Skutki gospodarcze zbrodniczej inwazji Rosji na Ukrainę odczuwamy wszyscy. Zwłaszcza, że równocześnie nasz kraj boryka się z rekordową w XXI wieku, dwucyfrową inflacją, a Rada Polityki Pieniężnej każdego miesiąca podnosi stopy procentowe. Rząd również zdaje sobie z tego sprawę.
W jaki sposób próbuje on ratować polską gospodarkę, uchronić ją przed bolesną stagnacją? Obecnie rozwój gospodarczy ma być głównie wspierany obniżkami podatków, co ma sprawić, że wzrost cen okaże się mniej dotkliwy, o czym przekonamy się poniżej:
Tarcza antyinflacyjna 
Jednym z największych problemów, z którym borykają się dziś Polacy – zarówno osoby fizyczne jak i przedsiębiorcy – są wysokie rachunki i wysokie ceny. Z tego powodu 1 lutego 2022 roku ruszyła Tarcza Inflacyjna 2.0. Wprowadziła ona obniżki stawek VAT na wymienione produkty:
- Obniżenie podatku VAT z 23% do 8% na paliwa
- Obniżenie stawki VAT na prąd do 5%
- Obniżenie stawki VAT na ciepło do 5%
- Wprowadzenie zerowej stawki VAT na żywność
- Wprowadzenie zerowej stawki VAT na nawozy i inne wybrane środki wykorzystywane w produkcji rolniczej
- Wprowadzenie zerowej stawki VAT na gaz ziemny
Powyższe zmiany mają obowiązywać do końca lipca 2022 roku, jednak rząd zapowiedział już, iż jest wysoce prawdopodobne, że przedłużone zostaną albo wszystkie obniżki wszystkie obniżki z Tarczy Inflacyjnej 2.0, albo większość z jej istotnych elementów.
Inne istotne obniżki
Ponadto od 1 stycznia gospodarstwa domowe wielolokalowych budynków spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, a także szpitale, szkoły, przedszkola, żłobki oraz instytucje kultury zostały objęte specjalnymi taryfami na gaz. Dzięki nim Polacy oraz najważniejsze instytucje użyteczności publicznej zapłacą niższe rachunki za ogrzewanie.
1 stycznia uległy zmianie stawki akcyzy na paliwa. Ich obniżone stawki także mają obowiązywać do 31 lipca. W efekcie dzisiejsze stawki akcyzy wynoszą:
- Na benzynę – 1413 PLN na 1000 litrów
- Na oleje napędowe i biokomponenty stanowiące samoistne paliwa – 1104 PLN na 1000 litrów
- Na skroplone gazy do napędu silników spalinowych – 387 PLN za 1000 kilogramów
Niższa stawka PIT i nowe przepisy podatkowe 
W ubiegłym tygodniu Sejm przyjął ustawę Polski Ład 2.0 (Niskie Podatki). Stabilizuje ona i upraszcza polski system podatkowy.
Obniżka PIT do 12%
Najważniejszą zmianą jest w tym przypadku fakt, że nowa regulacja obniża PIT z 17% do 12% dla podatników na skali. Nowa stawka będzie stosowana od 1 lipca 2022 roku. W zeznaniu rocznym podatnicy zapłacą jednak 12% PIT od dochodu z całego roku. Obniżka obejmie dochody do poziomu 120 tysięcy złotych, osiągane nie tylko przez osoby zatrudnione na umowę o pracę, ale również zleceniobiorców, emerytów i rencistów oraz przedsiębiorców.
Przedsiębiorcy mogą bowiem zastosować stawkę w wysokości 12% już przy obliczaniu zaliczki na podatek za czerwiec (płaconej w lipcu). Jeśli po obniżce PIT okaże się, że skala jest dla nich lepsza niż ryczałt albo podatek liniowy, będą mogli zmienić formę rozliczeń. Możliwości są dwie. Pierwsza to przejście z ryczałtu na skalę już w lipcu, a druga – zmiana formy opodatkowania po zakończeniu roku, z ryczałtu albo liniowego PIT na skalę.
Częściowe odliczenie składki zdrowotnej
To jednak nie wszystko. Otóż, przedsiębiorcy na liniowym PIT, ryczałcie bądź karcie podatkowej dostaną możliwość częściowego odliczenia składki zdrowotnej. Ci pierwsi odpiszą ją od dochodu albo zaliczą do podatkowych kosztów. Limit na 2022 rok wynosi 8700 złotych.
