Żyjemy już w czasach, w których przemysł kosmiczny jest realnym, intratnym biznesem. Światowe, cywilne inwestycje publiczne w sektor kosmiczny przekraczają już 50 miliardów dolarów rocznie, a prognozuje się, że w najbliższych latach ta kwota wzrośnie jeszcze dwukrotnie. Co więcej, wartość tego rynku przekracza już 400 miliardów dolarów, a jego tempo wzrostu wynosi średnio około 6%. To właśnie na potrzeby eksploracji kosmosu powstają innowacyjne technologie stanowiące efekt najbardziej zaawansowanej inżynierii, która ma zapewnić niezawodność działania tych urządzeń w przestrzeni kosmicznej. Następnie takie innowacyjne produkty trafiają na rynek komercyjny.
W efekcie jest to ogromna szansa dla firm rozwijających zaawansowane technologie, które potem będą mogły skomercjalizować swoje produkty. Mowa tutaj także o polskim biznesie – w końcu nasz kraj od 2012 roku należy do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Co więcej, w Polsce działa już około 300 rodzimych przedsiębiorstw z sektora kosmicznego, które zatrudniają łącznie około 3 tysiące pracowników. Zajmują się one oprogramowaniem naziemnym oraz stosowanym w przestrzeni kosmicznej, mechaniką precyzyjną, rozwiązaniami robotycznymi, optyką, optoelektroniką czy obserwacją Ziemi i przestrzeni kosmicznej oraz awioniką.
O jakim potencjale i możliwościach mówimy więc w przypadku polskiego przemysłu kosmicznego? Te kwestie zostaną omówione w dalszej części tekstu. Zacznijmy jednak od wyjaśnienia z czego w ogóle składa się obecnie rynek kosmiczny:
Przemysł kosmiczny – podstawowe informacje
Pierwsze sukcesy przemysłu kosmicznego na szeroką skalę
Fenomen rynku kosmicznego rozpoczął się wraz z podbojem orbity okołoziemskiej. 
Początkowo loty w kosmos stymulowały produkcję nastawioną wyłącznie na obsługę kolejnych misji. Jednak w szybkim czasie technologie kosmiczne pozwoliły wytworzyć zupełnie nowe gałęzie przemysłu. Jedną z najważniejszych jest obecnie telekomunikacja oparta na sieci satelitów. Kolejny ogromny sektor korzysta z danych dostarczanych przez satelity globalnego systemu pozycjonowania. Rynek ten nazywany jest downstreamem i opiera się na wykorzystywaniu satelitów do celów rynkowych. Ten sektor zaczął już rozwijać rynek małych satelitów.
Tradycyjna część kosmicznego biznesu to upstream, czyli produkcja sprzętu kosmicznego, takiego jak rakiety, wyposażenia, wystrzeliwanie satelitów, w dużej mierze finansowana ze środków rządowych. USA i Rosja, które znalazły się w czołówce wyścigu w kosmos, przeznaczają na ten cel 0,25% swojego produktu krajowego brutto. Polska wydaje na udział w projektach kosmicznych 0,01% PKB.
Przemysł kosmiczny w Europie
W europejskim sektorze kosmicznym pracuje dziś około 231 tysięcy specjalistów, a jego wartość szacuje się na 65 miliardów euro. Najważniejszą europejską instytucją tej branży jest Europejska Agencja Kosmiczna (ESA), powołana w 1975 roku. Agencja zrzesza państwa europejskie uczestniczące w rozwoju kosmosu i stymuluje rynek kosmiczny na obszarze Unii Europejskiej. W agencji pracuje około 1900 osób.
Przemysł kosmiczny w Polsce
Rozwój po dołączeniu do ESA
Polska nigdy nie była potęgą przemysłową, jeśli chodzi o rynek kosmiczny. Niemniej od 2012 roku zaczęło się to zmieniać. Europejska Agencja Kosmiczna zaczęła składać zamówienia w polskich firmach o wartości 100 milionów złotych. Na tyle również można minimalnie oszacować rynek technologii twardych, czyli produkcji satelitów oraz rakiet kosmicznych.
