Centralny Port Komunikacyjny – wszystko, co musisz wiedzieć o inwestycji w CPK

Udostępnij

Centralny Port Komunikacyjny to zdecydowanie największa i najambitniejsza inwestycja w naszym kraju najbliższych lat. Całkiem niedawno rząd przybliżył nam wiele istotnych informacji na temat tego śmiałego projektu. Rozpoczęły się już przygotowania do pierwszego etapu budowy CPK. Natomiast, według harmonogramu, pierwsze oficjalne wbicie łopaty ma nastąpić w 2023 roku. Kiedy ma zostać otwarty? Zaledwie cztery lata później czyli w 2027. Wszystkie najważniejsze informacje dotyczące projektu, który nosi nazwę Centralny Port Komunikacyjny “Solidarność” zostaną zaprezentowane poniżej.

Centralny Port Komunikacyjny – co to jest za projekt?

Centralny Port Komunikacyjny to planowany węzeł przesiadkowy między Warszawą i Łodzią, integrujący zarówno transport lotniczy (węzłowy port lotniczy), jak i kolejowy oraz drogowy. W ramach tego projektu, w odległości około 37 kilometrów na zachód od Warszawy, na obszarze około 30 kilometrów kwadratowych ma zostać wybudowany Port Lotniczy Solidarność, który w ramach pierwszego etapu ma być w stanie obsługiwać 45 milionów pasażerów rocznie.

W skład Centralnego Portu Komunikacyjnego mają wejść także inwestycje kolejowe: węzeł w bezpośredniej bliskości portu lotniczego i połączenia na terenie kraju, które umożliwią przejazd między Warszawą a największymi polskimi miastami w czasie nie dłuższym niż 2,5 godziny. Inwestycja powinna umożliwić stworzenie ponad 150 tysięcy nowych miejsc pracy. W rejonie CPK ma powstać także Airport City, w skład którego wejdą m.in. obiekty targowo-kongresowe, konferencyjne i biurowe.

7 listopada 2017 roku „Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej” została przyjęta uchwałą Rady Ministrów, a 2 czerwca 2018 specjalną ustawę podpisał prezydent Andrzej Duda.

Centralny Port Komunikacyjny – lokalizacja

Wiemy już co to jest Centralny Port Komunikacyjny. Gdzie powstanie? Od samego początku plany zakładały, iż ma być on usytuowany między Łodzią a Warszawą. Były pełnomocnik rządu ds. CPK i aktualny prezes spółki Skarbu Państwa Centralny Port Komunikacyjny Mikołaj Wild zarekomendował jego wybudowanie w Stanisławowie, miejscowości znajdującej się w gminie Baranów, powiecie grodziskim, w województwie mazowieckim. Ma zająć aż 40% gminy Baranów, a dodatkowo częściowo będzie się ono znajdować na terenie dwóch innych gmin – Teresin i Wiskitki.

Około 1,5 kilometra na południe od wskazanej lokalizacji przebiega autostrada A2. Około 15 kilometrów na południe przebiega droga ekspresowa S8 (Wrocław – Warszawa – Białystok). Około 8 kilometrów na północ przebiega droga krajowa nr 92. Około 10 kilometrów na zachód przebiega droga krajowa nr 50. Około 6,5 kilometra na południowy wschód rozwidlają się linia kolejowa nr 1 (Warszawa-Katowice) oraz linia nr 4, czyli słynna Centralna Magistrala Kolejowa. Około 7 kilometrów na północ przebiega linia kolejowa nr 3 (europejska linia E 20 Berlin-Warszawa).

Centralny Port Komunikacyjny – plany i założenia

Jak zostało wcześniej wspomniane, Port Lotniczy Solidarność w ramach pierwszego etapu będzie w stanie obsługiwać 45 milionów pasażerów rocznie. Przy budowie Centralnego Portu Komunikacyjnego zakłada się modułową i etapową koncepcję rozwoju i wyposażenia lotniska.

W pierwszym etapie powstaną dwie równoległe drogi startowe o długości 4 tysięcy metrów każda i dwie kolejne w ramach następnych etapów. Według założeń, CPK ma być lotniskiem bazowym dla Polskich Linii Lotniczych LOT, dzięki któremu linia ta będzie mogła stać się integratorem rynku środkowoeuropejskiego i jedną z najważniejszych marek lotniczych na kontynencie.

Budowie lotniska będą towarzyszyły inwestycje w infrastrukturę kolejową. Jak wynika z rządowego planu i z ustaleń spółki Skarbu Państwa Centralny Port Komunikacyjny z PKP Polskimi Liniami Kolejowymi, przy okazji budowy Portu Lotniczego Solidarność powstanie około 1600 kilometrów nowych linii kolejowych. Założenia są takie, że w ramach tak zwanego etapu zero, czyli jednocześnie z lotniskiem, zostanie zbudowana 140-kilometrowa nowa linia kolejowa Warszawa-CPK-Łódź Fabryczna, czyli pierwszy odcinek Kolei Dużych Prędkości. Ta inwestycja umożliwi osiągnięcie czasu przejazdu z Centralnego Portu Komunikacyjnego do Warszawy w 15 minut, a z CPK do Łodzi w 25 minut.