Przedsiębiorcy na ryczałcie mogą odliczyć od przychodu połowę tej składki. Z kolei przedsiębiorcy na karcie podatkowej obniżą podatek o 19% składki. Te przepisy także mają wejść w życie 1 lipca. Wynika jednak z nich, że odliczyć będzie można też składki zdrowotne zapłacone wcześniej.
Inne korzystne zmiany
Ustawa pozostawiła bez zmian korzystne rozwiązania, które zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2022 roku, w tym wyższą kwotę wolną wynoszącą 30 tysięcy złotych i wyższy próg podatkowy wynoszący teraz 120 tysięcy PLN. Więcej na temat wprowadzanych zmian można przeczytać tutaj.
Nowe ulgi podatkowe 
Polski Ład wprowadził nowe ulgi podatkowe, z których od 1 stycznia 2022 r. mogą korzystać przedsiębiorcy. Celem nowych ulg w podatku dochodowym, jest stymulowanie tworzenia nowych produktów przez przedsiębiorstwa oraz unowocześnianie procesów technologicznych. Mowa tutaj o uldze na produkcję próbną i wprowadzenie na rynek nowego produktu oraz uldze na robotyzację.
Ulga na produkcję próbną i wprowadzenie na rynek nowego produktu
Ulga na produkcję próbną i wprowadzenie na rynek nowego produktu przysługuje podatnikom, którzy w rezultacie prowadzonych prac badawczo-rozwojowych opracowali nowy produkt i chcą go wprowadzić do sprzedaży. Ulga uwzględnia koszty ponoszone w związku z produkcją próbną nowego produktu oraz koszty jego wprowadzenia na rynek. Miarą nowości produktu jest portfolio przedsiębiorstwa – nie istnieje wymóg wykazania innowacyjności produktowej w skali rynku.
Produkcja próbna jest równoznaczna z produkcją pilotażową i oznacza etap rozruchu technologicznego produkcji, niewymagający dalszych prac projektowo-konstrukcyjnych lub inżynieryjnych. Ma na celu wykonanie prób i testów przed uruchomieniem procesu regularnego wytwarzania nowego produktu, powstałego w wyniku prac badawczo-rozwojowych. Natomiast wprowadzenie na rynek nowego produktu oznacza działania podejmowane w celu przygotowania dokumentacji służącej uzyskaniu certyfikatów i zezwoleń, umożliwiających skierowanie nowego produktu do sprzedaży.
Ile można odliczyć?
Jaką korzyść daje zastosowanie ulgi na produkcję próbną i wprowadzenie na rynek nowego produktu? Otóż od podstawy opodatkowania w podatku CIT lub PIT odliczamy 30% sumy kosztów poniesionych na wymienione wyżej działania. Uwzględniamy koszt nabycia, wytworzenia lub ulepszenia maszyn i urządzeń, niezbędnych do uruchomienia próbnej produkcji, czy zakup służących takiej produkcji materiałów i surowców.
Do ulgi na wprowadzenie na rynek nowego produktu kwalifikują się choćby wydatki na uzyskanie lub utrzymanie różnego rodzaju certyfikatów dla nowego wyrobu, homologacji, znaków CE i dokumentów dopuszczających go do obrotu na określonym rynku.
Odliczenie nie może wynosić więcej niż 10% dochodu (w podatku CIT – dochodu ze źródeł innych niż kapitałowe, w podatku PIT – z pozarolniczej działalności gospodarczej). Co do zasady koszty odliczenia pomniejsza się o VAT.
Ulga na robotyzację 
Ulga na robotyzację ma być swego rodzaju zachętą do działania od rządu dla przedsiębiorstw technologicznych pragnących postawić na większą automatyzację produkcji. Jej efektem ma być większa ilość robotów w produkcji przemysłowej, zwiększenie wydajności produkcji i obniżenie jej kosztów, a także unowocześnienie polskiej gospodarki i poprawa jej międzynarodowej pozycji pod względem robotyzacji.
Ulga ta przysługuje podatnikom, którzy w latach podatkowych 2022-2026 będą ponosili koszty na wdrożenie robotów przemysłowych i sprzętów peryferyjnych, funkcjonalnie z nimi powiązanych. W ramach ulgi na robotyzację przedsiębiorcy mogą dodatkowo odliczyć od podstawy opodatkowania CIT lub PIT 50% kosztów poniesionych na inwestycje w robotyzację. Nie ma tu znaczenia wielkość firmy ani rodzaj branży. Odliczenie w ramach ulgi na robotyzację dotyczyć będzie także leasingu oraz szkoleń dla pracowników obsługujących roboty.