Działania Polskiej Agencji Kosmicznej
Już w ciągu czterech pierwszych lat od dołączenia do Europejskiej Agencji Kosmicznej polscy przedsiębiorcy otrzymali dofinansowanie w wysokości prawie 42 milionów euro. Od 2014 roku koordynowaniem współpracy polskiego przemysłu kosmicznego z Europejską Agencją Kosmiczną zajmuje się Polska Agencja Kosmiczna. Najważniejsze zadania tego organu to:
- Koordynowanie aktywności polskiego sektora kosmicznego na poziomie krajowym i międzynarodowym
- Reprezentowanie Polski w kontaktach z międzynarodowymi organizacjami sektora kosmicznego
- Wspieranie krajowych projektów naukowych i biznesowych związanych z technologiami kosmicznymi
- Działania na rzecz szerszego wykorzystania technologii satelitarnych w pracy administracji publicznej
- Wzrost potencjału obronnego kraju
Od 2016 roku pojawiają się z kolei pierwsi odbiorcy prywatni opracowanych w Polsce technologii kosmicznych. Co roku ilość dostaw polskich rozwiązań na rynek prywatny wzrasta. Proste szacunki bazujące na udziale polskiego produktu krajowego brutto w globalnym PKB i założenie, że podobny udział powinien być w obszarze twardych technologii kosmicznych pokazuje, że sprzedaż satelitów i komponentów satelitów oraz komponentów rakiet przez polskie firmy powinna w przyszłości osiągnąć poziom około 0,5 miliarda złotych rocznie.
Polska Agencja Kosmiczna, poprzez swoje projekty, również tworzy polski rynek kosmiczny. Przebiega to w sposób dwutorowy. Po pierwsze, tworzenie rynku publicznego odbywa się poprzez zakup usług i produktów od przedsiębiorstw, w większości małych i średnich. Natomiast te firmy, mając takich klientów, jak Polska Agencja Kosmiczna, zyskują dużo większe możliwości w zdobywaniu finansowania dla swego rozwoju, również od inwestorów prywatnych.
Członkostwo Polski w Europejskiej Agencji Kosmicznej i możliwość uczestnictwa w programach Polskiej Agencji Kosmicznej oznacza więc dla polskich przedsiębiorców szybszy transfer technologii, dostęp do finansowania rozwoju projektów i technologii wynikający z udziału w konkursach ogłaszanych przez ESA oraz łatwiejszy start w ambitnych, międzynarodowych przedsięwzięciach kosmicznych. Zgodnie z Polską Strategią Kosmiczną do 2030 roku nasz kraj powinien uczestniczyć w 3% obrotów sektora kosmicznego w Europie.
Utworzenie polskiego ESA BIC i wdrażanie innowacyjnych programów kosmicznych
Co więcej, z myślą o startupach sektora kosmicznego, Polska Agencja Kosmiczna podjęła działania zmierzające do utworzenia w Polsce inkubatora przedsiębiorczości ESA BIC. Według aktualnych informacji ma on ruszyć jeszcze w tym roku. Jego celem jest pomoc młodym przedsiębiorcom opracowującym usługi wykorzystujące dane i technologie satelitarne poprzez zapewnienie im dostępu do infrastruktury badawczej i współfinansowanie pierwszego etapu ich działalności. Priorytetowym celem Polskiej Agencji Kosmicznej w obszarze wzmacniania gospodarki i obronności państwa jest wypracowanie narzędzi i instrumentów zapewniających Polsce niezależność w dostępie do danych satelitarnych wykorzystywanych na potrzeby bezpieczeństwa kraju. W ramach przygotowania do realizacji tego celu Polska Agencja Kosmiczna zleciła opracowanie studiów wykonalności dużych programów kosmicznych, takich jak:
- Astronomiczny satelita obserwacyjny w paśmie UV
- Satelitarny system zobrazowań radarowych
- Systemu świadomości sytuacyjnej w zakresie kosmosu
Polska Agencja Kosmiczna prowadzi również działania na rzecz rozwoju międzynarodowej współpracy bilateralnej Polski w dziedzinie kosmosu. Podpisała już porozumienia o współpracy z pięcioma innymi narodowymi agencjami kosmicznymi: francuską, włoską, ukraińską, brazylijską i chińską. Partnerzy o bogatym doświadczeniu w dziedzinie zastosowań technologii satelitarnych i technik kosmicznych mogą w przyszłości odegrać istotną rolę przy realizacji projektów związanych z budową polskich kompetencji w tym obszarze.
