Głównym założeniem programu Dostępność Plus jest poprawa dostępności przestrzeni publicznej oraz produktów i usług w ujęciu komunikacji, informacji i architektury. Ma on służyć ludziom w podeszłym wieku oraz osobom posiadającym niepełnosprawność.
Głównym inicjatorem jest państwo, zaś w sam program włączone są między innymi jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwa prywatne, organizacje społeczne i zwykli obywatele. Program złożony jest z ośmiu strategicznych obszarów, są to:
- architektura
- transport
- edukacja
- służba zdrowia
- cyfryzacja
- usługi
- konkurencyjność
- koordynacja.
Twórcy tego programu chcieli jednak przyłożyć największy nacisk na kwestie związane z cyfryzacją. Dzięki temu domeny należące do grona rządowych miały stać się zdecydowanie bardziej przystępne i uniwersalne. Dodatkowo nadawcy telewizyjni zostali zobligowani do spełnienia standardów związanych z zapewnieniem osobom niepełnosprawnym zwiększonej dostępności do swojej oferty. Na program Dostępność Plus zostało przekazane około 23 000 000 000 złotych. Budżet ten obejmuje lata od 2018 do do 2025 roku. Przez ten czas, środki pozyskane z funduszy unijnych zostaną rozdysponowane. Pieniądze na finansowanie całej inicjatywy pochodzą przede wszystkim z Funduszy Norweskich, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, budżetu państwa biorącego udział w programie, samorządów oraz od Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Podstawą prawną dla całej działalności programu jest uchwała nr 102/2018 Rady Ministrów przyjęta w dniu 17.07.2018 roku.
Architektura
Poprawa dostępu dla osób niepełnosprawnych do bloków, budynków mieszkalnych oraz innych budowli użytku publicznego jest jednym z ważniejszych aspektów całego programu. Założeniem programu w tej dziedzinie jest budowa nowych budowli według pewnego uzgodnionego standardu oraz ewentualne zmodernizowanie tych już istniejących. Do tego dochodzą dostosowane barierki, podjazdy, windy oraz drzwi umożliwiające swobodne korzystanie dla wszystkich użytkowników. Obecnie zostało przedłożonych 196 wniosków do rozpatrzenia oraz 108 umów na kwotę 52 800 000 złotych. Zaprojektowano również witrynę internetową budowlaneabc.gov.pl, na której można znaleźć wszystkie szczegóły dotyczące tego, w jaki sposób powinno się zapewnić odpowiednie standardy dla nowych budowli. Obecnie przeszkolonych zostało również ponad półtora tysiąca osób pracujących w branży budowlanej i architektonicznej. Otrzymali oni niezbędną wiedzę z zakresu standardów dostępności.
Transport
W kwestii transportowej program dostępności oparł się o zakup nowych środków komunikacji publicznej takich jak autobusy, pociągi i tramwaje. Niemniej samo dostosowanie pojazdów nie jest jedyną rzeczą, jaka musiała ulec zmianie. Ważne było również poprawienie warunków jakie panowały na dworcach, przystankach oraz reszcie infrastruktury związanej z transportem. Obecnie 20 dworców kolejowych zostało już poddanych stosownemu przekształceniu, dzięki czemu poprawiła się ich dostępność. Ponadto 650 peronów poddano modernizacji na nową modłę. Z czego na około 200 stacjach kolejowych zostały umieszczone tablice dla niewidomych. W 13 polskich miastach zostało dopuszczonych 190 autobusów na rzecz komunikacji miejskiej przystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Oczywiście przeprowadzono również szereg szkoleń dla pracowników branży transportu publicznego. Przeszkolono około 5 000 takich osób.
Edukacja
Dzięki działaniu programu poczyniono spore zmiany w dziedzinie edukacji oraz jej jakości. Zyskały zdecydowanie szkoły, przedszkola i uniwersytety dzięki zakupowi nowoczesnego wyposażenia dostosowanego do kształcenia osób z konkretnymi niepełnosprawnościami. Również do programów nauczania na kierunkach takich jak architektura, czy programowanie pojawi się wiedza o tym, jak czynić świat bardziej dostępnym. Blisko dwieście szkół pozyskało pieniądze w formie grantów na poprawę poziomu dostępności na terenie swoich placówek, zaś podobna ilość uczelni bierze udział w akcji dostosowania się do niepełnosprawnych, 11 000 uczniów nauczania podstawowego brało udział w zajęciach mających zwiększyć ich wiedzę w zakresie dostępności.
