Choć mogłoby się wydawać, iż podczas pandemii koronawirusa branża lotnicza zaczęła tracić na znaczeniu, to cały czas mamy do czynienia ze zwiększonym popytem na pracowników w lotnictwie – zarówno w Polsce, jak i na świecie. W naszym kraju znajduje się 15 pasażerskich portów lotniczych. Największe jest Lotnisko Chopina w Warszawie, stanowiące ważny węzeł komunikacyjny w naszej części kontynentu. 13 z 16 województw w Polsce ma swoje porty lotnicze (wszystkie prócz podlaskiego, świętokrzyskiego i opolskiego).
Braki kadrowe, z którymi zmaga się ta branża, występują obecnie nie tylko wśród pilotów czy załóg pokładowych, ale przede wszystkim wśród pracowników obsługi naziemnej i specjalnie wykwalifikowanych techników. Zbiega się to ze stosunkowo małym zainteresowaniem pracą w tym sektorze wśród młodych ludzi wybierających dopiero swoją drogę zawodową – rzadko wybierają oni szkoły i kierunki o profilach lotniczych.
Jakie zatem mamy stanowiska w branży lotniczej, na które nieprzerwanie występuje zwiększony popyt? Na jakie zarobki możemy w ich przypadku liczyć? Przekonamy się poniżej:
Poszukiwane zawody w branży lotniczej
Pilot
Wiele osób marzy o karierze pilota. Ten bez wątpienia prestiżowy zawód wiąże się jednak z rygorystycznymi wymaganiami. Kandydaci muszą przede wszystkim zdobyć licencję pilota transportu liniowego ATPL, a szkolenie w Polsce odbywa się na jednej z dwóch szkół: Politechnice Rzeszowskiej i Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Chełmie. Minimalny wiek potrzebny do rozpoczęcia szkolenia to 16 lat. Pozostałe wymagania to znajomość języka angielskiego przynajmniej w stopniu komunikatywnym, posiadanie podstawowej wiedzy z zakresu szeroko pojętych nauk ścisłych oraz posiadanie specjalnego orzeczenia lotniczo-lekarskiego.
Kandydaci na pilotów powinni wykazać się zdolnością logicznego myślenia, wyjątkową odpornością na stres oraz oczywiście doskonałą sprawnością fizyczną. Szkolenie pilota to długa i kosztowna procedura, jednak po jej przebyciu na kandydatów czeka wiele ofert pracy – zapotrzebowanie na wykwalifikowanych pilotów jest bardzo duże i stale rośnie.
Stewardesa
Równie popularnym wyborem jest kariera w obsłudze powietrznej samolotu. Znacznie łatwiej sprostać wymaganiom, choć te również bywają bardzo rygorystyczne. Praca stewardessy i stewarda wiąże się ze znacznym fizycznym i psychicznym obciążeniem organizmu, dlatego kandydaci muszą przejść szkolenie, a także testy psychologiczne i sprawnościowe (w tym dotyczące umiejętności pływania) oraz szereg badań lekarskich. Badany jest nawet słuch, a osoby z przewlekłymi chorobami, takimi jak choćby cukrzyca, nie zostają przyjęci. Co wydaje się oczywiste, wyklucza również lęk wysokości.
Kolejnym wymaganiem jest perfekcyjnie opanowany język obcy. Osoba wykonująca pracę na tym stanowisku musi być ponadto niezwykle cierpliwa i z pewnością opanowana. Może pracować z osobami, które będą po prostu nie do zniesienia, jednak mimo wszystko powinna być miła i uśmiechnięta. Stewardessy i stewardzi powinni również wzbudzać zaufanie. Pasażerowie muszą czuć się bezpiecznie. Jeżeli ma miejsce jakaś stresowa sytuacja, stewardessy i stewardzi muszą uspokajać pasażerów, nie okazywać emocji, a dodatkowo szybko podejmować ważne decyzje.
Cena kursu na stewarda lub stewardessę jest wysoka i bezzwrotna – zazwyczaj linie lotnicze oferują kandydatom ratalne spłacanie jego kosztu w ciągu kolejnych miesięcy pracy.
Inżynier lotnictwa 
Czym się zajmuje?
Na tym jednak poszukiwane zawody w branży lotniczej o atrakcyjnym wynagrodzeniu się nie kończą. Innym ciekawym stanowiskiem jest inżynier lotnictwa, zwany także inżynierem obsługi technicznej statku powietrznego. Jest to osoba, która odpowiada za zdatność statku powietrznego do lotu. W zależności od kraju, w którym pracuje, musi on przestrzegać innych przepisów prawa, jednak umiejętności, jakich wymaga się od osób zatrudnianych na tym stanowisku, są praktycznie identyczne w każdym miejscu.
