Elżbieta Winnik, investment manager w CVI, analizuje sytuację na rynku funduszy i omawia różnice między inwestowaniem w Private Debt a Private Equity. Ponadto, ekspertka opowiada o ryzykach związanych z każdą z tych opcji. Które fundusze zatem wybrać: Private Equity czy Private Debt? Przekonamy się poniżej:
Czym różnią się inwestycje Private Debt od Private Equity?
Zarówno Private Debt, jak i Private Equity to ważne części świata finansów. Dziś inwestycje te stanowią coraz większy udział w portfelach inwestorów. Private Equity ma jednak znacznie dłuższą historię niż Private Debt.
Należy zaznaczyć, między tymi inwestycjami można wskazać zarówno wiele podobieństw, jak i różnic. W pierwszej kolejności, z perspektywy inwestorów Private Debt i Private Equity to inwestycje o zupełnie innym profilu ryzyka i co za tym idzie – inną oczekiwaną stopą zwrotu.
Czym cechują się inwestycje Private Equity?
Inwestycje Private Equity są inwestycjami na rynku kapitałowym w spółki niepubliczne – czyli te, które nie są notowane na giełdzie. Inwestor nabywa udziały lub akcje danej spółki, celem dalszego jej rozwoju.
Fundusze Private Equity z reguły szukają dojrzałych spółek z potencjałem na dalszy wzrost lub przedsiębiorstw cechujących się problemami operacyjnymi, które można zrestrukturyzować i następnie zwiększyć ich wartość.
Działania funduszy Private Equity obejmują między innymi zwiększenie efektywności, poprawę marżowości, wymianę kadry zarządzającej, działania restrukturyzacyjne, wprowadzanie technologii czy konsolidację na rynku, w którym dane przedsiębiorstwo funkcjonuje.
Działania te mają na celu zwiększenie wartości przedsiębiorstwa oraz maksymalizację stopy zwrotu przy wyjściu z inwestycji.
Czym są inwestycje Private Debt?
Private Debt to dług prywatny, pozabankowy. Zwykle inwestycje tego typu to transakcje bilateralne, czyli ustrukturyzowane między przedsiębiorcą a finansującym. Co ważne inwestycje Private Deb adresują konkretne cele takiego przedsiębiorstwa.
Z perspektywy inwestora, Private Debt charakteryzują się stałym, stabilnym przepływem pieniężnym, czyli kuponem gotówkowym. Jest to zatem instrument dłużny, który polega na finansowaniu przedsiębiorstw, zazwyczaj w postaci obligacji nienotowanych na rynku publicznym czy pożyczek.
Zastosowania Private Debt mogą być zróżnicowane – od finansowania kapitału obrotowego, poprzez finansowanie wzrostu CAPEXU, aż po działania restrukturyzacyjne, mające na celu poprawę efektywności działania przedsiębiorstwa. Cele są zatem różnorodne. Co bardzo ważne, muszą być one jednak określone przed momentem udzielenia finansowania.
Z perspektywy przedsiębiorstw istotne jest zaś to, że za pomocą Private Debt można zrealizować cele wzrostu, nie sprzedając jednocześnie udziału w spółce, jak to się dzieje w przypadku Private Equity. Ponadto, finansowanie Private Debt jest co prawda droższe od finansowania bankowego, lecz zapewnia pewien poziom elastyczności dla przedsiębiorstwa.
Ryzyko inwestycyjne w przypadku Private Debt i Private Equity
Inwestycje Private Equity cechuje dużo wyższe ryzyko, niż inwestycje Private Debt. W przypadku Private Debt mamy bowiem zapewniony stabilny przepływ gotówkowy. Z góry wiemy zatem na jakich warunkach udzielane jest finansowanie.
Dodatkowo, ostatnie lata pokazały, że gdy sytuacja na rynku była niestabilna, to inwestycje Private Debt charakteryzowały się dużo wyższą odpornością na wahania rynkowe, niż inwestycje Private Equity.
W przypadku Private Equity oczekiwany wzrost przedsiębiorstwa zależy od wielu czynników, zarówno tych organicznych, na który fundusz ma wpływ – jak na przykład wymiana kadry zarządzającej, wprowadzenie nowych produktów na rynek, ekspansja, przeprowadzenie akwizycji, jak i czynników zewnętrznych – takich jak sytuacja makroekonomiczna, geopolityczna, wahania cen surowców, nowe regulacje prawne czy perspektywa branży.
Wszystkie te czynniki mogą zdecydowanie utrudnić zrealizowanie wzrostu przedsiębiorstwa i zapewnienie oczekiwanej stopy zwrotu dla inwestorów. Warto przy tym podkreślić, że obie te inwestycje dobrze się uzupełniają, ale fundusze Private Debt niemal zawsze charakteryzują się znacznie lepszą dywersyfikacją, co przekłada się na niższe ryzyko.
Warto też dodać, iż ze względu na aktualną, trudną sytuację rynkową, horyzont czasowy inwestycji Private Equity, który wcześniej trwał od trzech do sześciu lat, wydłużył się. Natomiast w przypadku inwestycji Private Debt zawsze z góry określa się na jaki czas udziela się finansowania.
