Słynna agencja ratingowa Standard & Poor’s przekazała w czwartek, że rezerwy walutowe Rosji na skutek sankcji zmniejszyły się o połowę. W efekcie obniżyła ona rating długoterminowego zadłużenia Rosji w walucie obcej do poziomu „CCC-” z „BB+”. Co ciekawe, to druga obniżka w ciągu tygodnia – poprzednia miała miejsce 26 lutego. Warto zaznaczyć, że już sam rating BB+ określany jest mianem “poziomu śmieciowego”.
Co więcej, dwie pozostałe największe agencje ratingowe w ostatnich dniach zrobiły to samo. Agencja Moody’s obniżyła rating Rosji z poziomu B3 do Baaa3, czyli ostatniego w tej agencji ratingu uznawanego jako inwestycyjny. Kolejna obniżka będzie oznaczała zejście do poziomu spekulacyjnego. Na taki ruch już zdecydowała się natomiast agencja Fitch, która obniżyła rating z BBB do B. Wszystkie trzy agencje zastrzegły ponadto, że sytuacja w Rosji będzie pilnie obserwowana pod kątem ewentualnego dalszego obniżenia jej ratingu.
Co powyższe obniżki ratingów w praktyce oznaczają dla Rosji? Jakie trudności te decyzje najważniejszych agencji ratingowych przysporzą krajowi, który dokonał zbrodniczej inwazji na Ukrainę? Przekonamy się poniżej:
Spis treści
Z czego wynikają obniżki ratingów dla Rosji? 
Sankcje nałożone przez Zachód
Agencje poinformowały, że obniżki ratingów wynikają w największej mierze z nałożonych na Rosję sankcji w odpowiedzi na jej inwazję na Ukrainę. Nadany przez agencję Standard & Poor’s poziom CCC- oznacza, że dana gospodarka jest obecnie bardzo podatna na negatywne wpływy otoczenia rynkowego, a ryzyko niewypłacalności rosyjskich podmiotów jest istotne.
Działania rosyjskiego rządu
Poza sankcjami, wiarygodność kredytową Rosji obniżają działania rosyjskiego rządu, mające na celu ochronę krajowej waluty. Rosyjski Krajowy Depozyt Rozliczeniowy poinformował w czwartek, że wypłaty dywidend należnych w środę od krajowych obligacji rządowych zostały wypłacone tylko lokalnym posiadaczom. Powołał się przy tym na zakaz płatności na rzecz obcokrajowców, wydany przez bank centralny Rosji.
Rosja ma w tym miesiącu do spłacenia obligacje rządowych o łącznej wartości ponad 700 milionów dolarów. Rezerwy finansowe Kremla co prawda pozwoliłyby na pokrycie tych płatności, jednak liczne aktywa Rosji zostały zamrożone w wyniku sankcji. Janet Yellen, szefowa resortu finansów USA poinformowała, że sankcje zablokowały około połowę aktywów banku centralnego Rosji i ograniczyły 80% aktywów rosyjskich banków.
Tak więc nowe sankcje ze strony krajów G7 i kontrola kapitału wprowadzona przez rosyjski rząd w celu ochrony rubla ograniczają zdolność kraju do spłaty zadłużenia międzynarodowego.
Jakie skutki będzie dla Rosji miała obniżka ratingów?
Agencje ratingowe publikują analizy i raporty dotyczące spółek akcyjnych, emitowanych przez nie obligacji, a także przeprowadza ratingi różnych podmiotów gospodarczych. Przyznawane przez nie oceny ratingowe służą do przekazywania opinii na temat poziomu ryzyka kredytowego.
Zagraniczne biznesy odwracają się od Rosji 
W efekcie Rosja staje się ekonomiczną wyspą. Taki rating niemal uniemożliwia dostęp rosyjskiego systemu bankowego do światowego systemu finansowego, rynków i infrastruktury. Kraj staje się niestabilny finansowo i nie ma możliwości pozyskiwać kapitału z zewnątrz.
To wszystko prowadzi do zastoju w handlu międzynarodowym, zmniejszenia produkcji i zakłóceń w łańcuchu dostaw. W konsekwencji Rosja będzie borykać się również ze znaczącym obniżeniem produkcji, przy jednoczesnym szokującym skoku cen. Obniżki ratingów najsilniej uderzają w dwa największe regiony gospodarcze Rosji – Moskwę, która odpowiada za 38,5% eksportu całego kraju, i Petersburg generujący 6,4%.Wraz z uderzeniem w te aglomeracje załamują się najważniejsze sektory rosyjskiej gospodarki – przemysł, handel i rynek nieruchomości.
Przed tym wszystkich Rosja będzie mogła się bronić tylko i wyłącznie za pomocą krajowych narzędzi polityki gospodarczej – na przykład dodruku rubla, co doprowadzi do hiperinflacji i nakręci całą tę spiralę od nowa.
Drastyczny spadek PKB i wieloletnia zapaść gospodarcza
W dłuższej perspektywie, według prognoz Polskiego Instytutu Ekonomicznego, produkt krajowy brutto Rosji w 2022 roku spadnie o około 15-20 procent. Spowoduje to, że Rosja będzie biedniejsza nie tylko od wszystkich państw Unii Europejskiej, ale także niektórych państw Ameryki Południowej, jak choćby Urugwaju. Eksperci uważają również, że gospodarka Rosji znajdzie się w wieloletniej zapaści.