Służba zdrowia
W kwestii służby zdrowia program Dostępność Plus, zaproponował udogodnienia w szpitalach oraz przychodniach, poprzez doposażenia w sprzęt pozwalający na swobodne dotarcie do samego gabinetu. Ponadto zostały wprowadzone udogodnienia dla osób posiadających problemy w komunikacji. Zostało nadanych 128 grantów finansowych dla punktów opieki zdrowotnej oraz kolejnych 19 grantów dla oddziałów szpitalnych mających polepszyć w nich dostępność. Dodatkowo prawie 400 pracowników przeszło szkolenie mające poprawić ich umiejętności w kwestii porozumienia i komunikowania się. Warto również wspomnieć o stworzeniu infolinii z funkcją wideo, gdzie zwracać mogą się osoby niesłyszące.
Cyfryzacja
Każdy serwis administracji państwowej ma zostać dostępny w taki sposób, aby niezależnie od swojego stopnia niepełnosprawności każdy człowiek mógł skorzystać z serwisu i swobodnie zrealizować swoją sprawę w urzędzie. Dodatkowo nadawcy telewizyjni zostali zobligowani do udostępnienia swojej oferty dla ludzi niepełnosprawnych. Powstało już 50 szablonów dla witryn mobilnych mających pozwolić na bezproblemową dostępność dla wszystkich. Natomiast w telewizji odnotowano wzrost do 20% ilości filmów i programów dostosowanych do osób niesłyszących. Szkolenia z zakresu dostępności w dziedzinie cyfryzacji przeszło już ponad 2700 ludzi.
Usługi
Program umożliwił wielu ludziom dostęp do komunikacji, usług pocztowych, usług transportowych oraz zakupów. Dzięki temu segmentowi możliwe zostało zwiększenie dostępności dla ludzi dotychczas wykluczonych z licznych spotkań, eventów i wydarzeń. W głównej mierze mowa tutaj o obiektach sportowych i kulturalnych. Zostało stworzonych 5 modelowych form usług dostosowanych do różnych osób. Są to: opieka nad osobą starszą, opieka wytchnieniowa, opieka nad dziećmi, turystyka społeczna i rehabilitacja. W 25. miejscach nazywanych centrami usług społecznych, będą działać projekty związane z powyższymi usługami.
Koordynacja
Stworzony został ośrodek mający za zadanie koordynację polityki rządowej oraz nadzoru nad całym procesem zwiększania dostępności w kraju. Powstała również osobna ustawa mająca być niejako podstawą prawną do stwarzania standardów dostępności w społeczeństwie. Ośrodek zajmuje się również edukowaniem grup społecznych, celem zwiększenia ich świadomości w kwestii dostępności. Obecnie stworzono już dwie uchwały, jedną z 4 kwietnia 2019 roku dotyczącą dostępności cyfrowej. Druga ustawa z 19 lipca tego samego roku ma gwarantować dostępność ludziom ze szczególnymi potrzebami. Celem edukacji osób został nagrany film pod tytułem „ABC koordynatorów dostępności” oraz przeprowadzono wiele webinarów mających na celu dokształcenie koordynatorów.
Konkurencyjność
Program Dostępność Plus jest działaniem mającym na celu również wsparcie firm przy tworzeniu nowych i innowacyjnych produktów. Oczywiście powinny być one również skierowane do osób posiadających niepełnosprawność, dzięki czemu możliwe będzie dostosowywanie produktów do szerszego grona klientów. Zakres tematyczny jest bardzo szeroki, dzięki czemu skorzystać będą mogły firmy z różnych branż, takich jak: zdrowie, ekologia czy też edukacja. Dzięki temu powstały takie innowacje, jak płaszcz chroniący przed deszczem dla osób poruszających się na wózku. Stworzono 5 inkubatorów mających za zadanie podpisywać umowy na tworzenie nowych produktów wpisujących się w zasadę dostępności. Na chwilę obecną zostało już podpisanych ponad 100 takich umów z pomysłodawcami nowych i innowacyjnych rzeczy.
