Rozpoczęcie roku szkolnego 2021/2022 zbliża się już wielkimi krokami. Jak doskonale wiadomo, wszechstronny rozwój dziecka jest dla większości rodziców niezwykle istotny. Z tego powodu decydują się oni wysyłać swoje pociechy na różne dodatkowe zajęcia już w bardzo wczesnym wieku. Liczą oni, że w ten sposób uda się zaszczepić w kilkulatkach jakąś pasję oraz rozwinąć nowe umiejętności, które mogą okazać się bardzo użyteczne w przyszłości. Jedną z najczęściej wybieranych dodatkowych aktywności tego typu jest zapisanie dziecka do szkoły muzycznej.
Czy inwestowanie w wykształcenie muzyczne dziecka się opłaca? Jakie korzyści może dziecku przynieść nauka gry na instrumencie? Przekonamy się poniżej:
Jakie korzyści przynosi dziecku edukacja muzyczna?
Edukacja muzyczna a rozwiązywanie zadań matematycznych i fizycznych
Każde dziecko odniesie wymierne korzyści z edukacji muzycznej, bez względu na to, jaki zawód będzie wykonywało w przyszłości. Po pierwsze, samo słuchanie muzyki to doświadczenie nie tylko psychiczne, ale i fizyczne, ponieważ muzyka to nic innego jak fala rozchodząca się w powietrzu. Ludzkie ucho natomiast odczytuje częstotliwość owej fali i dopiero na tej podstawie powstają uczucia związane ze słuchaną melodią. Okazuje się, że ludzie uznają melodię za przyjemną i harmonijną, wówczas gdy zestawione ze sobą dźwięki pozostają ze sobą w stosunku będącym ilorazem niewielkich liczb naturalnych.
Oczywiście świadomie ani rodzic ani dziecko nie musi tego wiedzieć. To właśnie podświadomie umysł ma wychwytywać prawidłowości muzyki, harmonię, strukturę, rytm i tym podobne, a dla mózgu działa to mniej więcej tak, jakby zaczytywał się w zadaniach i rozwiązaniach całek, pochodnych funkcji czy równań różniczkowych.
W przypadku odbywania edukacji muzycznej, czyli grania na instrumencie, dziecko samo uczy się, jakie są konsekwencje dźwiękowe jego poszczególnych poczynań, oraz intuicyjnie wychwytuje niuanse, kiedy jakieś dźwięki i sekwencje ze sobą współgrają, a kiedy fałszują – co jest analogiczne do rozwiązywania zaawansowanego zadania matematycznego lub fizycznego. Wszyscy na swojej drodze życia spotkaliśmy dzieci lub rówieśników, którzy po prostu lepiej rozumieli przedmioty ścisłe i potrafili błyskawicznie opanować nowy materiał w szkole lub na studiach. Sprawiali wrażenie, jakby polegało to na wrodzonej intuicji. Badania wykazują, że tego typu “szósty zmysł” można zbudować również za pomocą edukacji muzycznej.
Gra na instrumencie a sprawność umysłowa 
Co więcej, w kilku oficjalnie przeprowadzanych przez naukowców testach badających sprawność umysłową, okazało się, że osoby, które najdłużej grały na jakimś instrumencie wypadły lepiej niż te, które nigdy nie przeszły edukacji muzycznej. Były to testy oceniające pamięć niewerbalną (zdolność do zapamiętywania miejsc oraz twarzy), zdolność nazywania obiektów, procesy wykonawcze (zdolność organizacji i planowania działań) oraz elastyczność mózgu (zdolność adaptowania się do nowych bodźców).
To jednak nie wszystko. Otóż zespół naukowców ze słynnej bostońskiej uczelni Berklee College of Music przedstawił w 2008 roku na łamach pisma PloS ONE badania, z których wynika, że dzieci trenujące grę na instrumencie od 3 lat mają także lepsze zdolności werbalne i umiejętności rozumowania niż ich rówieśnicy.
Ważne, aby naukę rozpoczynać w młodym wieku, ponieważ polega ona na intensywnym powtarzaniu i stymuluje wiele obszarów mózgu, w tym związanych z czynnościami ruchowymi, czytaniem nut i słuchaniem. Jak wskazują badania, prowadzi to do przebudowy kory mózgu oraz zmian w architekturze istoty białej (odpowiedzialnej za szybkie, złożone procesy myślowe) w obu półkulach.
