Jak doskonale wiadomo, pieniądz jest środkiem transformacji dóbr w czasie i w przestrzeni. Globalna wymiana dóbr trwa nieprzerwanie i jest jednym z wyróżników cywilizacji ludzkiej. Co bardzo istotne, proces tej wymiany dóbr trwa na rynku. Gdy mówimy o pieniądzach, w grę wchodzi oczywiście rynek finansowy.
Czym tak naprawdę jest rynek finansowy we współczesnych czasach? Jakie pełni on funkcje w gospodarce? Jakie mamy na nim instrumenty i na jakie segmenty się on dzieli? Odpowiedzi na te pytania zostaną zaprezentowane poniżej:
Rynek finansowy – co to jest? 
Rynek finansowy to nic innego, jak przestrzeń, w której obrębie dokonywane są transakcje finansowe. Mowa tutaj o transakcjach kupna i sprzedaży różnych form kapitału pieniężnego, na różne terminy i w oparciu o różne instrumenty finansowe.
Uczestnikami rynku finansowego są z jednej strony podmioty potrzebujące kapitału, kreujące popyt, natomiast z drugiej strony – podmioty dysponujące nadwyżkami finansowymi, tworzące podaż kapitału.
Dzięki temu zwiększa się efektywność wykorzystania zasobów w gospodarce – pieniądz jest bowiem w ciągłym ruchu, a podmioty uzupełniają się wzajemnie swoimi możliwościami finansowymi. W efekcie inwestorzy zyskują możliwość osiągania pożytków z posiadanych oszczędności i ograniczania ryzyka poprzez dywersyfikację portfela aktywów.
Warto również wiedzieć, że przepływ środków pozwalających podmiotom z deficytem na czasowe pozyskanie środków, a tym mającym wolne środki – na ich czasowe korzystne zagospodarowanie, to po prostu podstawa obiegu pieniądza w gospodarkach wolnorynkowych.
Jakie są funkcje rynku finansowego?
Rynek finansowy pełni pięć następujących funkcji:
- Mobilizacja kapitału
- Obrót pieniężny
- Alokacja kapitału
- Wycena kapitału i ryzyka
- Barometr koniunktury.
Mobilizacja kapitału
Mobilizacja kapitału to nic innego, jak transformacja oszczędności w inwestycje. Polega ona na tym, że podmioty podejmujące decyzję o rezygnacji z bieżącej konsumpcji na rzecz inwestycji mają szansę na zysk stanowiący nagrodę za obecne wyrzeczenia i podjęcie ryzyka.
Obrót pieniężny
Funkcja obrotu pieniężnego polega na tym, iż instytucje rynku finansowego i instrumenty finansowe umożliwiają bezpieczny, sprawny i tani przepływ kapitału pomiędzy różnymi miejscami.
Alokacja kapitału
Funkcja alokacji kapitału polega na tym, że przepływ środków finansowych następuje tam, gdzie mogą być najbardziej potrzebne. Zyskują na tym te sektory gospodarki lub podmioty, które zapewniają najbardziej efektywne wykorzystanie kapitału.
Wycena kapitału i ryzyka
Rynek finansowy pozwala również na wycenę kapitału i ryzyka. Jego efektywność przyczynia się do istnienia wielu możliwości inwestycyjnych, a to z kolei pozwala na obiektywną ocenę efektów inwestycji i właśnie związanego z nią ryzyka.
Barometr koniunktury
Funkcja barometru koniunktury oznacza, że sytuacja obecna na rynku finansowym jest pochodną ogólnej sytuacji w gospodarce i finansach publicznych. Co więcej, rynek finansowy może również dawać sygnały wyprzedzające o zmianach koniunktury.
Instrumenty rynku finansowego
Instrument finansowy jest umową, która reguluje wzajemne relacje finansowe między stronami, w jakich one pozostają od chwili zawarcia tej umowy. W grę wchodzą tutaj zatem wszelkiego rodzaju papiery wartościowe, a także instrumenty pochodne czy jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych otwartych.
Co istotne, instrumenty finansowe podzielić można na dłużne i udziałowe. Pierwszą grupę stanowią instrumenty, które dotyczą sytuacji, w której ich emitent zgadza się, aby płacić inwestorowi odsetki, a także zwrócić pożyczone środki w konkretnym czasie określonym jako termin wymagalności. Mowa tutaj więc między innymi o obligacjach.
Instrumenty udziałowe to natomiast instrumenty, przy których emitent pozyskuje kapitał od inwestora w zamian za udziały, czyli współwłasność w przedsięwzięciu gospodarczym. Przykładem takiej sytuacji jest zatem spółka akcyjna.
Segmenty rynku finansowego 
Współczesny rynek finansowy składa się z pięciu następujących segmentów:
- Rynek pieniężny
- Rynek kapitałowy
- Rynek walutowy
- Rynek terminowy
- Rynek depozytowo-kredytowy.
Rynek pieniężny
Rynek pieniężny to rynek transakcji krótkoterminowymi instrumentami finansowymi. Mowa tutaj o miejscu dokonywania transakcji kupna-sprzedaży produktów finansowych i deponowania środków na okres nieprzekraczający jednego roku. Pozyskane środki przeznaczane są na zapewnienie bieżących potrzeb.
Instrumentami rynku pieniężnego są bony skarbowe, bony komercyjne i instrumenty emitowane przez państwo.
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy to przestrzeń dla transakcji długoterminowymi instrumentami finansowymi. Zalicza się do nich obligacje oraz akcje. Organizację oraz tryb wykonywania nadzoru nad rynkiem kapitałowym określa Ustawa o nadzorze nad rynkiem kapitałowym.
Rynek kapitałowy jest więc miejscem, gdzie przedmiotem obrotu są dłużne i udziałowe instrumenty finansowe. Środki na tym rynku są przekazywane do innych podmiotów na okres dłuższy niż jeden rok, z reguły w celach inwestycyjnych, które wykorzystywane są między innymi dla zapewnienia rozwoju jednostek gospodarczych.
Rynek walutowy
Rynek walutowy to przestrzeń, na której dokonywany jest obrót walutami, czyli transakcje kupna-sprzedaży jednej waluty za drugą. W każdej transakcji walutowej przedmiotem obrotu (kupna i sprzedaży) są dwie waluty, które pochodzą z dwóch różnych krajów.
Walutami obcymi są denominowane w obcych jednostkach pieniężnych krótkoterminowe należności, które ze względu na swoją płynność mogą być użyte do natychmiastowej zapłaty.
Rynek terminowy
Rynek terminowy to przestrzeń, na której dokonuje się transakcji instrumentami pochodnymi, nazywanych także derywatami.
Są to takie instrumenty finansowe, które pochodzą od tak zwanych instrumentów bazowych, za pomocą których dokonuje się transferu ryzyka. Instrumentami rynku terminowego są zatem kontrakty terminowe i opcje.
Rynek depozytowo-kredytowy
Rynek depozytowo-kredytowy stanowi miejsce funkcjonowania instytucji finansowych, do których podstawowych zadań należy przyjmowanie depozytów oraz udzielanie kredytów i pożyczek. Rynek ten tworzą banki komercyjne, banki spółdzielcze, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowych, a także inne instytucje świadczące usługi w tym zakresie.
Na rynku depozytowo- kredytowym zawierane są transakcje między bankami i ich klientami, obejmujące instrumenty o niższej płynności i wyższym ryzyku, niż na rynku pieniężnym i kapitałowym.
