Praca w służbach mundurowych w Polsce uchodzi za naprawdę wymagającą. Nic dziwnego, ponieważ wiąże się ona z dużą odpowiedzialnością. W szczególności jeśli chodzi o bycie agentem w Centralnym Biurze Antykorupcyjnym. W końcu to właśnie to biuro zajmuje się zwalczaniem przestępstw korupcyjnych, które mogłyby zaszkodzić ekonomicznym interesom kraju, a taki prestiż i elitarność przyciągają wielu kandydatów.
Na czym dokładnie polega praca agenta w CBA? Jak można dostać posadę w tym miejscu? Na jakie zarobki można w tym przypadku liczyć? Wszystkie najważniejsze informacje dotyczące pracy agenta w CBA zostaną zaprezentowane poniżej:
Na czym polega praca agenta w CBA?
Podstawowe informacje
Centralne Biuro Antykorupcyjne powołano w 2006 roku, jest to więc stosunkowo nowa organizacja, która od momentu istnienia przyczyniła się do wykrycia wielu przestępczości. Praca w CBA to elitarny zawód, który bezpośrednio pomaga wpływać na funkcjonowanie kraju. Realizując zadania związane ze zwalczaniem korupcji i działalności godzącej w interesy ekonomiczne państwa funkcjonariusze CBA dysponują stosunkowo szerokim zakresem ustawowych kompetencji. Funkcjonariusze CBA podejmują czynności:
- Analityczno-informacyjne
- Operacyjno-rozpoznawcze
- Kontrolne
- Dochodzeniowo-śledcze
Agenci CBA prowadzą także szeroko zakrojoną działalność profilaktyczną, czyli szkolą pracowników administracji rządowej i samorządowej, urzędników i pracowników sektora prywatnego, a także promują zachowania uczciwe i etykę wśród najmłodszych.
Jak naprawdę wygląda praca agenta w CBA?
Warto tutaj zaznaczyć, że praca agenta w CBA nie wygląda tak, jak w filmach. Pracą operacyjną zajmuje się prawie zawsze niewielka najbardziej grupa doświadczonych funkcjonariuszy o najlepszych predyspozycjach do takich zadań. Za każdą operacją kryje się praca wielu ludzi siedzących za biurkami i przed monitorami komputerów. Dla szukających mocnych wrażeń od pierwszych dni pracy, instytucja zajmująca się zwalczaniem korupcji nie jest odpowiednim miejscem.
CBA, podobnie jak inne służby specjalne, w coraz większym stopniu musi polegać na pracy analityków o różnych specjalizacjach. Jest to spowodowane zmieniającymi się formami korupcji i innej przestępczości gospodarczej, która jest coraz bardziej wyrafinowana. Kopertę lub walizkę z pieniędzmi przekazywaną osobiście, coraz częściej zastępują zagmatwane operacje finansowe – dlatego instytucje zwalczające korupcję potrzebują wybitnych specjalistów od IT, świetnych prawników i finansistów.
Dodatkowe uprawnienia i ograniczenia agenta 
Co ważne, agent CBA nie może pozostawać w stosunku pracy oraz podejmować innego zajęcia zarobkowego poza służbą, za wyjątkiem zajęcia o charakterze dydaktycznym, badawczym lub naukowym – po uprzednim uzyskaniu zgody Szefa CBA. Funkcjonariusz CBA odbywa również specjalistyczne przeszkolenie, może wykonywać wszystkie rodzaje czynności określone ustawą o CBA, a także może posiadać przydzieloną broń służbową. W związku z wykonywanymi czynnościami funkcjonariuszom przysługuje także ochrona przewidziana w kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych.
Należy także pamiętać, że praca agenta CBA nie jest czymś, o czym można rozpowiadać znajomym. Osoba rekrutująca, a następnie przyjęta do CBA musi dać rękojmię zachowania tajemnicy. Z reguły tym, jakie stanowisko zajmuje dany agent CBA wiedzą tylko jego najbliżsi.