CPK – Port Lotniczy Solidarność

W połowie kwietnia 2019 roku spółka Skarbu Państwa Centralny Port Komunikacyjny, która oczywiście odpowiada za budowę CPK, rozpoczęła proces uzgodnień strategicznych z partnerami branżowymi. Podczas pierwszego spotkania, w którym wzięło udział ponad 60 przedstawicieli firm i instytucji zainteresowanych projektem, inwestor CPK przedstawił założenia koncepcji planowanego portu. Wśród uczestników Forum Interesariuszy CPK znalazły się:

  • Polskie Linie Lotnicze LOT
  • BARIP (Rada Przedstawicieli Linii Lotniczych w Polsce)
  • Polska Agencja Żeglugi Powietrznej
  • Poczta Polska
  • PKN Orlen
  • LOTOS
  • PERN
  • Straż Graniczna
  • LS Airport Services
  • Welcome Airport Services
  • Krajowa Administracja Skarbowa
  • Polski Holding Hotelowy
  • Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad
  • FedEx
  • DHL
  • UPS
  • TNT Express

W maju 2019 roku podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego CPK pokazała definicję portu lotniczego w ramach Programu CPK, czyli wstępny układ elementów infrastruktury Portu Lotniczego Solidarność. W definicji uwzględniono zakładany układ dróg startowych (dwóch w ramach etapu pierwszego na 45 milionów pasażerów rocznie oraz czterech dróg startowych w układzie docelowym – w ramach etapowania inwestycji), dróg kołowania, płyt postojowych, terminali (pasażerskich, cargo i general aviation), stacji kolejowej zintegrowanej z terminalem pasażerskim, parkingów i dróg wewnętrznych. Definicja portu lotniczego uwzględnia także infrastrukturę utrzymania technicznego, paliwową, odladzania samolotów, Lotniskowej Straży Pożarnej, utrzymania pojazdów, a także energetyczne, gazowe, kanalizacyjne. Definicja będzie jeszcze w przyszłości doprecyzowana, choćby na etapie planu generalnego (masterplanu).

W czerwcu 2019 roku z inicjatywy Ambasady Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz spółki Centralny Port Komunikacyjny odbyły się warsztaty architektoniczne. Opracowania posłużą jako inspiracja do przygotowywania masterplanu. Inwestor nie jest zobowiązany do wykorzystania żadnej z prac. Koncepcje terminala przygotowało sześć światowej sławy pracowni projektowych:

  • Foster+Partners
  • Grimshaw
  • Chapman Taylor
  • Zaha Hadid Architects
  • Benoy
  • Pascall+Watson

CPK – komponent kolejowy

Przyjęta przez rząd nowelizacja rozporządzenia w sprawie wykazu linii kolejowych o znaczeniu państwowym z 17 kwietnia 2013 roku uwzględnia wszystkie połączenia, których budowa wynika z Koncepcji przygotowania i realizacji CPK przyjętej przez rząd 7 listopada 2017 roku Szczegóły Programu Kolejowego CPK przedstawił 29 kwietnia 2019 na konferencji na stacji Łódź Fabryczna premier RP Mateusz Morawiecki.

Kolejowa części Programu CPK zakłada budowę 1600 kilometrów nowych linii prowadzących z 10 kierunków do Portu Lotniczego Solidarność i Warszawy. Będą one łączyły miasta wojewódzkie ze stolicą Polski i Centralny Port Komunikacyjny, a także wzajemnie między sobą. Będą również zapewniały spójność krajowej sieci kolejowej. Każda ze “szprych” składać się będzie z nowych odcinków sieci oraz z wyremontowanych lub zmodernizowanych fragmentów istniejącej infrastruktury. Na potrzeby budowy tego kolejowego systemu doszło do podziału zadań inwestycyjnych między spółki: Centralny Port Komunikacyjny, odpowiedzialną za realizację zadań lotniskowych i kolejowych (budowę nowych linii), i PKP Polskie Linie Kolejowe, która jest zarządcą infrastruktury kolejowej w Polsce i zajmie się modernizacją linii istniejących.

W przypadku nowobudowanych linii dużych prędkości – w pierwszej kolejności między Warszawą i Łodzią, a później choćby do Wrocławia i Poznania – założonym standardem początkowym będzie ich przystosowanie do prędkości 250 kilometrów na godzinę, z parametrami technicznymi umożliwiającymi ewentualne późniejsze podniesienie tych prędkości.

