Dzień Inwestora Indywidualnego

Biogazownie to konieczność i szansa na rozwój polskiej wsi

Udostępnij

Wszystko wskazuje na to, że rynek biogazu w Polsce znajduje się obecnie w przełomowym momencie. Po latach, w których z zazdrością spoglądaliśmy na tysiące biogazowni w innych krajach, nareszcie powstają również w naszym kraju sprzyjające warunki funkcjonowania tych jakże pożytecznych, nie tylko dla branży rolno-spożywczej, instalacji. Lokalnie produkowany biogaz ma bowiem szerokie zastosowanie w ciepłownictwie i energetyce. Biorąc pod uwagę, ile odpadów generujemy, decyzja o rozwoju sektora biogazu i ponownym wykorzystaniu odpadów. Wydaje się więc, że rozwój tego niedocenianego ogniwa odnawialnych źródeł energii to aktualnie po prostu konieczność.

Co więcej, dziś nawet średnie polskie gospodarstwo, o wielkości 40 hektarów, które prowadzi produkcję zwierzęcą, może wybudować biogazownię rolniczą. I choć koszt budowy biogazowni nie należy do najniższych, to eksperci przekonują, że w obecnych czasach inwestycja ta zwraca się już po okresie od 3 do 4 lat. Jak zatem widzimy biogazownie stanowią istotną szansę na rozwój polskiej wsi. Czym więc właściwie jest biogazownia? Jakie korzyści przynosi to rozwiązanie? Ile ono kosztuje? Przekonamy się poniżej:

Biogazownia – co to jest? Grafika prezentująca nowoczesną biogazownię

Biogazownia to instalacja produkująca biogaz z biomasy roślinnej, odchodów zwierzęcych, odpadów organicznych (na przykład z przemysłu spożywczego), odpadów poubojowych lub osadu biologicznego ze ścieków. Lista dostępnych substratów, prócz upraw celowych, zawiera odpady z przetwórstwa żywności (wywary, wytłoki, odpady piekarnicze), odpady z ubojni, rzeźni, masarni, odchody zwierzęce, biomasę uboczną agro (słoma, siano, poplony) czy przeterminowaną żywność.

Biogazownia jest skomplikowaną instalacją technologiczną, w której decydującą rolę odgrywa biotechnologia – chodzi o zapewnienie odpowiednich warunków dla procesu beztlenowej fermentacji. Wiąże się to, ogólnie mówiąc, z zapewnieniem odpowiedniej temperatury i odczynu pH uwodnionej biomasy oraz sposobu mieszania fermentującej biomasy.

Rodzaje biogazowni

Wyróżnia się trzy rodzaje biogazowni, w zależności od rodzaju wykorzystywanej materii organicznej:

  • Biogazownia na składowisku odpadów
  • Biogazownia przy oczyszczalni ścieków
  • Biogazownia rolnicza.

Budowa standardowej biogazowni

Typowa biogazownia składa się zwykle z:

  • Układu podawania biomasy
  • Komory fermentacyjnej
  • Zbiornika magazynowego dla przefermentowanego substratu
  • Zbiornika biogazu
  • Agregatu prądotwórczego (gdy produkowana jest tylko energia elektryczna) lub agregatu kogeneracyjnego (gdy występuje kogeneracja energii elektrycznej i cieplnej).

Biogaz jest bezwonny

Warto tutaj również obalić pewien niesprawiedliwy mit. Otóż nie jest prawdą, że biogazownia jest źródłem nieprzyjemnych zapachów. Przeciwnie: prawidłowo zaprojektowana i użytkowana jest instalacją, która nie emituje odorów. Dodatkowo przetwarza ona w biogaz i poferment substraty, które nieprzetworzone stanowić mogą uciążliwe źródło odorów. Produktem reakcji w biogazowni jest biogaz i masa pofermentacyjna, która stanowi dobrej jakości nawóz organiczny. Masa pofermentacyjna pozostaje praktycznie bezwonna.

