Do Sejmu trafiła ustawa, która zabrania wprowadzania do obrotu między innymi patyczków higienicznych, sztućców, talerzy i słomek wykonanych z tworzyw sztucznych. Kto to zrobi, może wkrótce zapłacić nawet pół miliona złotych kary.
Urzędy będę także mogły ukarać za brak informacji na produkcie, że jest z tworzywa sztucznego albo za brak alternatywnych do tworzyw sztucznych opakowań.
Przepisy dyrektywy SUP w Polsce coraz bliżej 
W czwartek 9 lutego sejmowa komisja ochrony środowiska zajęła się pierwszym czytaniem ustawy, która do polskiego prawa ma wprowadzić założenia dyrektywy plastikowej, nazywanej także dyrektywą SUP – z angielskiego „single use plastics”. Celem tego aktu prawnego jest zmniejszenie wpływu na środowisko jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych.
Projekt zmiany w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami przewiduje, że do obrotu nie będzie wolno wprowadzać wykonanych z tworzyw sztucznych, takich jak:
- Patyczki higieniczne
- Sztućce
- Talerze
- Słomki
- Mieszadełka do napojów
- Patyczki do mocowania balonów
- Pojemniki na żywność wykonane z polistyrenu ekspandowanego
- Kubki na napoje wykonane z polistyrenu ekspandowanego.
Ustawa wymienia również produkty, które przedsiębiorcy będą musieli oznaczyć informacją o zawartości tworzyw sztucznych oraz ich szkodliwym wpływie na środowisko. To podpaski, tampony, chusteczki nawilżane, kubki na napoje oraz wyroby tytoniowe z filtrami z tworzyw sztucznych.
Przepisy dyrektywy plastikowej powinny zostać wdrożone już 1,5 roku temu
Warto dodać, że Rada Ministrów przyjęła projekt omawianej ustawy już 20 grudnia 2022. Termin na wdrożenie zapisów dyrektywy upłynął z kolei 3 lipca 2021, co oznacza, że Polska zajmuje się tą ustawą z półtorarocznym opóźnieniem. Oprócz naszego kraju z przyjęciem unijnych przepisów zwleka tylko Estonia.
Producenci będą musieli pokryć koszty zbierania odpadów 
Kolejnym, dodatkowym obowiązkiem dla producentów będzie pokrycie kosztów zbierania odpadów powstałych z produktów jednorazowych. W tym przypadku ustawa wymienia:
- Pojemniki, paczki i owijki na żywność
- Pojemniki na napoje do trzech litrów
- Kubki na napoje
- Lekkie, plastikowe torby
- Niedopałki wyrobów tytoniowych.
Warto również wiedzieć, że w ustawie pojawia się zapis, iż dla danych przedsiębiorców wyliczenie nastąpi w odniesieniu do „masy albo liczby wprowadzonych do obrotu” produktów. Maksymalne stawki opłaty to 20 groszy za 1 kilogram wprowadzonych do użytku produktów z tworzyw sztucznych i 3 grosze za jedną sztukę produktu.
Surowe kary dla przedsiębiorców, którzy złamią nowe przepisy
Kategoria I
W art. 40 omawiana ustawa wskazuje na trzy kategorie kar administracyjnych. Od 500 do 20 000 złotych zapłacą przedsiębiorcy, którzy:
- Nie będą pobierać opłat od konsumentów na cele wymienione w ustawie
- Nie będą prowadzić ewidencji wydanych produktów
- Nie zapewnią opakowań z materiałów alternatywnych do tworzyw sztucznych.
Zapisy te dotyczy przedsiębiorców prowadzących jednostki handlu detalicznego, hurtowego lub gastronomiczne.
Kategoria II
Natomiast od 10 000 do 500 000 złotych zapłacą przedsiębiorcy, którzy wprowadzą do obrotu zakazane produkty albo nie przekażą środków na kampanie edukacyjne, co dotyczy producentów wykorzystujących tworzywa sztuczne w wyrobach tytoniowych oraz producentów chusteczek nawilżanych i balonów.
Kategoria III
Z kolei od 10 000 do 100 000 złotych zapłacą przedsiębiorcy, którzy nie umieścili na produktach informacji o szkodliwości tworzyw sztucznych.
Kto będzie ustalać wysokość kary?
O tym, jak duża kara zostanie nałożona, będą decydowali, w zależności od zakresu kompetencji, wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej lub wojewódzki inspektor ochrony środowiska, którzy mają uwzględniać stopień szkodliwości naruszenia, rodzaj, zakres i okres trwania naruszenia oraz dotychczasową działalność podmiotu.
Przedsiębiorcy protestują – rząd pozostaje niewzruszony
Liczne podmioty społeczne w uwagach do projektu apelowały o obniżenie kar. Ministerstwo Klimatu i Środowiska wszystkie te uwagi jednak odrzuciło, argumentując, że „sankcje muszą być skuteczne w egzekwowaniu prawa”.
Kiedy ustawa antyplastikowa wejdzie w życie?
Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa zdecydowała, by skierować projekt do procedowania w Podkomisji stałej do spraw monitorowania gospodarki odpadami. Posiedzenie odbędzie się 15 lutego. Następnie, do 6 marca, Komisja ma przedstawić sprawozdanie z prac.
