1 stycznia wszedł w życie szereg kolejnych zmian podatkowych. Niezależnie od tego, czy prowadzimy firmę, czy pracujemy na etacie, część tych zmian będzie nas dotyczyć. Poniżej opisujemy najważniejsze z nich. Na początek:
Nowa skala podatkowa i wyższa kwota wolna od podatku
Od 1 stycznia obowiązuje skala podatkowa wprowadzona w trakcie 2022 roku i mająca zastosowanie także do dochodów osiągniętych w tym roku. Stawka podatku w pierwszym progu podatkowym wynosi:
- 12% do kwoty 120 000 PLN minus kwota zmniejszająca podatek 3600 PLN
- 32% od nadwyżki ponad 120 tysięcy PLN plus 10 800 PLN
Kwota wolna od podatku wynosi zaś, tak jak w 2022 roku, 30 tysięcy złotych.
Brak opodatkowania najmu prywatnego na zasadach ogólnych
Od 1 stycznia osoby, które uzyskują przychody z tytułu najmu prywatnego, nie mogą opodatkować tych przychodów na zasadach ogólnych – według skali podatkowej. Jedyną dostępną dla nich formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Oznacza to, że przychody z tytułu najmu prywatnego są teraz opodatkowane stawką 8,5% przychodu albo 12,5% od nadwyżki przychodu ponad 100 tysięcy złotych.
Podatnicy nie mają już zatem możliwości pomniejszania uzyskiwanych przychody o koszty związane z wynajmowanymi mieszkaniami. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych nie przewiduje możliwości odliczania na przykład wydatków na remonty, odpisów amortyzacyjnych czy odsetek od kredytu hipotecznego.
Brak amortyzowania lokali mieszkalnych
Podatnicy, którzy wynajmują lokale mieszkalne w ramach działalności gospodarczej, od 1 stycznia nie mogą amortyzować tych lokali i zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych.
Wyłączenie prawa do amortyzowania obejmuje budynki mieszkalne, lokale mieszkalne, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) i podatników podatku dochodowego od osób prawnych (CIT).
Nowe zasady składania oświadczeń płatnikom podatku dochodowego
Od 1 stycznia podatnicy muszą składać płatnikom wszystkie oświadczenia i wnioski na piśmie albo w inny sposób przyjęty u danego płatnika. Oznacza to, że dokumenty te będą mogły być składane w formie papierowej, elektronicznej albo na przykład za pośrednictwem systemu kadrowo-płacowego płatnika (pracodawcy).
Podatnicy są zobowiązani do zmiany lub wycofania złożonego wniosku lub oświadczenia, jeżeli uległy zmianie okoliczności mające wpływ na obliczenie przez płatnika zaliczki na podatek. Wycofanie i zmiana złożonego uprzednio dokumentu będzie następować poprzez złożenie nowego oświadczenia lub wniosku.
Płatnicy są zobowiązani uwzględnić oświadczenie lub wniosek podatnika najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymali. Złożone oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczenie zaliczki na podatek będą dotyczyły także następnych lat podatkowych – podatnik nie będzie musiał składać ich co roku.
Jakich oświadczeń dotyczy ta zmiana?
Nowe przepisy dotyczą w szczególności:
- Oświadczenia o stosowaniu pomniejszenia zaliczki o kwotę zmniejszającą podatek
- Oświadczenia o rozliczeniu wspólnie z małżonkiem albo jako osoba samotnie wychowująca dziecko
- Oświadczenia o obliczanie zaliczek bez stosowania zwolnienia od podatku przez podatników, którzy nie ukończyli 26. roku życia
- Oświadczenia o wysokości stosowanych zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów z tytułu zatrudnienia
- Oświadczenia o stosowaniu bądź niestosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów z działalności twórców i artystów
Nowe zasady uwzględniania kwoty wolnej od podatku
Od początku 2023 roku płatnik jest zobowiązany pomniejszać zaliczki na podatek dochodowy o kwotę stanowiąca nie więcej niż 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, jeżeli pracownik złoży temu płatnikowi oświadczenie PIT-2 o stosowaniu pomniejszenia.
