Od kilku lat Polski rynek ogrzewania szturmują „ekologiczne” urządzenia grzewcze – pompy ciepła. Wielu inwestorów budujących siedziby swoich firm czy domy jednorodzinne zastanawia się nad wyborem ogrzewania tak, aby było ono tanie w eksploatacji i wygodne w użyciu. Większość myśli jednak, że pompa ciepła zużywa dużo prądu, jest bardzo droga w zakupie i jest to produkt tylko dla bogaczy. Nic bardziej mylnego!
Czym ogrzać budynek?
Na początku warto przyglądnąć się najczęściej wybieranym źródłom grzewczym, jakie były wybierane przez inwestorów. Na rynku mamy naprawdę wiele możliwości i są to:
- piece na pellet,
- piece na eko-groszek,
- piece gazowe kondensacyjne,
- elektryczne maty grzejne,
- pompy ciepła.
Jak jednak wygląda w praktyce użytkowanie i koszty eksploatacji tych urządzeń? W przypadku piecy na pellet lub eko-groszek nie mamy żadnych dodatkowych kosztów przy zakupie i instalacji. Można je stosować wszędzie tam, gdzie nie ma gazociągu. Jedyny minus to taki, że trzeba dowozić materiał grzewczy i pozbywać się powstającego co jakiś czas w procesie spalania popiołu. Koszt pieca na pellet lub eko-groszek ze średniej półki do domu o powierzchni 140 m2 to około 7 000 – 8 500 zł.
W przypadku pieca gazowego kondensacyjnego wymagana jest możliwość podłączenia do nitki z gazem. Koszt przyłącza od domu do gazociągu to około 4 000 zł. Jeśli gazociąg jest oddalony od naszego domu, to koszt doprowadzenia rurociągu pod naszą działkę może nawet kosztować 20 000 złot. Wiele osób to zniechęca i szukają oni przez to innego rozwiązania grzewczego. Można też zaopatrzyć się w zbiornik ciśnieniowy gazu, ale to naprawdę spore koszta budowy i utrzymania.
Dużą zaletą pieca gazowego jest brak konieczności codziennej obsługi. Wystarczy uruchomić piec, przekręcić zawór dostarczający gaz i mamy grzanie w domu! Nie trzeba też usuwać popiołu i go utylizować, bo produktem ubocznym jest jedynie płynny kondensat, który odprowadzany jest do kanalizacji. Koszt pieca gazowego kondensacyjnego ze średniej półki to około 8 000 – 8 500 zł.
Wiele firm budujących domy jednorodzinne zachęca do zakupu i zamontowania elektrycznych mat grzejnych. Są one umieszczane tak samo jak ogrzewanie podłogowe wodne w warstwie wylewki, najczęściej anhydrytowej. Koszt to około 5 000 zł. Jedynym wymaganiem jest podłączenie do źródła prądu, najczęściej 1 -fazowego o napięciu 230 V. Brak tutaj stojącego urządzenia grzewczego, bo pętle drutu oporowego grzeją, gdy tylko podawany jest na nie prąd i wystarczy jedynie sterownik naścienny, zajmujący bardzo mało miejsca. Maty grzejne również są praktycznie bezobsługowe, ale mają też minusy. Niestety zużycie prądu jest 1:1 czyli 1 kWh to 1 KW energii cieplnej, tak więc zużycie prądu będzie spore. Drugą wadą może być wytwarzane pole elektromagnetyczne przez płynący prąd w pętlach podłogowych, który może wpływać na samopoczucie osób zamieszkujących.
Osoby, które decydują się na maty grzejne, często rozważają zainstalowanie paneli fotowoltaicznych na dachu lub w ogrodzie, które produkują prąd w czasie dnia, który płynie do sieci, a w nocy jest wykorzystany na ogrzewanie w zależności od potrzeb na zasadzie ryczałtu z zakładem energetycznym. Koszt paneli fotowoltaicznych o mocy 4 KW to około 20 000 -25 000 zł. W tym przypadku oszczędności będą coroczne w zależności od wielkości wyprodukowanego prądu.