Private Debt vs. Private Equity – jakie fundusze wybrać?
Wszystko zależy od poziomu ryzyka, jaki inwestor akceptuje. Private Equity charakteryzuje się wyższym ryzykiem i zmiennością, ale również wyższą stopą zwrotu. Private Debt cechuje natomiast zdecydowanie stabilniejszy przepływ pieniężny.
Wiele zależy też od tego, czy inwestor chce zdywersyfikować swój portfel, gdyż inwestycje Private Debt oraz Private Equity nie wykluczają się wzajemnie i mogą stanowić idealne uzupełnienie portfela inwestycyjnego.
Ponadto, każdy inwestor powinien rozważyć, czy zainwestować w fundusze Private Debt zarządzane przez profesjonalnych asset managerów czy samodzielnie dokonywać takiej inwestycji. Według Elżbiety Winnik lepiej inwestować poprzez profesjonalistów, którzy mają doświadczenie.
Dla przykładu, w liczącym około 40 osób zespole CVI, zespół inwestycyjny liczy aż 20 osób. Cechuje się one szerokim doświadczeniem zawodowym i zróżnicowanymi kompetencjami. Ponadto, przez pipeline CVI rocznie przechodzi 300-400 potencjalnych inwestycji, z czego następnie 30-40 przechodzi do realizacji.
Za profesjonalnymi zarządzającymi funduszami Private Debt przemawiają więc unikalne kompetencje, dogłębne analizowanie potencjalnych inwestycji, a także fakt, iż inwestor indywidualny nie zawsze ma dostęp do tych samych projektów, co fundusz.
Co więcej, choć fundusze Private Debt, w przeciwieństwie do funduszy Private Equity nie uczestniczą w tak aktywnym zarządzaniu spółką, to monitorują one co miesiąc lub co kwartał wykonanie budżetu i prognoz, do których przedsiębiorstwo się zobowiązało w momencie zawarcia inwestycji – poprzez dostarczenie pewnych wskaźników finansowych.
Gdy pojawiają się pewne odchylenia od prognozowanych wartości, fundusz ma dostępne narzędzia, których może użyć, aby zabezpieczyć daną inwestycję.
Perspektywy rynku Private Equity
Ostatnie 2,5 roku było trudnym okresem dla rynku Private Equity – ze względu na sytuację makroekonomiczną, wysoką inflację i duże koszty kapitału. Czynniki te spowodowały, że wyceny przedsiębiorstw stały się dużo niższe od oczekiwań inwestorów. Nie był to zatem najlepszy okres na wyjście z inwestycji, co poskutkowało wydłużeniem się jej horyzontu.
W 2023 roku na polskim rynku liczba transakcji Private Equity spadła o około 20% rok do roku. Co gorsza, rok 2022 również był słaby, co oznacza, że spowolnienie jest widoczne. Dużo funduszy oczekuje jednak, że najpóźniej w połowie 2025 roku dojdzie do odbicia na rynku Private Equity. Sytuacja gospodarcza pozostaje jednak niepewna, a wyceny niskie.
W długim terminie perspektywa inwestycyjna pozostaje jednak dobra. Rynek Private Equity wciąż jest więc naprawdę atrakcyjnym źródłem inwestycji, który ma za zadanie uzupełnić portfel inwestora akceptującego wyższy poziom ryzyka.
Perspektywy rynku Private Debt
Rynek Private Debt w ostatnich latach mocno wzrósł. W 2018 roku jego wielkość w Europie wynosiła 200 miliardów dolarów. Pod koniec 2023 było to już zaś 400 miliardów euro. Globalny rynek jest natomiast aż czterokrotnie większy.
Ostatnie lata pokazują dodatkowo, że rynek Private Debt podlega mniejszym wahaniom, niż Private Equity. Co prawda, w 2020 roku, gdy wybuchła pandemia COVID-19, doszło do zmniejszenia ilości transakcji, ale od tamtego momentu obserwujemy coraz większy wzrost. Rynek zyskuje więc na znaczeniu – tak, jak świadomość inwestorów i przedsiębiorstw.
Warto przy tym dodać, że kryzys finansowy w 2008 roku spowodował liczne obostrzenia i regulacje na rynku bankowym, co poskutkowało tym, iż przedsiębiorstwa zaczęły szukać alternatywnych źródeł finansowania. Zjawisko to znacznie przyspieszyło wzrost popularności udzielania pożyczek w formie Private Debt.
Inwestorzy w tym okresie poszukiwali z kolei alternatywnej inwestycji, zapewniającej przewidywalny, stabilny dochód. W rezultacie, rozkwit rynku Private Debt, którego początki datuje się na pierwsze lata XXI wieku, musiał wtedy nastąpić. Ostatnie lata pokazały zaś, że rynek ten jest odporny na wahania gospodarcze.
Perspektywy pozostają zatem optymistyczne. Z jednej strony, nie będzie brakowało przedsiębiorstw poszukujących finansowania na różne cele. Z drugiej strony, inwestorzy instytucjonalni są coraz bardziej świadomi istnienia rynku Private Debt, cały czas zyskuje on więc na znaczeniu.