Jak zostać agentem w CBA?
Podstawowe wymagania
Zatrudnienie funkcjonariusza CBA odbywa się na podstawie ustawy o CBA poprzez wydanie przez Szefa CBA stosownej decyzji administracyjnej mianującej kandydata funkcjonariuszem. Wymagania do pracy w CBA – jak nietrudno się domyślić – są naprawdę wysokie. Niestety w przypadku służb nie tylko aplikanci są oceniani, lecz także ich bliscy. Karany członek rodziny może stanowić przeszkodę w uzyskaniu posady. Praca w CBA nie jest także dla osób ze słabym stanem zdrowia, czy niestabilnością emocjonalną. Wszelkie używki, czy częsta zmiana pracy także negatywnie wpływają na szanse kandydata. Ponadto, od przyszłych funkcjonariuszy wymaga się:
- Obywatelstwa polskiego
- Braku innego obywatelstwa
- Nieskazitelnej postawy moralnej
- Bezpartyjności
- Braku powiązań z organizacjami społecznymi
Powiązania rodzinne, czy stan emocjonalny kandydata są badane w późniejszym etapie. Są to istotne aspekty, ale takie, które nie skreślają aplikanta od razu. Na wstępie jednak istnieje lista bezwzględnych wymagań wobec kandydatów CBA. Zgodnie z nią osoba starająca się o pracę w CBA oprócz spełniania powyższych wymagań, musi:
- W pełni korzystać z praw publicznych
- Nie być osobą skazaną za umyślne przestępstwo publiczne lub za skarbowe
- Zobowiązać się do dochowania tajemnicy i ochrony informacji niejawnych
- Mieć wykształcenie minimum średnie
- Mieć odpowiednie kwalifikacje zawodowe niezbędne do pełnienia konkretnego stanowiska
- Wykazywać odpowiednie zdolności psychiczne i fizyczne do pracy w służbach
- Nie być byłym pracownikiem organów bezpieczeństwa państwa (określonych w art. 5 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu)
Wyższe wykształcenie i doświadczenie w służbach zwiększają szansę przyjęcia
Warto zaznaczyć, że choć w teorii wystarczy wykształcenie średnie, to w CBA ukończenie studiów wyższych ma szczególną wartość. Szczególnie cenione są osoby po studiach magisterskich i wyższych. Największe szanse na stanowisko mają również osoby, które pracowały w policji i praca dochodzeniowo-śledcza nie jest im obca.
Jak wygląda rekrutacja na agenta w CBA?
CV i list motywacyjny
Aby wziąć w udział rekrutacji do CBA, można się zgłosić samodzielnie poprzez stronę Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Ponadto organizacja sama aktywnie poszukuje pracowników poprzez spotkania – choćby ze studentami lub na targach pracy. Aplikacja powinna składać się z życiorysu i listu motywacyjnego. Jak powinno wyglądać CV? Należy się w nim skupić na tych aspektach, które mogą się przydać w pracy w służbach. Przede wszystkim na wykształceniu i doświadczeniu. Bardzo ważny jest list motywacyjny, bowiem to właśnie w nim należy przekonać rekrutera, że jest się odpowiednim kandydatem. Powinno się więc napisać o swoich postawach moralnych, patriotyzmie i chęci służby państwu.
Kwestionariusz osobowy
Oprócz powyższych trzeba także złożyć kwestionariusz osobowy do CBA, który jest bardzo obszerny. Biuro zapoznaje się z aplikacją kandydata i weryfikuje zawarte w niej informacje na podstawie kartoteki, ewidencji i rejestrów. Następnie zaprasza kandydata na rozmowę kwalifikacyjną.
