Tematy dotyczące płac niemal za każdym razem podczas rozmów towarzyskich wzbudzają u nas w kraju wiele kontrowersji. Najczęściej porównujemy nasze zarobki do średniej krajowej, która jest publikowana przez Główny Urząd Statystyczny i oczywiście zmienia się z roku na rok. Jest to zupełnie naturalne zjawisko, któremu towarzyszy wzrost inflacji. Ile aktualnie wynosi średnia krajowa w Polsce i jak zmieniała się w XXI wieku? Dowiemy się w dalszej części artykułu, zacznijmy jednak od wyjaśnienia na czym ona polega.
Czym jest średnia krajowa i w jaki sposób jest wyliczana?
Średnia krajowa, czyli przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto to wskaźnik, który informuje ile zarabia przeciętny Polak w danym roku. Wyliczany jest przez Główny Urząd Statystyczny.
GUS cyklicznie publikuje kilka rodzajów danych o przeciętnych płacach, z których najszerszym jest przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej. Obejmuje więc ono wszystkie podmioty krajowej gospodarki, w tym jednostki o liczbie pracujących do 9 osób. Dane o tym przeciętnym wynagrodzeniu dotyczą pełnozatrudnionych i niepełnozatrudnionych w przeliczeniu na pełnozatrudnionych. GUS oblicza je przyjmując:
- Wynagrodzenia osobowe bez wynagrodzeń osób wykonujących pracę nakładczą, uczniów oraz zatrudnionych za granicą
- Wypłaty z tytułu udziału zysku do podziału i w nadwyżce bilansowej w spółdzielniach
- Dodatkowe wynagrodzenia roczne dla pracowników jednostek sfery budżetowej
- Honoraria wypłacone niektórym grupom pracowników za prace wynikające z umowy o pracę
Dane o przeciętnym wynagrodzeniu w gospodarce narodowej są publikowane kwartalnie, a w lutym za cały poprzedni rok. Przejdźmy więc do najważniejszych informacji, czyli jak zmieniała się średnia krajowa przez ostatnie 20 lat.
Średnia krajowa w Polsce na przestrzeni XXI wieku
Z poniższej tabeli dowiemy się ile wynosiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w danym roku:
Rok | Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto w PLN |
2001 | 2061,85 |
2002 | 2133,21 |
2003 | 2201,47 |
2004 | 2289,57 |
2005 | 2380,29 |
2006 | 2477,23 |
2007 | 2691,03 |
2008 | 2943,88 |
2009 | 3102,96 |
2010 | 3224,98 |
2011 | 3399,52 |
2012 | 3521,67 |
2013 | 3650,06 |
2014 | 3783,46 |
2015 | 3899,78 |
2016 | 4047,21 |
2017 | 4271,51 |
2018 | 4585,03 |
2019 | 4918,17 |
I kwartał 2020 | 5331,47 |
Jak więc widzimy, średnia krajowa w Polsce w XXI wieku rośnie z każdym rokiem, bez wyjątku. Największy wzrost zanotowany został z roku 2007 na 2008 – jego wartość procentowa wyniosła 9,4%. Natomiast najmniejszy niemal na samym początku, z roku 2002 na 2003 – niecałe 3,2%.