Jakie są główne obowiązki inżyniera lotnictwa? Zalicza się do nich przede wszystkim:
- Koordynowanie produkcji i projektowania statków powietrznych
- Testowanie produktów lotniczych
- Ustalanie czy zaproponowane projekty doprowadzą do realizacji w pełni bezpiecznych operacji
- Zapewnianie, że stworzone projekty spełniają standardy jakości
- Ocenianie propozycji projektów w celu ustalenia, czy są technicznie i finansowo wykonalne
- Dokonywanie oceny projektów ze zgodnością produktów z zasadami inżynierii
- Opracowanie kryteriów akceptacji metod projektowania, a także standardów jakości
- Kontrolowanie wadliwych lub uszkodzonych produktów, aby możliwe było zlokalizowanie źródła problemu i jak najszybsze pozbycie się go.
Jak zostać inżynierem lotnictwa?
Osoby zatrudnione na stanowisku inżyniera lotnictwa muszą posiadać oczywiście niezbędne umiejętności, ale bardzo ważne jest także to, aby umieli sprawnie i szybko myśleć. Inżynier lotnictwa powinien posiadać także zdolność do skutecznego komunikowania się z innymi. Wymagania co do edukacji uzależnione są od kraju, w którym pracuje inżynier, jednak od większości osób wymaga się ukończenia certyfikowanego programu szkoleniowego. Szkolenia takie trwają zwykle wiele miesięcy, a podczas ich trwania przekazywana jest niezbędna wiedza na temat pracy inżyniera lotnictwa.
Po odbyciu wszystkich niezbędnych szkoleń i kursów, inżynier lotnictwa otrzymuje licencję bez uprawnienia na typ. Jeśli chce on uzyskać szkolenie certyfikowane lub typowe, musi pomyślnie ukończyć dodatkowe szkolenie. Wszystkie rodzaje licencji obejmują różne kategorie: układy silnika, konstrukcje elektryczne, systemy radarowe, czy też układy śrubowe. Niektóre z tych kategorii mogą zostać dodatkowo podzielone – co pozwala na wyodrębnienie dodatkowych specjalizacji.
Kontroler ruchu lotniczego 
Czym się zajmuje?
Kolejnym ciekawym i dobrze płatnym stanowiskiem w branży lotniczej jest kontroler ruchu lotniczego. Odpowiada on za ruch lotniczy w polskiej przestrzeni powietrznej, a także na płycie lotniska. Praca ta polega na obsłudze nawet kilkunastu samolotów w jednej chwili. Używając metody wizualnej, środków łączności oraz radarów planuje start i lądowanie samolotów, a także dba o bezpieczeństwo całego ruchu lotniczego związanego z jego lotniskiem. Przekazuje on również pilotom niezbędną wiedzę na temat wysokości, prędkości czy zmiany sektora. Każdy kontroler ma wyznaczoną swoją strefę powietrzną, za którą jest odpowiedzialny.
Do rzeczywistych zadań kontrolera należy zatem między innymi wydawanie zezwoleń i instrukcji, aby zachować odpowiedni dystans między dwoma samolotami, udział w akcji poszukiwawczo-ratowniczej oraz udzielanie pomocy w kryzysowych sytuacjach (jak choćby awaria samolotu, porwanie czy wyciek paliwa). Musi on również brać pod uwagę warunki atmosferyczne. Kontroler ruchu lotniczego współpracuje także z innymi organami służb ruchu lotniczego i sztabem pomocników.
Jak zostać kontrolerem ruchu lotniczego?
W Polsce nie istnieją studia, które pozwalają zacząć pracę kontrolera ruchu lotniczego. Aby zostać jednym z nich, trzeba zapisać się na oficjalny kurs Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. Według szacunków rekrutację na kurs przechodzi maksymalnie 25 osób na 1000 kandydatów. Co więcej, tylko połowa z nich ukończy trwający ponad 20 miesięcy kurs. Według wyliczeń Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, wyszkolenie jednego kontrolera ruchu lotniczego kosztuje nawet 1 milion złotych.
Selekcja kandydatów na stanowisko składa się z kilku etapów:
- Analizowanie nadesłanych zgłoszeń
- Szczegółowe testy z języka angielskiego
- Testy predyspozycyjne FEAST w formie elektronicznej
- Testy predyspozycyjne w formie papierowej
- Test Assessment Centre oraz psychologiczny
- Ostateczna rozmowa kwalifikacyjne i badania lekarskie.
Jeżeli kandydat na kontrolera lotów pomyślnie przeszedł wszystkie etapy rekrutacji, czekają go wielomiesięczne szkolenia i testy przygotowujące do zawodu. W tym zawodzie najbardziej liczą się predyspozycje psychiczne. To one decydują o tym, czy kandydat zostanie dopuszczony do szkolenia. Bardzo istotna jest orientacja przestrzenna, szybkie, logiczne myślenie, poczucie odpowiedzialności, spostrzegawczość, wydawanie szybkich, ale przemyślanych rozkazów, podzielność uwagi przy jednoczesnym skupieniu się na trudnych obliczeniach. Kontroler ruchu lotniczego absolutnie nie może zatem być podatny na działanie presji i stresu.
Dyspozytor lotniczy
Czym się zajmuje?