Skomplikowany i wymagający proces rekrutacyjny 
Cały proces rekrutacji do CBA jest wieloetapowy i trwa kilka miesięcy. W jego trakcie na różne sposoby sprawdzana jest przeszłość kandydata – choćby to, jak do tej pory zachowywał się on w swoim środowisku zawodowym lub akademickim. W ten sposób to jakby sami kandydaci dostarczają służbom wiedzy na temat swojej lojalności. Optymalnie kandydat powinien mieć od 20 do 30 lat. Warto dodać, że obecnie około ⅓ agentów CBA rozpoczęła pracę w tym miejscu w pierwszych latach działania Centralnego Biura Antykorupcyjnego.
Cechy dobrego agenta
Przyszli funkcjonariusze powinni być opanowani i zrównoważeni, odporni na stres i wykazywać patriotyczną postawę. Muszą to być osoby o stosownym poziomie rozwoju intelektualnego, dojrzałości emocjonalnej, umiejętności funkcjonowania w sytuacjach trudnych i stresujących oraz umiejętności samodzielnego, jak i zespołowego działania.
Zarobki agentów w CBA
Pensja na start
Po pomyślnym przejściu rekrutacji, funkcjonariusz CBA zaczyna trzyletni okres przygotowawczy. Jeśli w tym czasie będzie oceniany pozytywnie, zostanie w służbie na stałe. Wynagrodzenia dla najmłodszych stażem nie są wygórowane. Na początek na najniższym stanowisku – młodszego inspektora, otrzymuje się wynagrodzenie w wysokości około 3200 złotych brutto miesięcznie.
Dodatkowe profity
Nie jest to wygórowana stawka, trzeba jednak pamiętać, że funkcjonariusze otrzymują liczne dodatki do pensji i nie płacą składek ZUS. Uposażenie, nawet jeśli pozostaje się na tym samym stanowisku, rośnie o 5% po 5 latach służby, a następnie o 1% po każdym kolejnym roku – aż do wysłużenia 20 lat. Po tym okresie wynagrodzenie zwiększa się co roku o pół procenta, do maksymalnego poziomu 25%. Dużą zaletą jest też możliwość przejścia na emeryturę po 25 latach.
Wynagrodzenie na wyższych stanowiskach
Po kolejnych latach służby pensja jest już znacznie wyższa. Młodszy agent – czwarty kolejny stopień awansu – otrzymuje od 3500 do 4200 złotych brutto miesięcznie, a o trzy stopnie wyższy agent specjalny zarabia od 5000 do 6200 PLN brutto.
Kierownik sekcji otrzymuje wynagrodzenie rzędy od 5400 do 7800 złotych brutto miesięcznie. Na podobną pensję może liczyć osoba na stanowisku eksperta. Najwyższe wynagrodzenie przysługuje szefowi służby. Otrzymuje on minimum 10 500 złotych brutto miesięcznie.
Kto może rozpocząć służbę od wyższego stanowiska?
Stawki nie są wygórowane nie tylko dla początkujących funkcjonariuszy. Doświadczeni specjaliści z dziedziny IT lub finansów, w sektorze prywatnym mogą zarobić znacznie więcej. Dlatego CBA szczególnie chętnie zatrudnia absolwentów uczelni kształcących w tych kierunkach, najlepsi mogą liczyć na rozpoczęcie służby od wyższego stanowiska.
Oznacza to, iż osoby doświadczone, które przez wiele lat pracowały w policji, CBŚ lub w ABW oczywiście nie zaczynają pracy od najniższych stawek. Również cywil po studiach, z długoletnią praktyką w różnych instytucjach, może być traktowany inaczej niż absolwent. Wszystko zależy od przygotowania, umiejętności i doświadczenia. Mało tego, również niektórzy absolwenci bez doświadczenia zawodowego mogą liczyć na rozpoczęcie kariery od wyższego stopnia – o ile wyróżniają się wiedzą i umiejętnościami. Dotyczy to właśnie kandydatów na agentów będących absolwentami prestiżowych studiów informatycznych.