Obecnie w Polsce mamy około 350 biogazowni. Dla porównania w Niemczech działa ich około 10 tysięcy. Ta sytuacja prawdopodobnie będzie jednak ulegać zmianie. W ostatnim roku można było zaobserwować znaczny wzrost zainteresowania rolników tego typu inwestycjami. Szacuje się, że ponad 200 rolników w naszym kraju uzyskało w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy pozwolenie na budowę biogazowni. Na rosnącą popularność tych instalacji w największym stopniu wpływa oczywiście wzrost cen energii elektrycznej.

Ile kosztuje biogazownia? Duża potężna biogazownia

Największą wadą inwestycji w biogazownie jest ich wysoki koszt. Okazuje się bowiem, że cena takiej instalacji – choć zależny oczywiście od wielkości, mocy a także od technologii użytej w biogazowni – zawsze będzie znacząca. Obecnie najmniejsze stawiane biogazownie mają moc 75 kilowatów. Taka instalacja okaże się opłacalna już dla gospodarstwa o areale około 40 czy 50 hektarów i produkcji zwierzęcej. Ile trzeba na nią wydać? W wersji podstawowej – około 500 tysięcy euro. Większe biogazownie – choćby takie o mocy 0,5 megawata – to już wydatek rzędu 7 milionów PLN.

Inwestycja szybko się zwraca

Pomimo tak kolosalnych kosztów, eksperci uważają, że przy dzisiejszych cenach energii elektrycznej inwestycja w biogazownię rolniczą zwraca się rolnikowi już w 4-6 lat, o ile ma zapewniony wsad w stu procentach oparty na odpadach rolniczych typu obornik lub gnojowica. Następnie osiąga się już same zyski. A mowa tutaj jedynie o przychodach ze sprzedaży energii elektrycznej oraz oszczędności energii cieplnej, którą rolnik może wykorzystać na ogrzanie budynków gospodarczych czy suszarni, w miejsce dotychczasowych kotłów na paliwa konwencjonalne, takie jak kosztowny węgiel, gaz.

System wsparcia dla biogazowni

Kolejna kwestia to system wsparcia dla biogazowni, który jest dość korzystny dla rolników posiadających tego typu instalacje i może wyraźnie skrócić okres zwrotu z tej inwestycji. Termin na skorzystanie z tego systemu jest jednak ograniczony czasowo. Można o niego aplikować do Urzędu Regulacji Energetyki do czerwca bieżącego roku. Ponadto, w dokumentach należy mieć między innymi pozwolenie na budowę biogazowni. Pocieszeniem jest jednak to, że biogazownie o mocy do 0,5 megawata są zwolnione z procedury postępowania środowiskowego, więc kwestie biurokratyczne załatwiane są przy takich inwestycjach szybciej.

Pozostałe zalety biogazowni

Poferment z biogazowni jako nawóz

W kategorii zysków z postawienia biogazowni należy także uwzględnić możliwość stosowania pofermentu z biogazowni jako nawozu na pola. Zazwyczaj można aplikować taki poferment w postaci pulpy na podobnej zasadzie jak gnojowicę. Poferment ma kilka niewątpliwych zalet. Stosowanie gnojowicy niesie bowiem ryzyko, że w niektórych miejscach na polu będzie zbyt duże stężenie azotu i po prostu część roślin przez to nam wypadnie. Dzieje się tak, ponieważ stężenie azotu w gnojowicy tuż przy powierzchni zbiornika jest inne niż przy dnie.

Natomiast w przypadku pofermentu pulpa jest cały czas mieszana w zbiorniku, więc skład jest dokładnie taki sam i nie dochodzi do sytuacji, że jedna beczka asenizacyjna będzie miała za dużo azotu, a druga za mało.

