Ile Polacy wydają na książki i jakie są trendy czytelnictwa?

0
Otwarta książka w księgarni lub bibliotece

Podczas pandemii koronawirusa Polacy z całą pewnością zaczęli czytać więcej książek. Raport Biblioteki Narodowej pod tytułem “Stan Czytelnictwa w Polsce w 2020 roku” dał realne powody do optymizmu – przedstawione w nim dane są najlepsze od lat. Ile Polacy wydają na książki? Po jakich autorów i jakie gatunki literackie najchętniej sięgamy? Dowiemy się poniżej:

Poziom czytelnictwa w Polsce

Ilu Polaków czyta?

Co najmniej jedną książkę przeczytało w zeszłym roku 42% Polaków. Oznacza to wzrost o 3 punkty procentowe w porównaniu z rokiem 2019 i o 5 punktów procentowych w porównaniu z 2018. Ponadto, 10% Polaków przeczytało co najmniej 7 książek w minionym roku. To wynik o 1 punkt procentowy lepszy niż w latach 2017-2019.

Kobiety czytają więcej

Co ciekawe, wyraźnie chętniej po książki sięgają w naszym kraju panie. Co najmniej jedną książkę przeczytało w zeszłym roku 51% kobiet i 33% mężczyzn. Kobiety wypadają również lepiej pod względem intensywności czytania. 15% z nich przeczytało co najmniej siedem książek w ciągu roku. W przypadku mężczyzn wynik ten wynosi zaledwie 7%.

Czytelnictwo domeną miast

Warto także wiedzieć, że najwyższy poziom czytelnictwa w naszym kraju można zaobserwować w miastach. W tych liczących minimum pół miliona mieszkańców co najmniej jedną książkę przeczytało 55% osób. Jeszcze lepszy wynik osiągnęły miasta od 50 do 100 tysięcy mieszkańców – 56%. Natomiast na wsiach odsetek ten wyniósł zaledwie 37%.

Młodzież czyta najwięcej

Największą liczbę czytelników znajdziemy wśród młodych ludzi. Po książki regularnie sięga aż 76% osób w wieku 15-18 lat. Jest to trend, który bez wątpienia wiąże się z edukacją oraz koniecznością czytania lektur szkolnych. Najrzadziej po książki sięgają osoby starsze. Zainteresowanie literaturą deklaruje tylko 33% osób po 60 roku życia. W przypadku osób w wieku powyżej 70 lat poziom czytelnictwa spada aż do 22%.

Ile Polacy wydają na książki?

Wydatki na kulturę w Polsce przedstawiają się bardzo skromnie. Przeciętny Polak kupuje jedną, i to stosunkowo niedrogą książkę. W konsekwencji, statystyczny obywatel naszego kraju wydaje 24 złote na książki rocznie. Co więcej, w gospodarstwach miejskich tak kwota wynosi około 30 PLN, a na wsi trzykrotnie mniej. W powyższe sumy nie są wliczone wydatki na podręczniki szkolne i pomoce naukowe.

Warto jednak dodać, że w ubiegłym roku wydatki Polaków w księgarniach stacjonarnych i internetowych oraz w salonach prasowych wyniosły ponad 14% więcej niż w 2019.

Wolimy księgarnie niż biblioteki

Dodatkowo, Polacy bardziej cenią sobie wizyty w księgarniach niż w bibliotekach. Podstawowym źródłem dostępu do książek są dla nich zakupy, na które decyduje się 45% Grzbiety książek na regale rodaków. To oznacza, że poziom kupowania książek w Polsce w porównaniu z poprzednim rokiem wzrósł o 4 punkty procentowe. Z kolei 32% respondentów zadeklarowało, że pożycza książki od znajomych, a 34% dostaje je w formie prezentu. W roku 2020 z bibliotek korzystało natomiast tylko 23% mieszkańców naszego kraju.

Trendy czytelnictwa w Polsce

Po pierwsze: kryminały

Do ulubionych gatunków literackich w Polsce należą książki sensacyjno-kryminalne, które upodobało sobie 24% rodaków, i popularne (20%). Mieszkańcy naszego kraju chętnie sięgają również po biografie, wspomnienia oraz książki historyczne (19%). Warto dodać, że klasyka literatury jest oczywiście najchętniej czytana przez… młodzież szkolną. Jej wynik w tej grupie wyniósł 38%.

Upodobania zależą od płci i wieku

Wśród trendów czytelnictwa można zaobserwować także kilka innych ciekawych zjawisk. Dla przykładu, popularna literatura obyczajowo-romansowa, a także powieści obyczajowe z nastoletnimi protagonistami to przede wszystkim wybór kobiecy i dziewczęcy – w przypadku dorosłych respondentów 30% czytelniczek i jedynie 3% czytelników deklarowało lekturę takiej prozy, wśród młodzieży są to wybory tylko i wyłącznie dziewcząt.