Ostatnie bardzo dobrze opłacane i ogromnie poszukiwane stanowisko w tej branży to dyspozytor lotniczy. Jak wskazuje nazwa, osoba ta zajmuje się szeroko pojętym planowaniem lotu. Główne zadania dyspozytora lotniczego to:
- Stworzenie planu lotu
- Wyznaczenie lotniska docelowego i lotnisk zapasowych
- Sprawdzenie, czy na planowanej trasie nie ma jakiś ograniczeń
- Sprawdzenie warunków meteorologicznych
- Obliczenie podstawowych parametrów lotu i ilości paliwa
- Przygotowanie dokumentacji dla załogi (na podstawie tej dokumentacji są podejmowane przez kapitana decyzje w trakcie lotu)
- Monitorowanie przebiegu lotu i w razie potrzeby wsparcie załogi w nieprzewidzianych sytuacjach.
Jak zostać dyspozytorem lotniczym?
Aby zostać dyspozytorem lotu wystarczy wykształcenie średnie, ukończone 18 lat i znajomość języka angielskiego. Należy także uzyskać licencję dyspozytora lotniczego. Licencję można uzyskać biorąc udział w egzaminie państwowym ULC na Licencję Dyspozytora Lotniczego. Przed przystąpieniem do egzaminu warto zapisać się na szkolenie, które składa się z dwóch etapów: teoretycznego i praktycznego. Na części teoretycznej omawiane są zagadnienia wymagane na egzaminie, takie jak prawo lotnicze, zasady i procedury kontroli ruchu lotniczego, ogólna wiedza o statkach powietrznych, planowanie i monitorowanie lotu czy zagadnienia z meteorologii i nawigacji.
Natomiast szkolenie praktyczne umożliwia zdobycie praktyki poprzez ćwiczenia z zastosowaniem wiedzy zdobytej podczas części teoretycznej. Aby utrzymać licencję, egzamin praktyczny należy powtarzać co 5 lat. Kluczowe cechy, którymi powinien odznaczać się dyspozytor lotów to: opanowanie, dokładność, doskonała organizacja własnej pracy, odporność na stres i poczucie odpowiedzialności.
Pozostałe atrakcyjne zawody w branży lotniczej
Inne poszukiwane i atrakcyjne stanowiska w branży lotniczej to:
- Spedytor lotniczy
- Mechanik statków powietrznych
- Mechanik silników lotniczych.
Zarobki w branży lotniczej
Kontroler ruchu najlepiej opłacanym zawodem
Okazuje się, że najwięcej zarabia kontroler ruchu lotniczego. Średnie wynagrodzenie na tym stanowisku wynosi aż 9400 złotych netto miesięcznie, choć nierzadko można się spotkać i z dwukrotnie wyższym. Co więcej, przeważnie już początkujący kontroler może liczyć na zarobki rzędu 8 tysięcy złotych netto miesięcznie.
Pilot wiceliderem 
Niewiele mniej zarabiają piloci. Ich średnie wynagrodzenie wynosi 10 500 złotych brutto miesięcznie. W przypadku zatrudnienia w zagranicznych liniach lotniczych te zarobki mogą jednak wynieść wielokrotnie więcej. Z drugiej strony, początkujący pilot, który dopiero co zdobył licencję zarabia z reguły 6 tysięcy PLN brutto miesięcznie.
Zarobki w pozostałych dobrze płatnych stanowiskach w branży lotniczej
Na najniższym stopniu podium znajduje się dyspozytor lotniczy. On także może liczyć na naprawdę wysokie zarobki. Średnie wynagrodzenie na tym stanowisku wynosi 10 400 złotych brutto miesięcznie.
Na kolejnym miejscu w tej branży znajduje się inżynier lotniczy. Średnie wynagrodzenie na tym stanowisku wynosi 6500 złotych brutto miesięcznie. Co więcej, ponad połowa inżynierów lotniczych otrzymuje pensję z przedziału od 5000 do 9000 PLN brutto miesięcznie.
Na zarobki z reguły nie mogą także narzekać stewardessy i stewardzi. Średnie 
wynagrodzenie na tym stanowisku wynosi 6 tysięcy złotych brutto miesięcznie. Najczęściej jednak kwota ta jest mocno uzależniona od doświadczenia. W efekcie początkujące stewardessy przeważnie otrzymują pensję w okolicach 4 tysięcy złotych brutto miesięcznie, a doświadczone osoby na poziomie specjalisty – minimum 7 tysięcy PLN brutto miesięcznie. W przypadku najbardziej prestiżowych linii lotniczych kwota ta może nawet przekraczać 10 500 złotych brutto miesięcznie.
Średnie zarobki w branży lotniczej na pozostałych wyżej wymienionych stanowiskach wynoszą:
- Spedytor lotniczy – 5 tysięcy PLN brutto miesięcznie
- Mechanik statków powietrznych – 4800 PLN brutto miesięcznie
- Mechanik silników lotniczych – 4700 PLN brutto miesięcznie.
