele osób żyje z dnia na dzień i wydaje pieniądze bez większej refleksji. Na myślenie o środkach na koncie przychodzi czas, kiedy zaczyna ich brakować. Natomiast jak pojawia się wypłata, wszystko zaczyna się od nowa. Kluczem do oszczędzania jest planowanie budżetu. Warto zaangażować w to całą rodzinę.
Planowanie domowego budżetu
Budżet domowy to niezwykle ważna sprawa, która pozwoli w rozsądny sposób zarządzać pieniędzmi. Na początku warto wypisać nasze miesięczne przychody oraz wydatki stałe, do których zaliczamy opłaty za mieszkanie lub dom, media, raty kredytów, ZUS, składki na ubezpieczenia, stałe subskrypcje, przedszkole dla dzieci i zajęcia dodatkowe. Kolejną kwestią są wydatki zmienne, czyli wydatki okresowe, których wysokości nie jesteśmy pewni, do nich zaliczamy żywność, sport i zdrowie, rozrywka, odzież. Należy pamiętać, że oszczędzanie nie oznacza całkowitej rezygnacji z wyjść do kina, restauracji, czy jakichkolwiek zachcianek.
Domowy budżet możemy stworzyć za pomocą specjalnych aplikacji lub w arkuszu Excel. Inną możliwością jest planowanie wydatków po prostu na kartce. Do tego wszystkiego warto zaangażować najmłodszych. Kiedy dzieci są w odpowiednim wieku, powinny poznać wartość pieniędzy i powoli uczyć się, jak nimi zarządzać. Ale jak dokładnie zaangażować dzieci do tworzenia domowego budżetu? Na początek należy uzyskać ich zainteresowanie.
Co daje dzieciom uczestniczenie w planowaniu budżetu?
Dzieci bardzo chętnie uczą się nowych rzeczy zwłaszcza poprzez doświadczenie. Jeżeli w danym miesiącu przygotowujemy domowy budżet, możemy zachęcić dzieci do wspólnego planowania wydatków. Oczywiście to my ostatecznie decydujemy, na co i ile wydamy pieniędzy, ale angażując najmłodszych, możemy wytłumaczyć im na początek, czym jest wypłata, czym są wydatki stałe i zmienne.
Dobrym sposobem na wprowadzenie edukacji finansowej jest dawanie dzieciom kieszonkowego. Warto z wyprzedzeniem ustalić, jakie kwoty nasza pociecha będzie dostawała, a także dokładnie ustalić co ile będziemy wypłacać pieniądze. Najlepiej uczymy się poprzez własne doświadczenie, dlatego najmłodsi, którzy dysponują własnymi środkami, są w stanie lepiej zrozumieć, jak działają finanse. Jednak jak przekonać dziecko, że warto odkładać jakąś część kieszonkowego?
To rodzice są największym autorytetem i dla swoich pociech, dlatego najlepszym przykładem dla dzieci będzie nasze rozsądne zarządzanie finansami oraz angażowanie dziecka we wspólne organizowanie budżetu domowego. Ciekawą opcją może okazać się wprowadzenie metody trzech słoików. W tym celu musimy przygotować trzy skarbonki lub po prostu słoiki, do których dziecko będzie wrzucać swoje kieszonkowe:
- Skarbonka na wydatki — tutaj nasza pociecha będzie wrzucać pieniądze, które chce przeznaczyć na swoje mniejsze lub większe wydatki.
- Skarbonka na oszczędności — do drugiej skarbonki dziecko będzie wrzucać pieniądze, które chce zaoszczędzić. Warto w tym momencie wyjaśnić dziecku, dlaczego czasem nie stać nas na pewne rzeczy i co może dać odkładanie niewielkich sum co miesiąc.
- Skarbonka na pomoc innym — ostatni słoik/skarbonka służy odkładaniu pieniędzy na szczytne cele. Dziecko powinno wrzucać do niego maksymalnie 10% otrzymywanej kwoty.
Przy okazji zapoznawania dziecka z różnymi aspektami planowania budżetu, warto zadbać o wytłumaczenie, dlaczego w niektórych sytuacjach nie może pozwolić sobie na zakup pewnych artykułów. W takiej sytuacji należy jednak pamiętać, że nie powinnyśmy przyjmować narracji, która świadczy o braku pieniędzy, lecz wytłumaczyć czemu inny zakup jest w tym momencie ważniejszy od drugiego.
Rodzinne oszczędności i planowanie budżetu razem z dzieckiem
Odkładając co miesiąc mniejsze i większe kwoty, jesteśmy w stanie po jakimś czasie zgromadzić naprawdę sporo. Posiadanie oszczędności wpływa na nasze bezpieczeństwo finansowe. Dzięki zgromadzonym środkom tworzy się tak zwana poduszka finansowa, która może uratować nas w trudnej sytuacji, kiedy nagle będziemy potrzebować więcej środków przykładowo w razie choroby lub utraty pracy. Ponadto z odłożonych pieniędzy możemy finansować najróżniejsze wyjazdy, zakup droższych sprzętów do domu, a nawet remont.
Do planowania budżetu domowego warto zaprosić dziecko, ponieważ właśnie w ten sposób najmłodsi mogą lepiej zrozumieć i nauczyć się planować wydatki. W budżecie powinny znaleźć się nasze miesięczne dochody, wydatki stałe i zmienne. Decydując się na oszczędzanie, nie musimy rezygnować z najróżniejszych aktywności i przyjemności. Należy je jednak dobrze zaplanować.
Najlepszym sposobem na naukę oszczędzania najmłodszych jest wprowadzenie praktycznych ćwiczeń. Do tego dziecku będą potrzebne jego własne pieniądze, czyli kieszonkowe. Warto wprowadzić metodę trzech słoików, w której razem z pociechą zakładamy trzy różne skarbonki, do których dziecko będzie odkładało środki na swoje własne wydatki. Dzieci najlepiej uczą się przez praktykę, jednak mimo to warto na spokojnie najmłodszym wytłumaczyć, czym są pieniądze i co może dać planowanie wydatków. Oczywiście należy robić to w odpowiednim wieku.