Część rolników stosuje także frakcje stałe pofermentu po obróbce w separatorze. Frakcja stała przypomina nieco kompost i zawiera kwasy huminowe, które wspierają odbudowę próchnicy, oraz znaczne ilości związków mineralnych. Według opracowań ekspertów, aplikacja stałej frakcji pofermentu zwiększa zawartość materii organicznej w glebie, co pozytywnie wpływa na jej pojemność wodną i sorpcyjną. Na dodatek poferment jest dobrym źródłem składników pokarmowych, więc rolnik może później stosować mniejsze dawki nawozów mineralnych. W efekcie, wielu rolników, którzy zdecydowali się na postawienie biogazowni, twierdzi, że mają dzięki pofermentowi lepsze i bardziej powtarzalne plony, nawet pomimo występujących susz.

Biogazownia jako lokalna ciepłownia

Biogazownia rolnicza może pełnić także funkcję lokalnej ciepłowni. W zależności od jej mocy może być wykorzystana jedynie na potrzeby gospodarstwa do ogrzania domu, budynków inwentarskich czy suszarni, ale może także dostarczać ciepło do pobliskich domów i je ogrzewać. Dla przykładu, biogazownia w Sieńsku już teraz dostarcza energię cieplną do 40 domostw w pobliskiej wsi.

Niższa jest emisja metanu do atmosfery Pozytywny wpływ na środowisko biogazowni

To jednak nie koniec korzyści wynikających z posiadania takiej instalacji. Otóż, dzięki biogazowni na pewno o wiele niższa jest emisja metanu do atmosfery, gdyż wszystkie produkty, jak chociażby obornik, nie są składowane w pryzmach, tylko od razu lądują w zbiornikach biogazowni. Dzięki temu, jak już zostało wspomniane redukowana jest uciążliwość odorowa.

Biogaz szansą na rozwój polskiej wsi

Potencjał polskiego biogazu, szacowany na kilkanaście miliardów metrów sześciennych rocznie, co jest porównywalną wartością do tej szacowanej w Niemczech. Produkujemy bowiem w naszym kraju rocznie około 120 milionów ton obornika i gnojowicy oraz co najmniej 8 milionów ton słomy zbóż i rzepaku. To naprawdę dużo, a przecież to tylko część dostępnych substratów. Ocenia się zatem, że w Polsce może z powodzeniem działać nawet i kilkanaście tysięcy biogazowni. Światowym liderem pod względem liczby biogazowni są Chiny – w tym kraju znajdziemy ich aż ponad 60 milionów choć w znaczącej większości to małe, lokalne instalacje.

Powyższe liczby doskonale obrazują potencjał wzrostu rynku biogazu i to, jak duże znaczenie biogazownie mogą mieć w przyszłości dla polskiej wsi. Warto dodać, że nowoczesne biogazownie – czyli takie, jakie są obecnie budowane w Polsce – charakteryzującą się wyższą wydajnością i lepiej spełniają cele polityki środowiskowej Unii Europejskiej niż te starsze, które od wielu lat działają na terenie Niemiec. Ponadto, produkcja zielonej energii z biogazu – w połączeniu z utylizacją odpadów z produkcji rolnej – przyczyni się także do uniknięcia lub zmniejszenia przyszłych opłat dla rolników za zakup praw do emisji dwutlenku węgla, których ceny w 2021 roku zaczęły sięgać niewiarygodnych wartości. Z tego powodu wydaje się, że biogazownie stanowią nie tylko ogromną szansę rozwoju dla wielu gospodarstw, ale i wprost konieczność dla naszego kraju – aby spełnić cele polityki środowiskowej UE.

Jakub Bandura
Jakub Bandura
Redaktor portalu PortfelPolaka.pl. Wiedzę z zakresu rynków finansowych i inwestowania zgłębiał na studiach ekonomicznych. Trader rynku OTC i Forex preferujący handel krótkoterminowy. Entuzjasta statystyki oraz analizy technicznej instrumentów finansowych.

Najnowsze

Zobacz również