Przymusowa restrukturyzacja Getin Noble Bank S.A.! Czy osoby posiadające depozyty, lokaty czy rachunki w tym banku powinny się martwić czy też mogą spać spokojnie? Na to pytanie w 34. odcinku programu Po Stronie Konsumenta odpowiadają adwokaci Karol Wenus i Marcin Lizurek.
Ponadto, pokazują oni również jak w ogóle doszło do tego, że Getin Noble Bank musiał zostać przymusowo zrestrukturyzowany. Dowiadujemy się także co z kredytami zaciągniętymi w Getin Banku, przede wszystkim co z kredytami we frankach szwajcarskich (wyłączonymi z przejęcia przez nowy bank) i co w tej sytuacji mogą zrobić frankowicze. Poruszony jest także temat akcjonariuszy i obligatariuszy Getin Noble Banku, których akcje i obligacje zostały umorzone.
Po Stronie Konsumenta #34
Czym jest przymusowa restrukturyzacja instytucji finansowych, na czym polega i kiedy może zostać wprowadzona?
Podczas wielkiego kryzysu finansowego z lat 2007-2008 rządy zrozumiały, że muszą mieć instytucje pozwalające chronić banki przed niekontrolowanym upadkiem – również przez przejęcia. System bankowy jest bowiem kluczowy dla gospodarki.
W efekcie ostatecznie powstała Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/59 z dnia 15 maja 2014 roku ustanawiająca ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych.
W Polsce przepisy te zostały wprowadzone w Ustawie z 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji.
Przymusowa restrukturyzacja może dotyczyć instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych – czyli przede wszystkim banków. Aby była ona wdrożona muszą wystąpić trzy przesłanki. Po pierwsze taki podmiot musi być zagrożony upadłością.
Po drugie – nie występują uzasadnione przesłanki na to, że działania takiego podmiotu lub system ochrony instytucjonalnej pozwolą usunąć w najbliższym czasie zagrożenie upadłością. Po trzecie, działania dotyczące restrukturyzacji muszą być podejmowane w interesie publicznym.
Następnie Bankowy Fundusz Gwarancyjny wydaje decyzję o przymusowej restrukturyzacji.
Dlaczego Getin Noble Bank musiał zostać przymusowo zrestrukturyzowany? – studium upadku
Getin Bank już od 2004 roku zaczął oferować wiele niestandardowych produktów. Po pierwsze, mowa tu o kredytach indeksowanych do walut obcych – nie tylko we frankach i euro, ale i egzotycznych walutach.
Po drugie, Getin Bank oferował również ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (polisolokaty). Kolejną kwestią podburzającą renomę tej instytucji była afera gruntowa w Noble Banku.
Co więcej, Getin Bank często udzielał kredytów na bardzo duże kwoty bez mocnych zabezpieczeń, osobom z wątpliwą zdolnością kredytową. Ponadto, bank wprowadzał wszelkiego rodzaju opłaty i ubezpieczenia dodatkowe dla kredytobiorców. W efekcie ich koszt wynosił często nawet 15% kwoty kredytu.
Od 2016 roku przez bank przygotowany został program postępowania naprawczego. Był on więc pod wzmożoną kontrolą Komisji Nadzoru Finansowego. Duże obawy zaczęły pojawiać się w 2018 roku. Z każdym rokiem rosła strata Getin Noble Banku, aż wreszcie 17 marca 2020 roku nastąpiło naruszenie poziomu łącznego współczynnika kapitałowego wymaganego przepisami prawa.
Z kolei w 2021 roku łączna strata wyniosła ponad miliard, a następnie wypłynęła informacja poufna, że bank nadal nie spełnia wymogów dotyczących współczynnika kapitałowego i jest pod kontrolą KNF.
Przymusowa restrukturyzacja – skutki dla Getin Noble Banku oraz jego klientów
Bankowy Fundusz Gwarancyjny skorzystał z opcji, która przewiduje, że przedsiębiorstwo Getin Noble Bank i jego wszystkie zobowiązania (poza wyłączonymi) zostają przeniesione do banku BFG, który docelowo ma działa pod firmą Velo Bank.
Oznacza to, że zobowiązania, aktywa i pasywa będą przeniesione do nowego banku. Akcjonariuszami Velo Banku są dwa podmioty – Bankowy Fundusz Gwarancyjny oraz System Ochrony Banków Komercyjnych.
Z kolei sam Getin Noble Bank stracił możliwość podejmowania uchwał i decyzji, rada nadzorcza banku uległa zawieszeniu, a zarząd uległ rozwiązaniu. Getin Noble Bank zostaje jednak wciąż uczestnikiem obrotu gospodarczego.
Co z klientami?
Wszystkie depozyty klientów (w kwocie 39,5 miliarda złotych) Getin Noble Banku są chronione, a kredyty są spłacane na dotychczasowych zasadach. Dla klientów w zasadzie więc nic się nie zmienia, są oni całkowicie bezpieczni.
Problem pojawia się z kredytami indeksowanymi do walut obcych. One bowiem zostały wyłączone z przeniesienia, podczas gdy rachunek, z którego szły spłaty jest przeniesiony do nowego banku. Nie zmienia to faktu, że kredyty te mają być nadal spłacane na tych samych zasadach.
Co z kredytami w obcych walutach zaciągniętymi w Getin Noble Banku? – sytuacja frankowiczów
Jeśli kredytobiorca wszczął postępowanie przeciwko bankowi o ustalenie nieważności umowy i nie ma jeszcze prawomocnie zakończonego postępowania, to dziś na dobrą sprawę nie wiadomo co się wydarzy dalej. Co gorsza Bankowy Fundusz Gwarancyjny ma uprawnienia do zawieszenia wszystkich postępowań toczących się przeciwko bankowi.
Jeśli kredytobiorca ma nadpłacony wyrok przeciwko bankowi, ale nie zdążył go jeszcze zwindykować, postępowanie egzekucyjne ulega umorzeniu, a nowe nie może zostać wszczęte. Na tę chwilę taki kredytobiorca środków nie może więc odzyskać.
Co z osobami, które jeszcze nie wszczęły postępowania przeciwko bankowi? Formalnie można jeszcze wszcząć postępowanie, lecz prawdopodobnie zostałoby ono z miejsca zawieszone.
Ponadto, kredytobiorcy powinni sprawdzić czy mają już spłacony kapitał, ponieważ jeżeli są podstawy do unieważnienia umowy, warto złożyć wniosek do sądu o zawieszenie spłaty kredytu na czas postępowania. Każda rata nadpłacona ponad kapitał może być w tym przypadku bowiem nie do odzyskania, gdyż prawdopodobnie Getin Noble Bank wkrótce ogłosi upadłość.
Umorzenie akcji i obligacji Getin Noble Banku
Na pokrycie strat Getin Noble Banku powodujących spadek kapitału własnego banku do poziomu -3,6 miliarda złotych zostają umorzone akcje oraz wyemitowane przez bank obligacje – na podstawie decyzji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.
Łącznie umorzono więc akcje o łącznej wartości nominalnej przekraczającej 2,8 miliarda złotych, a także obligacje o łącznej wartości nominalnej ponad 700 milionów PLN.
Zapraszam do samodzielnego zapoznania się z całym nagraniem, znajduje się ono poniżej.
