Niepohamowany wzrost cen produktów i usług oraz kosztów życia sprawia, że nasi rodacy zaczęli poważnie bać się o domowe budżety. Dziś aż 57% naszych rodaków twierdzi, że obecna sytuacja gospodarcza już wpłynęła negatywnie na ich oszczędności. Co więcej, 67% naszych rodaków spodziewa się wzrostu wydatków swoich gospodarstw domowych w najbliższych miesiącach.
Oznacza to, że obecnie, w dobie inflacji przekraczającej 16% w skali roku, znacznie ostrożniej podchodzimy do wydawania pieniędzy niż kiedykolwiek wcześniej w XXI wieku. Niestety, wielu z nas nie potrafi oszczędzać lub nawet nie radzi sobie z terminowymi spłatami swoich stałych zobowiązań. Największy wpływ na tę ciekawą sytuację ma bardzo niski poziom czy nawet praktycznie brak edukacji finansowej w naszym kraju.
Jak zatem kontrolować swój budżet domowy? Jakie działania podjąć, aby zobowiązania nie wymknęły nam się spod kontroli oraz abyśmy nie sięgali do odłożonych rezerw, które skutecznie zaoszczędziliśmy? Przekonamy się poniżej. Pierwszym krokiem jest:
Zestawienie dochodów oraz zobowiązań finansowych 
Przychody
Kontrolowanie budżetu domowego zaczynamy od podsumowania środków, którymi w danym momencie dysponujemy. Na dochody składa się:
- Wynagrodzenie netto (wraz ze wszystkimi premiami)
- Zyski z lokat bankowych, obligacji, inwestycji
- Świadczenia socjalne
- Dochód z wynajmu lokali
- Dochód z działalności rolniczej
Stałe zobowiązania
Teraz należy przejść do spisania wszystkich naszych zobowiązań finansowych, które musimy spłacać danego miesiąca. Do naszych stałych wydatków należą: opłata za wodę, prąd, gaz, czynsz do spółdzielni, Internet, telewizja, serwisy streamingowe (zarówno te muzyczne, jak i platformy VOD typu Netflix) raty kredytu, koszt wynajmu mieszkania, ubezpieczenia oraz ewentualnie miesięczny bilet komunikacji miejskiej.
Wszystkie kwoty zapisujemy obok i pod spodem sumujemy, a następnie porównujemy je z kwotą netto naszych zarobków/przychodów. To, jakie działania powinniśmy podjąć dalej, zależy od uzyskanego wyniku.
Wynik ujemny 
Jesteśmy na minusie? Najwyższy czas przeanalizować nasze stałe zobowiązania finansowe i poważnie zastanowić się, z których z nich jesteśmy w stanie zrezygnować lub je ograniczyć. Oczywiście na wysokość niektórych z nich (na przykład czynszu) nie mamy wpływu.
Rezygnacja ze zbędnych usług
W większości przypadków możemy – a nawet wręcz musimy podjąć pewne działania. W pierwszej kolejności przy tak negatywnym zestawieniu naszych finansów, powinniśmy zrezygnować ze stałych wydatków, bez których możemy się obejść, czyli na przykład subskrypcji serwisów streamingowych.
To jednak nie koniec. Warto zwrócić także uwagę na faktury za Internet, telefon czy telewizję. Po pierwsze, należy się zastanowić czy naprawdę korzystamy ze wszystkich usług, za które płacimy w pełnym oferowanym zakresie.
Być może ponosimy koszt dodatkowych usług telefonicznych, których nie używamy; lub płacimy za pakiety kanałów telewizyjnych, których w ogóle nie oglądamy? W takiej sytuacji warto z tych usług zrezygnować, oczywiście jeśli to możliwe, czyli nie wiąże nas w tym zakresie żadna długoterminowa umowa.
Oszczędzanie prądu i wody 
Następnie, spróbujmy zaoszczędzić na stałych rachunkach, które i tak musimy opłacać. Po pierwsze warto zainwestować w energooszczędne żarówki. Fakt, są droższe od tradycyjnych, lecz zakup szybko się zwraca. Warto również zwrócić uwagę na klasę urządzeń AGD, które posiadamy w domu. Najmniej prądu zużywa “A”, a najwięcej “G”.
Natomiast jeśli chodzi o wodę, to kąpiel pod prysznicem jest znacznie tańsza od tej w wannie. Podczas tej drugiej zużywamy 2-3 razy więcej wody. Co ciekawe podobnie wygląda kwestia zmywarki do naczyń. To opłacalna inwestycja, ponieważ zmywanie naczyń z jej użyciem pobiera zdecydowanie mniej wody niż tradycyjne, ręczne.
Renegocjacja umów, które przeszły na czas nieokreślony
Druga sprawa to koszt podstawowych, niezbędnych wszystkim usług – Internetu, telewizji, telefonu czy ubezpieczenia. Czy nasza pierwotna umowa dobiegła końca i przeszła na czas nieokreślony?
Bardzo często okazuje się, że jest ona wtedy po prostu nieopłacalna – rzeczywistość w zdecydowanej większości przypadków wygląda tak, że zarówno konkurencja, jak i nawet nasz operator lub ubezpieczyciel oferuje aktualnie znacznie lepsze, promocyjne warunki dla nowych klientów.
