Kilkanaście dni temu szef Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) Fatih Birol stwierdził, że Europa znajduje się w epicentrum pierwszego globalnego kryzysu energetycznego.
W czwartek po południu w Brukseli rozpoczął się natomiast dwudniowy szczyt przywódców Unii Europejskiej, określany przez unijnych dyplomatów jako „historyczny”. Jednym z głównych tematów rozmów ma być energetyczny impas w Europie i widmo bardzo poważnego kryzysu w kolejnym sezonie grzewczym. Jakie są przyczyny tej obecnej dramatycznej sytuacji? Jakie działania musi podjąć Europa, aby temu zaradzić?
Rosja głównym winowajcą 
Już w zeszłym roku Europa zaczęła borykać się z szokującymi cenami gazu, węgla i w konsekwencji energii elektrycznej. Wpływ na to miało wiele czynników, między innymi:
- Rekordowe ceny praw do emisji dwutlenku węgla
- Polityka Unii Europejskiej polegająca na dekarbonizacji i ogólnie odchodzeniu od paliw kopalnych
- Niekorzystne warunki atmosferyczne powodujące mniejszą niż zakładano produkcję energii ze źródeł odnawialnych
- Braki w dostawach gazu – Gazprom zaczął wykorzystywać swoją dominującą pozycję na rynku, aby podnieść ceny i pokazać Europie, że jest uzależniona od Rosji
Rosyjska inwazja sparaliżowała rynek energetyczny w Europie
Nie jest żadną tajemnicą, że to Europa była głównym nabywcą rosyjskich węglowodorów – ropy, gazu i węgla – na świecie. W konsekwencji, choć wydawało się, że kryzys energetyczny na naszym kontynencie wraz z dobiegającym końca sezonem grzewczym znacząco osłabnie, to rzeczywistość okazała się zaskakująco brutalna.
Inwazja Rosji na Ukrainę oczywiście znacząco pogłębiła istniejący już kryzys, ponieważ skłoniła ona kraje Unii Europejskiej do jak największego ograniczenia importu rosyjskiej energii lub całkowitej rezygnacji z niej – jak to zostało zapowiedziane w przypadku Polski.
W konsekwencji, problemy Unii Europejskiej z energią w najbliższym czasie mogą tylko narastać. W najbliższym sezonie grzewczym Rosja zamierza bowiem zgotować Unii Europejskiej ekstremalnie poważny kryzys energetyczny.
Jak przełamać impas energetyczny?
Znajdujemy się obecnie w najlepszym możliwym momencie, aby zacząć działać. Europejscy przywódcy powinni w ten weekend, podczas dwudniowego szczytu w Brukseli, poważnie przedyskutować kwestię wprowadzenia ogólnoeuropejskich mechanizmów, które pozwolą zapobiec temu szantażowi energetycznemu ze strony Rosji. 
Po pierwsze, aby zapobiec poważnemu kryzysowi nadchodzącej zimy, kraje Unii Europejskiej powinny zacząć wspólnie kupować energię i wprowadzić ograniczenia cenowe na gaz. Na szczęście Parlament Europejski również widzi potrzebę takich działań. W konsekwencji, do sierpnia Komisja Europejska ma wydać wytyczne dotyczące tego, w jaki sposób kraje Unii Europejskiej mogą wspólnie pozyskiwać gaz.
Mało tego, przywódcy Unii Europejskiej mają w ten weekend poruszyć kwestię ponownego uruchomienia energetyki węglowej. Takie kraje jak Niemcy, Austria i Holandia na zasadzie planów awaryjnych już wracają do tego niechcianego w ostatnich latach źródła energii. Polska natomiast utrzymała energetykę węglową, a teraz zamierza zwiększyć wydobycie węgla krajowego w celu zabezpieczenia zasobów na jesień i zimę.