Podatnik (zatrudniony) jest uprawniony do złożenia oświadczenia nawet trzem płatnikom, wskazując, że płatnik jest uprawniony do pomniejszania zaliczki:
- O 1/12 kwoty zmniejszającej podatek w przypadku jednego płatnika
- O 1/24 kwoty zmniejszającej podatek w przypadku złożenia oświadczenia dwóm płatnikom
- O 1/36 zmniejszającej podatek w przypadku złożenia oświadczenia trzem płatnikom
Grupy VAT
Od 1 stycznia obowiązują przepisy dotyczące grup VAT. Grupa może rozliczać się jako jeden podatnik, a więc składać jeden JPK_VAT, obejmujący wszystkie transakcje zakupowe oraz sprzedażowe jej członków, i wpłacać podatek za wszystkie podmioty tworzące grupę.
Członkiem grupy VAT może potencjalnie zostać każdy podatnik:
- W zakresie, w jakim posiada siedzibę na terytorium kraju
- Nieposiadający siedziby na terytorium kraju – w zakresie, w jakim prowadzi działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju
Oznacza to też, że jeśli do grupy VAT wejdzie podmiot krajowy, który posiada oddział zagraniczny, to ten zagraniczny oddział nie będzie należał do grupy VAT.
Wyższe składki ZUS dla przedsiębiorców
Od 1 stycznia składki do ZUS dla przedsiębiorców mogą wynosić nawet 2500 złotych. Wynika to z corocznego wzrostu pensji minimalnej. W 2023 przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą musi na składki emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i na Fundusz Pracy płacić 1418.48 PLN miesięcznie.
Do tego dochodzi jeszcze składka zdrowotna według wybranej formy opodatkowania.
Większy limit odliczenia składki zdrowotnej
Przedsiębiorcy opodatkowani 19-procentowym podatkiem liniowym płacą składkę zdrowotną w wysokości 4,9% dochodu. Wartość zapłaconych składek zdrowotnych można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
Obowiązuje jednak limit w tym zakresie – w 2022 roku wynosił on 8 700 złotych. Od początku 2023 został on podniesiony do kwoty 10 200 PLN.
Likwidacja obowiązku złożenia informacji PIT/WZ
Przedsiębiorcy nie są już zobowiązani do złożenia z zeznaniem podatkowym informacji o wierzytelnościach i zobowiązaniach zmniejszających lub zwiększających podstawę obliczenia podali (stratę), wynikających z transakcji handlowych (informacji PIT/WZ).
Zmiana rozliczenia dochodów z rent przez małoletnie dzieci
Od 2023 roku dochody z rent osiągane przez małoletnie dzieci stanowią dochody dziecka, co oznacza, że nie są tak jak dotychczas doliczane do dochodów rodziców i wykazywane w zeznaniu rocznym składanym przez rodziców.
Modyfikacja ulgi na zabytki
1 stycznia została zlikwidowana możliwość skorzystania z ulgi na zabytki w przypadku nabycia nieruchomości – zabytku wpisanego do rejestru zabytków. Wydatki związane z pracami konserwatorskimi, restauratorskimi lub robotami budowlanymi w zabytku od początku 2023 roku można odliczyć dopiero po zakończeniu tych prac, a nie w trakcie ich trwania (ponoszenia wydatków).
Dodatkowo w ramach ulgi polegającej na odliczeniu wydatków na remont zabytku odliczeniu podlegają tylko te wydatki, które wchodzą w zakres prac i robót określonych w pozwoleniu wojewódzkiego konserwatora zabytków. Wydatki, które dotyczą prac wykraczających poza to pozwolenie, nie są kwalifikowane do ulgi.
Podwyższenie kwoty podatku przekazywanej na rzecz OPP
Od 1 stycznia 2023 roku kwota przekazywana przez podatnika w zeznaniu podatkowym na rzecz organizacji pożytku publicznego została podniesiona z 1% do 1,5% podatku należnego wykazywanego w zeznaniu rocznym (PIT).
Szansa na zmianę formy opodatkowania
Rok 2023 jest podatkowo wyjątkowy także dla tych przedsiębiorców, którzy w 2022 roku wybrali opodatkowanie swojej działalności gospodarczej podatkiem liniowym lub ryczałtem.
W drodze wyjątku, wynikającego ze zmiany wysokości pierwszego progu podatkowego (spadek z 17% do 12%), w trakcie roku będą oni mogli zmienić formę opodatkowania na zasady ogólne.
Jeśli więc uznamy, że bardziej opłaca nam się rozliczyć dochód za rok 2022 na skali podatkowej niż na ryczałcie czy podatku liniowym, to możemy to zrobić. Wystarczy, że zamiast PIT-36L lub PIT-28, złożymy do 2 maja 2023 roku deklarację PIT-36.
PIT-28 do końca kwietnia
1 stycznia 2023 roku wydłużony został czas na złożenie PIT-28. Osoby na ryczałcie swoje roczne rozliczenie podatku będą musieli złożyć do końca kwietnia (w tym roku ostatni dzień kwietnia to niedziela, więc termin na złożenie zeznań mija nawet 2 maja), a nie do końca lutego, jak to było do tej pory.
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej
Jeśli prowadzimy działalność gospodarczą, to w tym roku musimy złożyć w ZUS roczne rozliczenie składki zdrowotnej. Mamy na to czas do 20 maja. Z rozliczenia rocznego, zwłaszcza u “ryczałtowców”, może wynikać konieczność znacznej dopłaty składki zdrowotnej.
Jeśli z kolei okaże się, że nadpłaciliśmy składkę zdrowotną za rok 2022, musimy przekazać ZUS-owi numer rachunku bankowego, na który zostanie zwrócona nadpłata. Mamy na to zaledwie miesiąc od terminu złożenia zeznania rocznego.
Nowy limit zobowiązujący do prowadzenia ksiąg rachunkowych
Limit przychodów osiągniętych w 2022 roku, zobowiązujący do prowadzenia ksiąg rachunkowych od 1 stycznia 2023, jest wyższy od zeszłorocznego i wynosi 9 654 400 złotych.
Nowa wysokość jednorazowej amortyzacji środków trwałych
Mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej mogą w 2023 roku dokonywać jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych w wyższej wysokości. Łączna wartość takich odpisów nie może przekroczyć 241 tysięcy złotych.
Wyższe diety z tytułu podróży służbowej
Od 1 stycznia wzrosła o 7 złotych wysokość diet, które przysługują pracownikom w przypadku podróży służbowych. W efekcie wynosi ona 45 złotych. W związku z tym, zmieniają się także inne wskaźniki.
W efekcie, ryczałt na pokrycie kosztów dojazdu środkami komunikacji miejscowej wynosi teraz 9 złotych, a ryczałt przysługujący pracownikowi, któremu nie zapewniono bezpłatnego noclegu i nie przedłożył on rachunku w tym zakresie – 67,50 PLN za każdy nocleg. Natomiast zwrot udokumentowanych kosztów noclegu będzie następował w wysokości stwierdzonej rachunkiem do 900 złotych.
Zwolnienie z CIT dochodów przedsiębiorstw społecznych
1 stycznia z podatku CIT zwolniono dochody przedsiębiorstw społecznych działających w celu reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, wydatkowane w roku podatkowym na cele związane z reintegracją społeczną i zawodową swoich pracowników, w części niezaliczonej do kosztów uzyskania przychodów.
PIT-2 nie także dla innych zatrudnionych
Od 1 stycznia oświadczenie PIT-2, czyli oświadczenie upoważniające płatnika do pomniejszania zaliczek o kwotę zmniejszającą podatek, mogą składać nie tylko pracownicy, lecz także inni zatrudnieni – w tym zleceniobiorcy, wykonawcy dzieł, członkowie zarządów i rad nadzorczych oraz osoby na kontraktach menedżerskich.