Ostatnimi czasy coraz częściej spotkać można się ze stwierdzeniami, że rządy chcąc kontrolować przepływy pieniężne swoich obywateli i dzięki temu móc skuteczniej ściągać podatki zrobią wiele, by transakcje bezgotówkowe wyparły z obiegu pieniądz fiducjarny. Narodowy Bank Polski uspokaja jednak, że gotówka jest i będzie jednym z filarów utrzymania wolności obywatelskich w zglobalizowanym świecie.
- Gotówka jest i będzie jednym z filarów utrzymania wolności obywatelskich w zglobalizowanym świecie.
- NBP jako emitent narodowej waluty zawsze będzie obrońcą gotówki, polskich banknotów i monet
- Eliminacja gotówki nie sprzyja poszerzaniu i wzmacnianiu wolności jednostek.
- Eliminacja gotówki generuje ryzyka dla bezpieczeństwa i suwerenności państw narodowych oraz dla wolności poszczególnych obywateli
NBP stoi na straży gotówki
Narodowy Bank Polski rozpoczął pracę nad nową strategią bezpieczeństwa gotówki, która ma być priorytetem banku w 2021 roku. Prace te będą w szczególności dotyczyły szeroko rozumianego bezpieczeństwa obrotu gotówkowego, a ich głównym celem jest przeciwdziałanie eliminacji gotówki z obrotu gospodarczego oraz, obrona naszej swobody wyboru instrumentów płatniczych, których na co dzień używamy.
Prezes NBP prof. Adam Glapiński podczas przemówienia otwierającego tegoroczną edycję Kongresu Obsługi Gotówki przyznał, że Narodowy Bank Polski jako emitent narodowej waluty zawsze będzie obrońcą gotówki, polskich banknotów i monet, ponieważ zwłaszcza w trudnych sytuacjach zapewnia ona bezpieczne i nieprzerwane funkcjonowanie gospodarki, pozbawione zewnętrznych wpływów i ryzyka przerwania realizacji zobowiązań.
Zwrócił on także uwagę, że my jako Polacy zawsze staliśmy na straży wolności i jesteśmy wyczuleni na każdą próbę jej ograniczania.
Prezes NBP uważa również, iż eliminacja gotówki w ramach prowadzenia forsowanej przez niektóre banki, media i międzynarodowe koncerny ekonomii bezgotówkowej nie sprzyja poszerzaniu i wzmacnianiu wolności jednostek. Wręcz przeciwnie generuje ryzyka dla bezpieczeństwa i suwerenności państw narodowych oraz dla wolności poszczególnych obywateli.
– Będziemy dążyć do wypracowania propozycji zmian legislacyjnych, gwarantujących bezpieczeństwo obrotu gotówkowego – zapewnia Narodowy Bank Polski.
Według danych NBP, od marca bieżącego roku wartość pieniądza gotówkowego w gospodarce wzrosła o 80 miliardów złotych czyli o blisko jedną trzecią, osiągając kwotę 320 miliardów złotych.
Gotówka powinna być akceptowana we wszystkich transakcjach
Prace w obszarze wypracowania strategii bezpieczeństwa gotówki związane będą m.in. z przeciwdziałaniem fałszerstwom, zapewnieniem odpowiedniego co do wartości i struktury nominałowej zapasu znaków pieniężnych, zapewnieniem bezpieczeństwa fizycznego gotówki, współpracą na rzecz zapewnienia stabilności oraz ciągłości działania podmiotów kluczowych dla funkcjonowania cyklu gotówki, w tym firm obsługi gotówki i operatorów sieci bankomatów, zapewnieniem dostępności gotówki i cyberbezpieczeństwo systemów krytycznych.
NBP skupi się także na zagwarantowaniu powszechnej akceptacji gotówki. Mają temu służyć odpowiednie działania legislacyjne oraz właściwa komunikacja społeczna.
Jak wynika bowiem z badań przeprowadzonych na zlecenie NBP, aż 9 proc. respondentów spotkało się z sytuacją, w której odmówiono im dokonania płatności gotówką. Zdarzało się to najczęściej w takich miejscach jak: supermarkety, restauracje, a nawet urzędy samorządu lokalnego. Wśród odpowiedzi wymieniano także apteki, księgarnie i piekarnie.
– Pamiętajmy jednak, że nadal około 10 procent obywateli nie posiada konta bankowego, a kolejne 10 procent wypłaca natychmiast wszystkie swoje środki w celu opłacenia bieżących potrzeb – wskazuje NBP dodając, że to bardzo duża grupa osób, która nie może być dyskryminowana w żaden sposób. Obywatele ci potrzebują wsparcia i naszej ochrony, tak aby państwo gwarantowało im możliwość posługiwania się gotówką.
W Polsce przed pandemią około połowa obywateli korzystała na co dzień z płatności gotówkowych. NBP stoi na stanowisku, że banknoty i monety emitowane jako prawny środek płatniczy co do zasady powinny być akceptowane we wszystkich transakcjach. Zdaniem NBP przedsiębiorca nie może uzależniać zawarcia z konsumentem umowy o świadczenie usługi lub sprzedaży towaru od dokonania zapłaty w formie bezgotówkowej oraz odmówić przyjęcia zapłaty od konsumenta znakami pieniężnymi emitowanymi przez NBP.
NBP ponowi swój postulat o wprowadzenie stosownego przepisu w ustawie o Usługach Płatniczych, który wzmocni prawa konsumentów rozstrzygając jednoznacznie, że mają oni prawo dokonywać płatności w formie gotówkowej zawsze i wszędzie.