Najciekawsze polskie startupy z sektora kosmicznego
Czas teraz przejść do konkretów i przedstawić kilka polskich startupów z branży 
kosmicznej, które coraz lepiej radzą sobie na tym rynku i wciąż prężnie się rozwijają:
Satrevolution
Satrevolution na początku ubiegłego roku wysłało na orbitę kolejne nanosatelity własnego projektu i produkcji, dwie z nich to projekty komercyjne. Pierwszy z nich, SW1FT to „minibus” dla firm, które mogą umieścić w ten sposób na platformie satelitarnej Satrevolution własne odbiorniki. Ponieważ mieści się tam ich kilka, koszt wysłania własnego urządzenia na orbitę znacznie spada. Druga komercyjna nanosatelita jest napędzana nowym paliwem, które chce skomercjalizować jedna z brytyjskich firm. W tworzeniu rozwiązań Satrevolution wspomaga macierzysta założycielom startupu Politechnika Wrocławska. Prace firmy dofinansowanie są z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
Creotech Instruments
Creotech Instruments to także prężnie rozwijająca się firma z sektora rozwiązań kosmicznych. Wśród projektów firmy znajduje się choćby kamera K20 w projekcie obserwacji wybuchu supernowej, projekt związany z poszukiwaniem śladów życia na Marsie czy projekt związany ze śledzeniem potencjalnie groźnych dla Ziemi obiektów oraz kosmicznych śmieci. Creotech Instruments stoi także na czele konsorcjum prowadzącego projekt budowy pierwszego polskiego satelity przemysłowego SAT-AIS-PL do przybrzeżnego śledzenia statków. Uważa się, że to najbardziej skomplikowany i zaawansowany projekt kosmiczny, za który kiedykolwiek odpowiadała polska firma. Co więcej, Creotech Instruments jako pierwsza firma w Polsce uruchomiła clean room, czyli sterylnie czyste pomieszczenie do montażu elementów przeznaczonych dla satelitów i stacji kosmicznych.
Astronika
Założyciele Astroniki to byli pracownicy Centrum Badań Kosmicznych PAN w Warszawie. Ich robot „Kret” poleciał z NASA na Marsa badać skład powierzchni czerwonej planety. Firma pozyskała także w ubiegłym roku grant od Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na budowę astro-modułów.
Przyszłość polskiego przemysłu kosmicznego
Należy zdawać sobie sprawę, że Polska zapewne nawet w dalszej przyszłości nie będzie samodzielnie tworzyć stacji kosmicznych i wysyłać statków z krajowymi misjami kosmicznymi. Jednak uczestnicząc w programach kosmicznych, nasz kraj ma szansę na zbudowanie innowacyjnego przemysłu na poziomie światowych liderów w tej branży.
Przemysł kosmiczny może stać się w naszym kraju jednym z sektorów umożliwiających oparcie gospodarki w większym stopniu na wiedzy, innowacjach i postępie technologicznym niż na niskich kosztach produkcji. Przedsiębiorstwa, uczestnicząc w specjalistycznych projektach, zdobywają know-how na najwyższym światowym poziomie. Stawia to przed polskimi firmami ponadprzeciętne możliwości rozwoju i stanowi naprawdę duży potencjał biznesowy, który powinien wyraźnie zaprocentować w przyszłości. Z całą pewnością warto więc zainteresować się tym biznesem, ponieważ jak wynika z doświadczeń innych krajów – każda wydana złotówka w tym obszarze, jak najbardziej może się zwrócić nawet kilkunastokrotnie.