Z kolei upodobanie do literatury wysokoartystycznej jest największe wśród kobiet (16%), w przypadku mężczyzn wynik wyniósł w tej dziedzinie 11%. Gatunek ten był jednak bardzo skromnie reprezentowany w wyborach lekturowych, z wyjątkiem dwojga autorów – Olgi Tokarczuk i Szczepana Twardocha. Wybór ambitniejszej literatury określał przede wszystkim poziom wykształcenia – co piąta osoba z wyższym wykształceniem i co dziesiąta mająca wykształcenie zasadnicze zawodowe zadeklarowała czytanie takiej literatury.

Natomiast, fantastyka dla dorosłych (fantasy i science fiction) czytana jest dwukrotnie częściej przez mężczyzn, zwłaszcza w wieku 25-39 lat.

Co ciekawe, literatura non-fiction, a zwłaszcza typ książek, wśród których znalazły się biografie i wspomnienia, publicystyka i historia XX wieku, to częściej męskie wybory lekturowe. Nastoletni czytelnicy nie są jednak zupełnie zainteresowani lekturą dotyczącą współczesnych problemów – żaden badany w wieku 15-18 lat nie sięgnął po książki podróżnicze i reportaże, a narracje o XX wieku i biografie także stanowiły margines ich wyborów czytelniczych. Te ostatnie to natomiast – obok kryminałów i fantastyki dla dorosłych – najbardziej interesujący typ książek dla młodych dorosłych, w wieku 25-39 lat.

Najchętniej czytani autorzy w Polsce

Jak z kolei prezentuje się ranking najchętniej czytanych autorów w naszym kraju? Pierwsza dziesiątka z ubiegłego roku znajduje się poniżej:

  1. Remigiusz Mróz
  2. Olga Tokarczuk
  3. Stephen King
  4. Harlan Coben
  5. Adam Mickiewicz
  6. Henryk Sienkiewicz
  7. Andrzej Sapkowski
  8. Szczepan Twardoch
  9. E. L. James
  10. Jo Nesbø

Co ciekawe, pierwsza trójka zestawienia wyglądała identycznie w 2019 roku.

Tradycyjne książki papierowe czy ebooki?

Ebooki nadal cieszą się w Polsce znacznie mniejszym zainteresowaniem niż papierowe Czytnik ebooków stojący obok tradycyjnych książek wydania książek. Z książek w wersji elektronicznej korzysta zaledwie 5% wszystkich czytelników. Najczęściej są to osoby w wieku 15-18 lat, wśród nich odsetek wynosi 14%.

Zyskuje streaming w formie abonamentu

Na uwagę zasługuje wysoki odsetek czytelników, którzy wypożyczają ebooki w formie abonamentu. Ze streamingu książek w Internecie korzysta aż 28% czytelników ebooków. Jest to kolejny dowód na atrakcyjność i nowoczesność takich usług, jak Empik Go czy Legimi. Możliwość nieograniczonego pobierania ebooków lub audiobooków, która wymaga jedynie opłaty przystępnego, miesięcznego abonamentu, powoduje, że książki w wersji elektronicznej mogą stopniowo zyskiwać na popularności.

Podsumowanie czytelnictwa w Polsce obecnie

Z pewnością cieszyć powinien nas fakt, że poziom czytelnictwa w Polsce rośnie, choć oczywiście powoli. Podobnie kształtują się dane dotyczące wydatków Polaków na literaturę oraz liczbę naszych rodaków kupujących książki.

Z kolei, oceniając wybory lekturowe 2020 roku widoczna jest kontynuacja trendów z lat wcześniejszych. W minionych 12 miesiącach nie odnotowano żadnych nowych książek i autorów, którzy nagle zdobyliby masową publiczność czytelniczą. Od paru lat w naszym kraju dominuje Remigiusz Mróz i Olga Tokarczuk, z kolei Adam Mickiewicz i Henryk Sienkiewicz plasują się w ścisłej czołówce od dekad i raczej nic nie zapowiada, aby mogli oni w przyszłości stracić na znaczeniu dla polskiego czytelnictwa.

Warto jednak odnotować, że jeszcze jeden polski autor – Szczepan Twardoch – w pełni zasłużenie zyskał szerszą publiczność czytelniczą, w czym niewątpliwie pomocne były inscenizacje teatralne i ekranizacje telewizyjne jednej z jego powieści.

Natomiast, jeśli chodzi o literaturę fantastyczną, to w ostatnim czasie osłabło zainteresowanie klasyką, a zwłaszcza trylogią “Władca Pierścieni” J. R. R. Tolkiena. Nieprzerwanie w masowym obiegu czytelniczym w tym gatunku przoduje Andrzej Sapkowski. W przypadku horrorów, polskie czytelnictwo absolutnie zdominowało kilkadziesiąt powieści “króla” tego gatunku literackiego – Stephena Kinga.

Subscribe
Powiadom o
guest
0 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments