Prowadzenie gabinetu lekarskiego lub niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej to zawsze, niezależnie od skali, działalność gospodarcza. Lekarz prowadzący własną działalność, jak każdy przedsiębiorca, jest zobowiązany do prowadzenia księgowości w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
W tym biznesie często można również napotkać wiele wątpliwości dotyczących choćby formy opodatkowania, prowadzenia ewidencji, rozliczania działalności czy sporządzania sprawozdań. Jak zatem wygląda księgowość dla lekarzy? Przekonamy się poniżej, zacznijmy od kwestii formy opodatkowania:
Rozliczenie podatku dochodowego w branży medycznej
Opodatkowanie na zasadach ogólnych
Lekarze i osoby prowadzące niepubliczny zakład opieki zdrowotnej mogą obecnie wybrać jedną z trzech form opodatkowania. Decyzję najlepiej jest uzależnić od rodzaju prowadzonej działalności, wysokości ponoszonych kosztów czy nawet aktualnej sytuacji rodzinnej. Pierwsza możliwość to opodatkowanie na zasadach ogólnych, według skali podatkowej. Stawka tutaj wynosi 17% do kwoty 85 528 złotych i 32% powyżej tej kwoty.
Mamy tu możliwość uwzględnienia kosztów uzyskania przychodu, co pozwala obniżyć należny podatek. To rozwiązanie sprawdzi się w przypadku osób urządzających gabinet, kupujących nowy sprzęt czy mających inne wysokie koszty. Może być również korzystne w przypadku rozliczania się razem ze współmałżonkiem lub gdy można skorzystać z ulgi na dzieci.
Podatek liniowy
Druga możliwość to podatek liniowy. Jego stawka wynosi 19%, ale od 2022 roku należy doliczyć do niej jeszcze składkę zdrowotną od dochodu w wysokości 4,9%. Również w tym przypadku możemy uwzględnić w rozliczeniu koszty. Ta opcja jest opłacalna dla osób o naprawdę wysokich dochodach, które nie chcą wejść we wspomniany wyżej drugi próg podatkowy.
Zryczałtowany podatek od przychodów ewidencjonowanych
W branży medycznej można rozliczać się także w formie ryczałtu. W tym przypadku stawka od 2022 roku wynosi 14%. Nie mamy tutaj jednak możliwości korzystania z ulg, wspólnego rozliczenia ze współmałżonkiem czy uwzględnienia kosztów. Ponadto, nie każdy może z tej formy skorzystać – trzeba bowiem wykonywać wolny zawód.
Oznacza to, że działalność jest wykonywana osobiście, jedynie na rzecz pacjentów, a nie osób prawnych czy osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą – czyli choćby na rzecz szpitali. Ta forma rozliczenia dotyczy jedynie lekarzy, lekarzy stomatologów, techników dentystycznych, położnych, felczerów oraz pielęgniarek. Nie mogą wybrać jej choćby fizjoterapeuci.
Obniżenie dochodu za pomocą kosztów uzyskania przychodu
Jeśli rozliczamy się na podstawie zasad ogólnych lub liniowo, możemy oczywiście obniżyć przychód za pomocą kosztów uzyskania przychodu. Jakie wydatki można w nich uwzględnić? W pierwszej kolejności wszystkie związane z wynajmem, leasingiem lub zakupem gabinetu, specjalistycznego sprzętu oraz wszystkich akcesoriów – w tym nawet fartuchów, maseczek czy środków higienicznych.
Kolejna kwestia to samochód, laptop i telefon niezbędne do pracy oraz zatrudnienie pracowników. Warto również wiedzieć, że w kosztach można ująć także zakup wyposażenia do poczekalni dla klientów. Musi być to jednak wyposażenie faktycznie użytkowane przez klientów, a nie domowników – w sytuacji, gdy nasz gabinet prowadzony jest w domu. Do kosztów wliczają się także związane z codzienną pracą wydatki na edukację – czyli kursy, szkolenia i materiały edukacyjne.
Zwolnienie z podatku VAT 
W przypadku branży medycznej często mamy do czynienia ze zwolnieniem z podatku od towarów i usług. Dotyczy to zarówno lekarzy, stomatologów, techników dentystycznych, położnych, felczerów i pielęgniarek, jak również osób wykonujących pozostałe zawody medyczne. Nie musimy wówczas rejestrować się jako płatnik VAT.
Podstawą zwolnienia jest odpowiedni cel prowadzonej działalności. Jest ono uzasadnione tylko wtedy, kiedy nasze usługi mają na celu profilaktykę, ratowanie zdrowia, jego zachowanie lub przywracanie. Istnieje także drugi warunek. Otóż działalność ta musi być prowadzona przez uprawnione do tego osoby.
Przykład
Powyższe warunki można objaśnić na przykładzie zawodu chirurga plastycznego. W przypadku wykonywania operacji plastycznej o znaczeniu estetycznym, niemającej w zasadzie wpływu na zdrowie pacjenta, absolutnie nie ma mowy o zwolnieniu z podatku od towarów i usług. Natomiast przy przeprowadzaniu rekonstrukcji twarzy u ofiary wypadku, możemy mówić o przywracaniu zdrowia, zatem zwolnienie z podatku VAT będzie w pełni uzasadnione.
