Niosą pomoc nawet na najtrudniejszych polskich szlakach. Ich praca jest momentami ryzykowna i niebezpieczna. Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe istnieje już niemal od 70 lat. Jak wygląda praca GOPR-owców? Co trzeba zrobić, żeby zostać ratownikiem? Ile wynosi pensja górskiego bohatera?
Jak powstał GOPR?
GOPR jest skrótem od nazwy Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Zajmują się akcjami ratunkowymi w polskich górach, niosąc pomoc, a także szkoleniem nowych GOPR-owców. Starają się również zapobiegać wypadkom na górskich szlakach.
Organizacja powstała w Zakopanem w roku 1954 z inicjatywy Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w skrócie TOPR. W tym samym roku powstała także charakterystyczna odznaka ratowników GOPR, w której znajduje się duży niebieski krzyżyk otoczony złotą oprawką. Pod znakiem umiejscowiona jest gałązka, która symbolizuje, że ratownicy niosą pomoc przede wszystkim w górach. Następnie zostały utworzone kolejne oddziały GOPR, takie jak Beskidzkie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Krynickie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe oraz Sudeckie Ochotnicze Pogotowie Ratownicze. Z biegiem czasu Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe nieco się zmieniło. Między innymi w 1990 roku tatrzańscy ratownicy wystąpili z GOPR i aktualnie istnieją, jako osobna organizacja TOPR.
Jak zostać członkiem Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego?
Zostanie członkiem górskiego pogotowia, nie jest takie proste. Kandydaci muszą być pełnoletni, jednak ich wiek nie może przekraczać 35 lat. Zanim oficjalnie wstąpi się w szeregi GOPR, konieczne jest przejście dwuletniego stażu kandydackiego oraz zdanie szeregu testów.
Kandydat na ratownika Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego musi mieć bardzo dobrą sprawność fizyczną, a także mieć liczne umiejętności. Egzamin na GOPR-owca składa się z części teoretycznej, w której sprawdzana jest znajomość topografii, a także wiedza i umiejętności medyczne. Druga część opiera się przede wszystkim na teście sprawnościowym. Co ciekawe kandydat musi nie tylko mieć dobrą kondycję fizyczną, ale również sprawdza się jego umiejętność jazdy na nartach. Jednak jak dokładnie wygląda praca ratowników górskich? O tym w dalszej części tekstu.
Jak wygląda praca ratowników górskich?
Kandydaci, którzy dostali się w szeregi GOPR, od teraz mogą nieść pomoc. Jednak ich praca wcale nie jest łatwa i wiąże się z wieloma wyrzeczeniami. Przede wszystkim ratownicy pracują przez cały rok, oczywiście mają urlop, jednak zawsze ktoś pełni dyżur. Dyżury zazwyczaj są 24-godzinne, a odbywają się w stacjach ratunkowych.
Stacje ratunkowe GOPR mieszczą się zazwyczaj przy wszystkich górskich schroniskach, ale także przy stacjach narciarskich i miejscach, w których ruch turystyczny jest wzmożony. Aktualnie istnieje kilka grup regionalnych GOPR w całej Polsce:
- Grupa Bieszczadzka Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego ze stacją w Sanoku. Działa na terenie Bieszczadów Zachodnich, Gór Słonych oraz wschodniej części Beskidu Niskiego.
- Grupa Krynicka Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego działa przede wszystkim a terenie Beskidu Sądeckiego oraz zachodniej części Beskidu Niskiego.
- Grupa Podhalańska Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego działa na terenie Gorców, Pienin i Beskidu Wyspowego oraz Podhalu.
- Grupa Jurajska Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego działa na terenie Wyżyny Krakowsko–Częstochowskiej.
- Grupa Beskidzka Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego ze stacją w Szczyrku. Działa na terenie Beskidu Śląskiego, Beskidzie Żywiecki, Beskidzie Małym, Beskidzie Makowskim.
- Grupa Sudecka Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego z siedzibą w Wałbrzychu. Działa w Sudetach Środkowych i Wschodnich oraz Masywu Ślęży.