Warto więc renegocjować umowę, bądź zrezygnować z niej i podpisać nową jako nowy klient, albo zacząć korzystać z usług konkurencyjnego dostawcy. Prawda jest taka, że jeśli chodzi o wydatki na media i ubezpieczenie, to na lojalności i przywiązaniu do jednego dostawcy bardzo często tracimy pieniądze, zamiast zyskiwać dodatkowe korzyści.
Wakacje kredytowe
To jednak nadal nie koniec działań, które powinniśmy w tej sytuacji podjąć. Jeśli spłacamy kredyt hipoteczny, to zdecydowanie warto skorzystać z wakacji kredytowych – o ile jesteśmy do nich uprawnieni.
W ramach tego wprowadzonego przez rząd rozwiązania, spłatę raty kredytu zawiesić możemy łącznie w tym roku jeszcze na trzy okresy: wrzesień i wybrane dwa miesiące w czwartym kwartale 2022. Natomiast w 2023 roku możemy również zawiesić kredyt łącznie na cztery miesiące, lecz po jednym w każdym kwartale.
Z kolei pieniądze zaoszczędzone na spłatę raty kredytu w danym miesiącu warto przeznaczyć na nadpłacenie naszego zobowiązania, którego konsekwencją będzie obniżenie kolejnych rat. Dzięki temu nasza comiesięczna suma zobowiązań się zmniejszy.
Dodatkowe źródło dochodu
Jeśli nasze zobowiązania finansowe nadal są zbyt wysokie – ponieważ na przykład ich zdecydowanie największą część stanowią kredyty, pożyczki i comiesięczne rachunki które wiążą nas podpisaną umową na czas określony – skierujmy naszą uwagę na strukturę dochodów. 
Być może dysponujemy czasem, by dodać do niej jeszcze jedną pozycję? Poza wynagrodzeniem z głównej pracy etatowej, można poszukać pracy po godzinach. Zgodnie z badaniami CBOS aż 14% Polaków obecnie wspomaga swój budżet dorabiając po godzinach z domu, zdalnie.
Rozwój technologiczny sprawił, że jest to jak najbardziej realne i dostępne praktycznie dla każdego. Dorabiać z domu można na bardzo wiele sposobów, w czym ogromnie pomaga nam Internet. 10 ciekawych pomysłów na pracę z domu, po godzinach, znajduje się w tym artykule, z całą pewnością każdy, kto dysponuje czasem, a nie jest w stanie kontrolować spłaty swoich stałych zobowiązań finansowych w domowym budżecie, znajdzie tutaj coś dla siebie.
Wynik dodatni
Jesteśmy wyraźnie na plusie? To dobrze, nasze stałe zobowiązania finansowe są pod kontrolą i jesteśmy w stanie spłacać je na początku każdego miesiąca. W takiej sytuacji możemy skoncentrować się na naszych średnich comiesięcznych wydatkach na konsumpcję. Jeżeli po ich zsumowaniu i zestawieniu z pozostałą częścią naszego dochodu nadal nasz bilans znajduje się powyżej zera, to bilans naszych kluczowych wydatków nadal jest dodatni.
Ostatnim krokiem w takiej sytuacji będzie zatem zliczenie naszych jednorazowych i okazjonalnych wydatków. W tym celu należy obliczyć ile wynosi ich suma z całego ostatniego roku (pomóc w tym może nam nasz wykaz wydatków w bankowości elektronicznej), a następnie podzielić ją na dwanaście i zestawić z częścią dochodu, która nam pozostała.
Jeśli znów nasz wynik przyjmie wartość dodatnią, możemy sobie pogratulować – zarabiamy więcej niż wydajemy. W takiej sytuacji warto odpowiednio kontrolować zaoszczędzone przez nas rezerwy w domowym budżecie, aby ich suma systematycznie rosła. W innym przypadku, jeśli nie będziemy sumiennie ich odkładać, prawdopodobnie po prostu lekkomyślnie zwiększymy nasze wydatki na konsumpcję? Jakie działania warto więc podjąć?
Otwarcie odrębnego konta oszczędnościowego 
Na tym etapie najlepiej otworzyć odrębne konto oszczędnościowe, na którym będziemy mogli przechowywać rezerwy z naszego budżetu domowego. Jeśli posiadamy rachunki w kilku bankach, to fundusze warto umieścić tam, gdzie mamy najlepsze oprocentowanie, ale gdzie nie ma również naszego podstawowego konta ROR.
W ten sposób utrudnimy sobie poniekąd dostęp do tych środków. Dzięki temu nie będzie kusiło, by wykonać szybki przelew wewnętrzny i po prostu je wydać. Zgromadzone rezerwy będą więc efektywnie kontrolowane
Od tego momentu, naszym celem będzie przelewanie co miesiąc na konto oszczędnościowe dokładnie takiej kwoty, jaka została nam po odjęciu od wszystkich miesięcznych wydatków z dwóch poprzednich kroków od łącznych miesięcznych dochodów netto. Aby zostawić sobie pewien niewielki margines bezpieczeństwa, można tę kwotę zaoszczędzić w dół do pełnych setek.
Oznacza to, iż jeśli wynik naszego obliczenia wyniósł dla przykładu 957 złotych, naszą stałą kwotą przelewaną na konto oszczędnościowe co miesiąc będzie 900 PLN. Od teraz kontrolowanie rezerw finansowych w naszym budżecie domowym ma stać się dla nas nawykiem.