Pompa ciepła – koszty na start
Początkowe koszta zakupu pompy ciepła w najprostszej wersji typu woda/powietrze są w porównaniu z powyższymi źródłami grzewczymi znacznie wyższe. Sama pompa ciepła typu split (jednostka zewnętrzna i wewnętrzna) o dobrych parametrach (tj. współczynnik sprawności COP = 4), to koszt około 18 000 zł. Natomiast patrząc długofalowo to grzanie pompą ciepła okazuje się najtańsze, ponieważ zużycie prądu jest na poziomie 1:4 czyli z 1 kWh prądu otrzymujemy 4 kW energii cieplnej. Mając dużą działkę, można też zbudować kolektor poziomy lub pionowy tzw. dolne źródło z którego czerpiemy energię cieplną w zimie, co podnosi całoroczny współczynnik sprawności COP na 5-6. Taki koszt to około 5 000 zł w przypadku kolektora poziomego lub około 15 000 zł w przypadku pionowego. Sprawność sprężarek pomp ciepła z roku na rok jest coraz lepsza, więc spokojnie można zainstalować pompę ciepła powietrzną.
Pompa ciepła – zalety
A teraz przyglądnijmy się jakie zalety są z grzania pompą ciepła :
- możliwość ustawienia pompy w trybie grzania na taryfie nocnej (cena 1 kWh o 50% niższa),
- brak konieczności budowy komina spalinowego ok. 7 000 zł,
- brak konieczności wykonania przyłącza gazowego ok. 4 000 zł., a gazociągu nawet 20 000 zł.,
- brak konieczności usuwania popiołów i kondensatów,
- za niewielką dopłatą ok. 1 000 zł. istnieje możliwość odwrócenie cyklu pracy pompy i chłodzenia przez podłogę całego domu w lecie. Dla porównania zakup klimatyzatora do 1 pomieszczenia z montażem to koszt 3 500 zł.,
- wykorzystanie paneli fotowoltaicznych do korzystania z darmowego prądu na zasadzie ryczałtu,
- sterowanie grzaniem domu ze smartfona,
- dopłaty z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska – program czyste powietrze,
- dopłaty indywidualne z gmin.
Pompa ciepła: czy to się opłaca?
Podsumowując, ogrzewanie domu pompą ciepła opłaca się na przestrzeni co najmniej 10-15 lat, wtedy urządzenie się zwróci w porównaniu do pozostałych urządzeń grzewczych. Stopa zwrotu może być szybsza w przypadku korzystania z paneli fotowoltaicznych. Wtedy nie płacimy za prąd, bo sami go produkujemy. Zysk z niskiego rachunku za prąd idzie na spłatę paneli w okresie kilku lat, wszystko zależy indywidualnie od wielkości instalacji fotowoltaicznej i zużycia prądu w domu. Im większy dom tym większe zużycie prądu, tym samym szybsza spłata instalacji solarnej.
Niestety koszta początkowe pompy są spore, a jeszcze większe w przypadku pomp ciepła gruntowych, gdzie zachodzi konieczność wykonania odwiertów lub prac ziemnych, co odstrasza inwestorów. Jeśli jednak na etapie projektowania domu uwzględnimy brak koniecznego komina, brak podłączenia gazu, to koszt urządzenia zrówna się z piecem na eko-groszek lub na gaz, a to już jest bardzo kuszące.
Dodając do tego comiesięczny rachunek za ogrzewanie, który będzie około 25 -40% niższy od konwencjonalnego ogrzewania, (pompa ciepła grzeje wodę na C.O. do temperatury 35 stopni, a pozostałe urządzenia grzewcze około 60 stopni) to oszczędności będą znaczne. Są też duże szanse, że w twojej gminie są dopłaty do takiego urządzenia.
Każdy inwestor powinien przemyśleć sobie jakie są jego oczekiwania i priorytety. Czy chce niskich nakładów początkowych i droższego, uciążliwego, wiążącego się z koniecznością codziennej obsługi grzania, czy też bierze pod uwagę dłuższy okres zwrotu za pompę ciepła, tańsze grzanie i wygodę jaką ta gwarantuje. Inwestor powinien się też zastanowić, czy chce tworzyć dodatkowe miejsce na składowanie opału, co też generuje koszta i zmniejsza miejsce w domu.
W chwili obecnej stopień zainteresowania pompami ciepła jest ogromny, co pokazują statystki. W 2018 roku sprzedaż pomp ciepła powietrznych była na poziomie 31 000, co stanowi wzrost o ponad 20 proc. w stosunku do roku poprzedniego. Wynika z tego jednoznacznie, że Polacy przekonują się do ich zalet i oszczędności, jakie przynoszą w dłuższej perspektywie. To pokazuje również, że warto mieć w domu takie urządzenie grzewcze, które zadowoli nawet najbardziej wymagającego inwestora.
Zdjęcia: Prometeus
