Rynek pracy wciąż się rozwija, a pracodawcy coraz częściej starają się odpowiadać na potrzeby i oczekiwania zatrudnianych osób. Mimo to niektórzy świadomie i dobrowolnie decydują się pozostać bezrobotnymi. Jakie są przyczyny i rodzaje bezrobocia? Dlaczego część osób dobrowolnie decyduje się pozostać bez pracy?
Przyczyny i rodzaje bezrobocia
Bezrobocie to zjawisko społeczne, które można zmierzyć. Zwykle ma miejsce, kiedy na rynku jest więcej osób zdolnych do pracy niż miejsc pracy. Niestety bezrobocie niesie za sobą wiele skutków ubocznych, które negatywnie wpływają na osobę bez pracy, a nawet na całe społeczeństwo. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego stopa bezrobocia w Polsce w styczniu 2022 roku wynosiła 5,5%.
Status bezrobotnego otrzymuje osoba zdrowa i zdolna do pracy, która z powodu braku miejsca pracy nie może zostać zatrudniona w danym zawodzie. Ponadto taka osoba jest pełnoletnia i jednocześnie jest w wieku aktywności zawodowej. To oznacza, że seniorzy i osoby nieletnie nie są zaliczane do osób bezrobotnych.
Najczęściej przyczyną bezrobocia jest zaburzenie proporcji na rynku pracy pomiędzy osobami szukającymi zatrudniania a miejscami, w których mogą ją znaleźć. Może na to wpływać zła organizacja rynku pracy. Ponadto w niektórych przypadkach osoby bezrobotne nie mają wystarczających kwalifikacji wymaganych na wielu stanowiskach. Co ważne na bezrobocie ma także wpływ lokalizacja. W mniejszych miejscowościach brakuje etatów, a dojazd do miasta, w którym potrzebni są pracownicy, jest utrudniony. Wpływ na to ma między innymi wykluczenie komunikacyjne. Ponadto możemy spotkać się z różnymi rodzajami bezrobocia. Możemy mieć do czynienia z podziałem ze względu na czas jego trwania. Bezrobocie dzieli się także pod kątem czynników, które je wywołują oraz konsekwencji, jakie ze sobą niosą:
- Bezrobocie strukturalne – jest wynikiem braku równowagi na rynku pracy. Osób poszukujących zatrudnienia jest więcej niż miejsc pracy.
- Bezrobocie technologiczne – przyczyną braku miejsc pracy jest postępująca automatyzacja. W wyniku modernizacji w wielu firmach dochodzi do cięcia etatów, a część pracowników zostaje zastąpiona przez maszyny. Zwykle możemy spotkać się z zastępowaniem pracowników w fabrykach przy czynnościach, które i tak już były dość mocno zautomatyzowane. Utrata pracy w tym przypadku nie grozi specjalistom i osobom o wyższych kwalifikacjach.
- Bezrobocie frykcyjne – przyczyną jest zmiana oczekiwań pracowników, co do warunków pracy, a także wpływają na to większe wymagania pracodawców. O bezrobociu frakcyjnym mówimy także w sytuacji, w której dana osoba musi zmienić miejsce zamieszkania, żeby znaleźć pracę.
- Bezrobocie naturalne – w każdym społeczeństwie istnieje grupa osób, która z jakiegoś powodu nie jest chętna do podjęcia pracy. Właśnie wtedy mówimy o bezrobociu naturalnym.
Nawet jeżeli sytuacja na rynku pracy jest stabilna i miejsc pracy nie brakuje, zawsze pozostaje pewna grupa ludzi, która decyduje się pozostać na bezrobociu. Czym właściwie jest bezrobocie dobrowolne i z czego wynika? Na podjęcie decyzji o dobrowolnym bezrobociu wpływają różne czynniki.
Bezrobocie z wyboru — dlaczego czasem rezygnujemy na dłużej z zatrudnienia?
Niektóre osoby z własnej woli decydują się zrezygnować z pracy. Ponadto część ludzi w ogóle nie podejmuje się żadnej pracy. Na to zjawisko wpływ mogą mieć różne czynniki, takie jak:
- Bardzo dobrze rozwinięty system pomocy socjalnej, w ramach którego osobom bezrobotnym są wpłacane wysokie zasiłki.
- Wykonywanie pracy w szarej strefie (bez umowy „na czarno”) i jednoczesne pobieranie zasiłków dla bezrobotnych.
Warto też pamiętać, że część kobiet decyduje się zrezygnować z pracy i w całości poświęcić swój czas rodzinie. Umożliwia to wsparcie ze strony państwa i najróżniejsze programy prorodzinne, ale mimo to na tego typu rozwiązanie raczej decydują się panie, które mają dobrze zarabiającego partnera.
Poza tym zdarzają się osoby, które są przytłoczone aktualną pracą i postanawiają się przebranżowić. W tym czasie rezygnują z aktualnej pracy, a przez jakiś czas pozostają na zasiłku. Wiele osób o niskich kwalifikacjach decyduje się na takie rozwiązanie, w momencie, kiedy aktualna, prosta i monotonna praca zaczyna przytłaczać.
Warto wiedzieć, że istnieje coś takiego jak bezrobocie sezonowe. W danym czasie na konkretnym obszarze zatrudniani są pracownicy sezonowi, którzy tylko na ten czas podejmują się pracy. Natomiast przez resztę roku z własnego wyboru nie decydują się na podjęcia kolejnej pracy i nie szukają stałego zatrudnienia. Należy pamiętać, że skutki bezrobocia nie zawsze są negatywne. Czasami tymczasowe dobrowolne bezrobocie prowadzi do przebranżowienia się, poprawy kompetencji, wyznaczenia i stopniowej realizacji celów zawodowych.
Niektórzy z własnej woli decydują się pozostać bez pracy
Bezrobocie to zjawisko społeczne, które można zmierzyć i policzyć między innymi dzięki statystykom z urzędów pracy. Najczęściej ma miejsce, kiedy na rynku pracy jest zbyt mało miejsc pracy w stosunku do osób aktywnych zawodowo. Stopa bezrobocia w Polsce w styczniu 2022 roku wynosiła 5,5%. Możemy spotkać się z różnymi rodzajami bezrobocia i wieloma klasyfikacjami. Między innymi rozróżniamy bezrobocie ze względu na czas trwania.
Najczęściej przyczyną bezrobocia jest zaburzenie proporcji na rynku pracy, czasem osoby bezrobotne nie mają odpowiednich klasyfikacji i to utrudnia im znalezienie pracy. Ponadto na bezrobocie może mieć wpływ także lokalizacja.
Bezrobocie z wyboru może wynikać z dobrego systemu socjalnego i wysokich zasiłków. Ponadto część kobiet rezygnuje z pracy na rzecz opieki nad dzieckiem. Zdarzają się także osoby, które są przytłoczone aktualną pracą i postanawiają się przebranżowić. Między innymi dlatego skutki bezrobocia nie zawsze są negatywne. W niektórych przypadkach mogą prowadzić do poprawy kompetencji, wyznaczenia i stopniowej realizacji celów zawodowych, a następnie do poprawy dobrostanu psychicznego oraz lepszej sytuacji finansowej danej osoby.