Początkowo ulga na robotyzację miała obowiązywać od początku 2021 roku, ale przez opóźnienia w uchwaleniu ustawy została wprowadzona do polskiego prawa podatkowego dopiero 1 stycznia 2022, razem z innymi przepisami Polskiego Ładu. Więcej na temat ulgi na robotyzację można przeczytać tutaj.
Zmiany w uldze badawczo-rozwojowej
Ulga badawczo-rozwojowa, zwana także ulgą B+R, jest rozwiązaniem wprowadzonym przez ustawy o innowacyjności, zaprojektowanym jako narzędzie stymulujące wzrost innowacyjności polskiej gospodarki. Celem twórców ulgi było przyspieszenie przebudowy konstrukcji polskiej gospodarki, tak aby działalność innowacyjna z obszaru wysokich technologii i rozwiązań stawała się decydującym czynnikiem w tworzeniu wzrostu dochodu narodowego i podniesienia poziomu dobrobytu w Polsce.
Zwiększenie odliczenia kosztów kwalifikowanych
Warto mieć świadomość, że 1 stycznia 2022 roku wejście w życie Polskiego Ładu wprowadziło korzystne zmiany w uldze B+R. Po pierwsze i najważniejsze, kwota przysługującego odliczenia kosztów kwalifikowanych zwiększyła się do 200% dla wszystkich podatników, w przypadku kosztów kwalifikowanych związanych z wynagrodzeniami pracowników zatrudnionych do działalności badawczo-rozwojowej.
Dla podatników mających status Centrum Badawczo-Rozwojowego dodatkowy odpis w wysokości 200% kosztów kwalifikowanych będzie obejmował wszystkie rodzaje kosztów kwalifikowanych, z wyjątkiem kosztów związanych z ochroną patentową dla dużych podatników (tu pozostanie 100% dodatkowego odpisu).
Możliwość odliczenia w kolejnym roku
To jednak nie koniec korzystnych rozwiązań. Otóż, w przypadku, gdy w danym roku podatnik nie może rozliczyć ulgi B+R w zeznaniu rocznym ze względu na zbyt niski dochód lub poniesienie straty, w kolejnym roku będzie mógł teraz odliczyć koszty kwalifikowane od zaliczek na podatek PIT osób fizycznych zatrudnionych u niego na podstawie umowy o pracę, umów cywilno-prawnych czy też praw autorskich.
Chodzi o tych pracowników, którzy w danym miesiącu co najmniej 50% swojego czasu poświęcili na działalność badawczo-rozwojową. Rozwiązanie jest nazywane “ulgą na zatrudnienie innowacyjnych pracowników”.
Łączenie ulgi B+R z ulgą IP Box
Co więcej, z ulgą badawczo-rozwojową będzie teraz można łączyć już istniejącą ulgę IP Box, której istotą jest obniżenie stawki podatku PIT lub CIT do 5% w przypadku, gdy przedsiębiorca osiąga dochód z komercjalizacji praw własności intelektualnej. Jest to istotna zmiana rozwiązująca dotychczasowe problemy.
Do tej pory możliwe było bowiem jedynie naprzemienne stosowanie ulgi B+R oraz IP Box w odniesieniu do różnych procesów produkcyjnych w tym samym roku podatkowym oraz stosowanie obydwu preferencji odnośnie jednego projektu, oddzielnie w różnych fazach jego tworzenia i wprowadzania na rynek.
Więcej informacji na temat ulgi B+R można znaleźć tutaj.
Wsparcie polskich rolników w kontekście wojny na Ukrainie 
W kwietniu rząd przeznaczył również 3,9 miliarda złotych na dopłaty dla rolników w kontekście wojny na Ukrainie. Okazuje się bowiem, iż ze względu na niedobór nawozów sztucznych na rynku, a także skokowy wzrost kursu gazu, ich ceny pod koniec lutego i na początku marca, dramatycznie i gwałtownie wystrzeliły w górę.
Rząd postanowił wesprzeć rolników i w efekcie w ramach Tarczy Antyputinowskiej mogli oni otrzymać z budżetu państwa dofinansowanie do nawozów, które zostały kupione od 1 września 2021 roku do 15 maja 2022. W praktyce otrzymać można było 500 złotych na 1 hektar powierzchni upraw rolnych oraz 250 PLN na 1 hektar powierzchni łąk, pastwisk i traw na gruntach ornych. Warto jednak dodać, że dopłaty dla rolników w ramach Tarczy Antyputinowskiej przysługują maksymalnie na 50 hektarów powierzchni.
Wprowadzone zostało również ograniczenie dotyczące dopłaty do nawozów. Wynosi ono 1500 złotych do jednej tony nawozu, a warunkiem jego uzyskania jest przedstawienie faktury zakupu nawozu.