- Grupa Karkonoska Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego działa na terenie Sudetów Zachodnich, a dokładniej Karkonoszy, Gór Izerskich, Kaczawskich i Rudaw Janowickich.
Czym zajmują się GOPR-owcy?
Głównym zadaniem każdego ratownika jest niesienie pomocy osobom, które jej potrzebują. Aktualnie wszystkie oddziały Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego korzystają z nowoczesnego sprzętu, który ułatwia im wsparcie zagubionych turystów. Ratownicy mają do dyspozycji nowoczesne auta terenowe, quady, GPS, a zimą niezastąpione okazują się skutery śnieżne i detektory lawin.
Ciekawym faktem jest to, że wszyscy ratownicy górscy mają przeszkolenie w zakresie ratownictwa wodnego. W końcu górskie rzeki potrafią być zdradliwe, a GOPR-owcy muszą potrafić pomóc osobom, które do nich wpadły.
Warto pamiętać, że ratownikami górskimi są także zwierzęta. Trochę dziwnie to brzmi, ale GOPR-owcy w swojej pracy wykorzystują specjalnie wyszkolone psy. Czworonogi są szczególnie przydatne w momencie, kiedy konieczne jest znalezienie osób zasypanych przez lawinę. Psi nos w takich sytuacjach jest niezastąpiony.
Ile zarabiają GOPR-owcy?
Organizacja, jaką jest GOPR, została założona przez osoby, których pasją były góry. Dlatego też praca ratownika traktowana jest jak służba. Trzeba jednak przyznać, że bycie członkiem Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego to nie lada wyzwanie, które może być wykańczające fizycznie i psychicznie. Niestety zarobki w tej branży nie są aż tak dobre. Początkujący ratownik może liczyć na najniższą krajową, czyli mniej więcej 2300 zł miesięcznie na rękę. Odrobinę więcej zarabia się w TOPR, ponieważ praca w Tatrach wiąże się z dużo większym niebezpieczeństwem. Natomiast bardziej doświadczony ratownik z kilkuletnim stażem otrzyma pensję około 3300 zł na rękę.
Kiedy możemy liczyć na pomoc ratowników górskich?
Górscy, dobrze przeszkoleni ratownicy przyjdą nam z pomocą, kiedy zgubimy się w górach. Będą gotowi, by uratować nas w razie wypadku, a także w razie innych zagrożeń, które możemy spotkać na polskich górskich szlakach.
Poszczególne grupy regionalne Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego działają w różnych obszarach, jednak we wszystkich możemy liczyć na pomoc wykwalifikowanych ratowników. Zostać GOPR-owcem nie jest łatwo. Konieczna jest znajomość topografii gór i podstawowych procedur medycznych, które mogą uratować życie. Jednak to nie wszystko, bo ratownik musi być również w bardzo dobrej kondycji fizycznej oraz psychicznej. Zanim ochotnik oficjalnie wejdzie w szeregi GOPR, odbywa dwuletni staż, a następnie zdaje szereg testów.
W dzisiejszych czasach ratownicy korzystają z nowoczesnego sprzętu, którego celem jest ułatwienie ich pracy. Terenowe samochody i quady pomocne są wiosną i latem, natomiast zimą GOPR-owcy korzystają ze skuterów śnieżnych i wykrywaczy lawin. Niezawodny o każdej porze roku jest GPS, a także dobrze wyszkolony pies, który pomaga znaleźć osoby zasypanej przez lawinę lub turystów, którzy zaginęli w górach.
Pensja ratownika nie jest zbyt wysoka. Początkujący mogą liczyć na 2300 zł miesięcznie, bardziej doświadczeni zarabiają około 3300 zł na rękę. Wyższą pensję otrzymują ratownicy TOPR, ponieważ praca w Tatrach jest szczególnie trudna i obarczona większym ryzykiem. Jednak mimo wszystko ratownicy górscy traktują swój zawód jak służbę, a ich celem jest niesienie pomocy wszystkim tym, którzy potrzebują jej na górskich szlakach.
