Szwedzki operator sieci energetycznej Svenska Kraftnat poinformował, że na skutek eksplozji przy gazociągu Nord Stream mogło dojść do uszkodzenia podmorskiego kabla elektrycznego SwePol Link. Według przedsiębiorstwa do jednej z eksplozji doszło w odległości około 500 metrów od tej linii wysokiego napięcia. W przyszłym tygodniu przeprowadzone zostaną szczegółowe analizy i pomiary.
Co istotne, SwePol Link jest obecnie wyłączony z użytkowania z powodu zaplanowanego wcześniej przeglądu, stąd nie wiadomo, w jakim stanie jest odcinek, który krzyżuje się z gazociągiem Nord Stream na północny wschód od Bornholmu.
Czym jednak jest i do czego służy ten kabel wysokiego napięcia? Jakie jest jego znaczenie dla Polski? Co warto o nim wiedzieć? Przekonamy się poniżej:
SwePol Link – co to jest? 
SwePol Link to podwodna linia kablowa wysokiego napięcia prądu stałego (HVDC) o napięciu 450 kilowoltów i mocy znamionowej 600 megawatów. Linia ta posiada kabel główny o przekroju żyły 2100 milimetrów kwadratowych.
Unikatowość tego połączenia polega na wykorzystaniu kabla powrotnego MCRC 24kV zamiast tradycyjnie stosowanych elektrod. Kabel ten jest złożony z dwóch żył o przekroju 630 milimetrów kwadratowych w części podmorskiej oraz pojedynczej żyły o przekroju 1100 milimetrów kwadratowych na odcinkach podziemnych.
Gdzie znajduje się SwePol Link?
Stacja po stronie szwedzkiej została zlokalizowana na terenie nieczynnego kamieniołomu, położonego na półwyspie Stärnö nieopodal miejscowości Karlshamn. Odcinek lądowy w tej części ma 2,5 kilometra długości, następnie kabel wchodzi do morza, omija duńską wyspę Bornholm i wychodzi ponownie na ląd w okolicach Ustki w Polsce.
Dalsza część linii to podziemny odcinek lądowy o długości 12 kilometrów zakończony stacją przekształtnikową w miejscowości Wierzbięcin w pobliżu Słupska. Łączna długość linii SwePol Link wynosi 254,05 kilometra.
Dane techniczne stacji przekształtnikowych
Nad poprawnością działania stacji czuwają zaawansowane systemy „MACH II”, po jednym w każdej stacji. Kontrolują one wszelkie procesy mające istotny wpływ na poprawność działania łącza, współpracując ze sobą poprzez łącza telekomunikacyjne.
Obie stacje wyposażone są w przekształtnik tyrystorowy, który pracuje, jako prostownik bądź falownik w zależności od kierunku przesyłu. Układ przekształtnika to 12-pulsowy mostek tyrystorowy wykonany w formie trzech stosów o wysokości około 16 metrów zawierający łącznie 792 tyrystory.
Oba przekształtniki wyposażone są w filtry harmonicznych: 11, 13, 24 i 36. Każdy filtr składa się z cewki indukcyjnej i kondensatora połączonych szeregowo. Filtry 11 i 13 harmonicznej są samoregulujące, dostosowujące się do zakłóceń, natomiast pozostałe dwa filtry mają stałe parametry. Filtry zapewniają kompensację mocy biernej o wartości 95 Mvar (megawarów). Dodatkowym źródłem mocy biernej kompensującej są dwie baterie kondensatorów po 95 Mvar każda.
Kiedy utworzono SwePol Link?
Układ przesyłowy prądu stałego Szwecja – Polska został oddany do użytku w sierpniu 2000 roku. Powstał on w wyniku szwedzko – polskiego porozumienia firm: Svenska Kraftnät, Vattenfall AB i Polskich Sieci Elektroenergetycznych, na mocy którego w 1997 utworzona została firma SwePol Link AB, zadaniem której było zainstalowanie, a obecnie eksploatowanie połączenia kablem podmorskim Szwecja – Polska.
Znaczenie SwePol Link dla Polski i Szwecji 
Linia SwePol Link pozwala po prostu Polsce i Szwecji na wzajemny przesył prądu, gdy w jednym z krajów występuje niedobór energii. Odpowiada więc on za jedno ze sposobów działań awaryjnych w sytuacji, gdy polski system elektroenergetyczny sam nie jest w stanie pokryć zapotrzebowania na energię i musi liczyć na wsparcie z innych krajów.
Warto dodać, że kablem tym do Polski płynie energia z rynku skandynawskiego, z reguły tańszego niż kontynentalny rynek energii. Jest to możliwe dzięki zasobom energetyki wodnej. Oficjalnie wiadomo, że w ostatnich latach SwePol Link pomagał stabilizować polską energetykę w momentach niedoboru mocy do produkcji prądu.
Wcześniejsze incydenty związane ze SwePol Link
Od czasu uruchomienia zanotowano już 11 przypadków uszkodzenia przewodu SwePol Link: jeden kabla głównego wysokiego napięcia i dziesięć kabla powrotnego. Wśród przyczyn wymienia się kotwicę statku, sieć rybacką oraz zakłócenia w sieci elektroenergetycznej.
14 lutego 2005 miał miejsce pożar dławika wygładzającego w stacji Wierzbięcin. Wymiana urządzenia zajęła 20 godzin. W listopadzie 2005 w tej samej stacji spłonął filtr harmonicznych. Podobny pożar miał również miejsce po stronie szwedzkiej.
Dlaczego SwePol Link jest obecnie wyłączony?
Polskie Sieci Elektroenergetyczne poinformowały, że SwePol Link od 12 września jest wyłączony ze względu na zaplanowane wcześniej prace eksploatacyjne. Zgodnie z harmonogramem powinien wrócić do pracy 9 października.
