Niestety, zdarza się tak, że nie mamy ani motywacji, ani energii do pracy. Taki stan psychiczny nazywany jest wypaleniem zawodowym. Co ciekawe, w maju 2019 roku znalazł się on w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób WHO, jednak nie jako choroba, a syndrom zawodowy znacząco wpływający na stan zdrowia. Co więcej, od 2022 roku stanie się on jednostką chorobową i będzie można otrzymać od lekarza zwolnienie lekarskie z powodu wypalenia zawodowego.
Warto także mieć świadomość, że wypalenie zawodowe spotykane jest w każdym zawodzie i u osób z różnym stażem – niektórym może przydarzyć się po 20 latach pracy, innym po kilku miesiącach. Jego najczęstsze przyczyny to nadmiar obowiązków, podobne zlecenia, brak nowych wyzwań i niskie wynagrodzenie. Za wypalenie zawodowe przyjmuje się odpowiedź organizmu na stres, którego źródłem jest sytuacja w pracy. Ponadto, według niezależnych badań wskaźnik stresu wśród Polaków jest na bardzo wysokim poziomie i z tego powodu nawet 70% organizacji działających na terenie Polski ma problem z wypaleniem zawodowym wśród swoich pracowników.
Jak zatem skutecznie sobie radzić z wypaleniem zawodowym? Kilka pomocnych rad zaprezentujemy poniżej. W pierwszej kolejności należy podstawowo:
Dostrzeż problem 
Wypalenie zawodowe stosunkowo łatwo można pomylić z przemęczeniem, przepracowaniem czy obniżeniem nastroju ze względu na inne trudności życiowe. Dlatego wiele osób orientuje się, że potrzebuje pomocy, dopiero na dość zaawansowanym etapie.
Z tego powodu, warto zwrócić baczną uwagę na zachowania, które są dla Ciebie nietypowe. Jeśli działania, które kiedyś wykonywałeś “od ręki”, zaczynają Cię przerastać lub nie potrafisz znaleźć wspólnego języka z ludźmi ze swojego otoczenia, mimo że wcześniej relacje układały się poprawnie, warto zacząć szukać powodów, dla których tak się dzieje. Może to wynikać ze zwykłego zmęczenia, lecz również wskazywać na poważniejsze kłopoty. Zauważenie problemu to zawsze duży krok do przodu.
Jak zdiagnozować symptomy wypalenia zawodowego?
Jak zatem rozpoznać, że zmiany w samopoczuciu są efektem wypalenia? Wskazówką może być sytuacja, kiedy wiesz, że Twoja praca jest ludziom potrzebna, lecz mimo to zamiast dawnej radości i spełnienia przynosi ona tylko niechęć i rozczarowanie. Dużą rolę odgrywają tu rozbieżności między oczekiwaniami a realiami zawodu, ignorowanie granic swojego komfortu, angażowanie się w pracę kosztem czasu wolnego i wysokie wymagania wobec siebie.
Odpocznij, skorzystaj z urlopu
Zadbaj o podstawy, czyli porządny odpoczynek. Korzystając z urlopu, masz okazję nabrać dystansu do obowiązków. W tym czasie dobrze jest się wyciszyć, oderwać od codzienności i poświęcać czas na przyjemności, aktywność fizyczną, relaksację. Zadbaj o to, by urlop był odpowiednio długi.
Jeśli jesteś u progu wypalenia, kilka wolnych dni raczej nie sprawi, że poczujesz znaczącą różnicę. O ile tylko możesz sobie na to pozwolić, warto odpocząć od pracy nawet na trzy tygodnie. Psychologowie uważają bowiem, że właśnie tyle potrzeba, by przejść z trybu pracy do trybu wypoczynku, doświadczyć prawdziwego relaksu i wytchnienia, a na koniec… zatęsknić za pracą i powoli przestawiać się na powrót do niej.
Zadbaj o kontakty z rodziną i przyjaciółmi
W wolnym czasie skoncentruj się na relacjach z najbliższym otoczeniem – partnerem/partnerką, dziećmi, przyjaciółmi. Po pracy nie izoluj się, tylko poświęcaj tym osobom swoją uwagę. Ustaw sobie priorytet w głowie, by relacje były w pełni realne, twarzą w twarz, a nie wirtualne. Co więcej, nie bój się dzielić z bliskimi tym, co przeżywasz, przedstaw im swoją sytuację. Opowiadanie o wypaleniu drugiej osobie pomaga również uporządkować sobie w głowie sytuację i być może samodzielnie znaleźć rozwiązanie.