W ramach etapu zero, który powinien być gotowy przed uzyskaniem przez Port Solidarność zdolności operacyjnej, wybudowane zostanie 140 km nowych linii: głównie na trasie Warszawa – CPK – Łódź. Ta inwestycja umożliwi osiągnięcie czasu przejazdu z Centralnego Portu Komunikacyjnego do Warszawy w 15 minut, a z CPK do Łodzi w 25 minut. W rejonie Baranowa powstanie również węzeł, którego częścią będą łączniki między CPK a istniejącymi liniami:

  • Nr 1 i 4 (Warszawa – Grodzisk Maz. – Łódź z odbiciem CMK w stronę Katowic)
  • Nr 3 (Warszawa – Kutno – Poznań)

Docelowo na potrzeby Programu CPK zostanie zbudowana także linia CMK Północ, czyli przedłużenie Centralnej Magistrali Kolejowej z rejonu Żyrardowa do CPK, a dalej w kierunku Płocka, Włocławka, Grudziądza i Trójmiasta.

Kolejowa części Programu CPK, który jest podzielony na etapy do realizacji do 2040 roku, to pajęczyna nowych linii prowadzących z 10 kierunków do Centralnego Portu Komunikacyjnego i Warszawy. W efekcie jej powstania dojazd pociągiem do centralnego lotniska ma zająć nie dłużej niż 2 godziny. W zasięgu sieci znajdą się największe miasta w kraju (poza Szczecinem, do którego z racji odległości dojazd koleją wyniesie 3 godziny 15 minut). Dogodnym dojazdem do Centralnego Portu Komunikacyjnego objęte będą także przygraniczne obszary Czech, Słowacji, Ukrainy, Białorusi, Litwy i Obwodu Kaliningradzkiego.

CPK – inwestycje towarzyszące

Przyjęta koncepcja Centralnego Portu Komunikacyjnego zakłada także przebudowę autostrady A2 oraz budowę autostradowej obwodnicy Warszawy. W Strategicznym Studium Lokalizacyjnym wyróżniono następujące ciągi transportowe zawierające planowane do budowy odcinki dróg i linii kolejowych:

  • CPK – Kołobrzeg/Koszalin/Słupsk/Gdańsk
  • CPK – Olsztyn
  • CPK – Ostrołęka – Giżycko/Białystok – Trakiszki (granica) / Kuźnica Białostocka (granica)
  • CPK – Terespol (granica)
  • CPK – Chełm (granica) / Bełżec (granica)
  • CPK – Rzeszów – Sanok
  • CPK – Katowice – granica Polska/Czechy/Kraków – Zakopane/Muszyna – granica Polska/Słowacja/Skarżysko-Kamienna
  • CPK – Kłodzko
  • CPK – Łódź – Wrocław – granica Polska/Czechy/Poznań – Szczecin/Zielona Góra / granica Polska/Niemcy/Gorzów Wielkopolski
  • CPK – Poznań
  • Szczecin – Port Lotniczy Szczecin-Goleniów
  • Stalowa Wola – Lublin – Biała Podlaska – Białystok

Centralny Port Komunikacyjny – koszt i finansowanie

Wiemy już czym jest, co będzie zawierał i gdzie ma powstać Centralny Port Komunikacyjny. Na ile szacuje się natomiast koszt inwestycji całego CPK? Około 35 miliardów złotych. Według koncepcji rządu komponent lotniczy będzie kosztować 19 miliardów PLN, kolejowy 9 miliardów PLN, a drogowy 6,87 miliarda PLN. Z kolei, jak ma wyglądać finansowanie CPK? Dla każdego z komponentów portu rozważana jest inna strategia pozyskania kapitału, co wynika ze względu na zróżnicowany ich charakter.

Na stronie internetowej spółki CPK próżno jednak szukać informacji o finansowaniu komponentu lotniczego projektu. Jej przedstawiciele jednak jasno zaznaczają, że biorą pod uwagę współpracę z sektorem prywatnym, tak więc prawdopodobnie częściowo zaangażują fundusze z tego źródła. Dopuszczają oni udział zarówno inwestorów finansowych, jak i branżowych. Dodatkowo reprezentanci spółki Centralny Port Komunikacyjny zapewniają, że przy wyborze konkretnego modelu finansowania będzie brany pod uwagę koszt pozyskania środków w całym okresie realizacji inwestycji. Aktualny pełnomocnik rządu ds. CPK Marcin Horała zapowiedział, że ostateczne decyzje w sprawie finansowania Centralnego Portu Komunikacyjnego zapadną najpóźniej w drugiej połowie 2021 roku.

Jakub Bandura
Jakub Bandura
Redaktor portalu PortfelPolaka.pl. Wiedzę z zakresu rynków finansowych i inwestowania zgłębiał na studiach ekonomicznych. Trader rynku OTC i Forex preferujący handel krótkoterminowy. Entuzjasta statystyki oraz analizy technicznej instrumentów finansowych.

Najnowsze

Zobacz również