Zadbaj o rozwój osobisty
Bardzo często osoby dotknięte wypaleniem zawodowym mają poczucie tego, że od dawna nie rozwijają się już w swojej pracy. Twierdzą, że pracodawca nie zapewnia szkoleń, albo kieruje na nie raczej nowo zatrudnionych, wychodząc z założenia że wieloletni pracownicy mają już takie doświadczenie, iż dalsze inwestowanie w ich kompetencje nie jest już potrzebne. W takiej sytuacji samodzielnie zadbaj o swój rozwój. W Internecie znajdziesz dziś całą masę bezpłatnych kursów i innych wartościowych materiałów – warto z nich korzystać i rozwijać swoją wiedzę i umiejętności w obszarach zawodowych, które Cię interesują.
Rozwijaj swoje pasje
Czasem nie da się połączyć pracy zawodowej z hobby. Wówczas nie należy jednak zapominać o swoich pasjach, czy czynnościach, które sprawiają wiele radości. Koniecznym rozwiązaniem jest wygospodarowanie minimum czasu każdego tygodnia właśnie na rozwijanie własnych, prywatnych zainteresowań. Jeśli są to podróże – postaw na weekendowe zwiedzanie zakamarków Polski. Jeśli jest to sport – może ktoś z Twoich współpracowników chętnie pograłby w squasha lub poszedł na zajęcia fitness po pracy? Warto poszukać takich rozwiązań i pogodzić obowiązki zawodowe z przyjemnościami.
Zwiększ swoją odporność na stres 
Na to, jak odczuwasz stres i jak sobie z nim radzisz, wpływa wiele czynników – społecznych, biologicznych i psychologicznych. Jednym ze sposobów zwiększania odporności na stres jest właściwa, zbilansowana dieta. Dzięki mikroelementom takim jak witamina B, wapń, cynk czy flawonoidy, wzmacniany jest układ nerwowy, hormony lepiej pracują, a mózg produkuje odpowiednią ilość serotoniny. W walce ze stresem znakomicie pomagają także ćwiczenia fizyczne, które rozładowują napięcie, wzmacniają wydzielanie endorfin i poprawiają samopoczucie. Nad stresem należy więc zapanować, a aby to uczynić warto odnaleźć odpowiednią ku temu osobistą ścieżkę.
Ustalaj sobie priorytety
Brak jasnych priorytetów w ramach pracy zawodowej przyspiesza wypalenie zawodowe. Właśnie dlatego tak ważne jest, aby obrać cel naszej drogi zawodowej i na tej ścieżce wyznaczać priorytetowe zadania do wykonania. Prostą i skuteczną metodą jest podzielenie naszych codziennych zadań na cztery grupy:
- Zrób
- Deleguj
- Zaplanuj
- Usuń
W pierwszej grupie pojawią się te zadania, które należy wykonać w pierwszej kolejności oraz takie, które dadzą najlepsze efekty. W sekcji “deleguj” umieszczone powinny zostać mniej ważne sprawy, które w razie potrzeby może wykonać za nas ktoś inny. Zaplanować natomiast powinniśmy takie zadania, na których nam zależy, ale możemy poczekać z ich realizacją. Ważne jest również to, aby usunąć z naszej listy zadań takie czynności, które pochłaniają nasz czas a nie dają żadnych efektów.
Zgłoś się do specjalisty 
Jeśli po podjęciu powyższych działań, nadal nie widzisz poprawy, najlepiej skorzystać z pomocy profesjonalistów. Wypalenia zawodowego nie można bagatelizować. Odwiedź psychologa lub psychoterapeutę. Doświadczony specjalista wesprze Cię w szukaniu wyjścia z trudnej sytuacji, dostrzeżeniu swoich potrzeb, zasobów, urealnieniu oczekiwań czy przeformułowaniu celów.
W trakcie terapii prawdopodobnie będziesz pracować także nad poczuciem własnej wartości, asertywnością, zarządzaniem sobą w czasie oraz innymi obszarami, które wzmocnią Twoje funkcjonowanie w sferze zawodowej i nie tylko. Pomoże Ci to dotrzeć do źródeł problemów i zrozumieć siebie. Dzięki temu wyznaczysz sobie kierunek wyjścia z tej trudnej sytuacji i właściwą ścieżkę kariery zawodowej.