Wpływ edukacji muzycznej na kształtowanie charakteru i przynależność do społeczności
Muzyka nie tylko stymuluje rozwój, ale również wpływa na kształtowanie charakteru. Po pierwsze, nauka gry na instrumencie ogromnie otwiera wyobraźnię, a czasami staje się wręcz wrotami do uwalniania emocji, przez co nasze dziecko fantastycznie radzi sobie w ten sposób ze stresem i zaczyna być spokojniejsze. Ponadto, często to właśnie muzyka słuchana już w bardzo młodym wieku decyduje nawet o przynależności do którejś z grup społecznych. Dlatego wybór słuchanej muzyki oraz – co za tym idzie – wybór instrumentu do nauki w szkole muzycznej – może znacząco zaważyć na dalszym rozwoju i życiu naszej pociechy.
Edukacja muzyczna dzieci w Polsce
Stopnie edukacji muzycznej
Jak wygląda struktura edukacji muzycznej w Polsce? Otóż dzieli się ona na trzy stopnie. I stopień (w cyklu 4- lub 6-letnim) ma za zadanie umuzykalnienie dziecka. W szkole muzycznej ogólnokształcącej będą to klasy 1-6. Szkoła muzyczna II stopnia ma już na celu kształcenie zawodowe, a jej ukończenie wiąże się z nadaniem tytułu zawodowego muzyka. Również obejmuje ona kolejnych 4-6 lat nauki (w przypadku szkoły muzycznej ogólnokształcącej ukończenie II stopnia następuje wraz z końcem liceum). Co ważne, w ramach szkoły muzycznej II stopnia realizowane są zajęcia specjalistyczne, skupione na konkretnym instrumencie lub zagadnieniu. III stopień to już kształcenie mistrzowskie, czyli studia wyższe na akademii muzycznej lub uniwersytecie muzycznym.
Szkoły państwowe i prywatne
W naszym kraju mamy szkoły muzyczne państwowe i prywatne. Te pierwsze podlegają pod Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Prywatne mogą posiadać takie same uprawnienia, lecz nie muszą. W takim przypadku warto sprawdzić uprawnienia placówki i proponowany przez nią program nauki.
Szkoły ogólnokształcące i popołudniowe
Co bardzo ważne, szkoły muzyczne mogą być zarówno ogólnokształcące, jak i popołudniowe. W tym pierwszym przypadku dziecko chodzi tylko do jednej szkoły, w której przedmioty ogólne i muzyczne występują zamiennie i są równoważne. Oznacza to, że oprócz języka polskiego czy matematyki, uczniowie będą uczęszczać na takie przedmioty, jak rytmika, kształcenie słuchu czy lekcje gry na instrumencie, a w starszych klasach teoria muzyki oraz harmonia.
Szkoła popołudniowa to rozwiązanie dla dzieci uczęszczających do zwykłych podstawówek. Wówczas po lekcjach w ogólnokształcącej szkole dziecko musi udać się do szkoły muzycznej na kolejne zajęcia. Jest to więc bardziej czasochłonne rozwiązanie. Może być jednak świetnym wyjściem, gdy dziecko zapragnie grać na instrumencie, będąc już uczniem zwykłej szkoły, na przykład w trzeciej czy czwartej klasie. Może wtedy dojść do sytuacji, gdy dziesięciolatek jest uczniem 4 klasy w szkole ogólnokształcącej i 1 klasy w szkole muzycznej.
Muzyczne przedszkola i zerówki
Dla tych, którzy muzyczną edukację chcą zacząć jak najwcześniej, przeznaczone są również muzyczne przedszkola i zerówki. Uczęszczanie do nich nie jest konieczne, ale tak wczesne wprowadzenie umuzykalnienia zwiększa szanse na to, że dziecko dostanie się do prestiżowej szkoły muzycznej.
Ile kosztuje inwestowanie w wykształcenie muzyczne dziecka? 
Nauka w prywatnej szkole muzycznej wiąże się z koniecznością opłacania miesięcznego czesnego. Z reguły wynosi ono kilkaset złotych. Za kursy przygotowawcze albo przedszkole muzyczne zapłacimy od 100 do 300 złotych miesięcznie. Cena zależy od liczby zajęć w tygodniu i lokalizacji.
Nauka w państwowej szkole muzycznej jest bezpłatna tak samo, jak w każdej innej placówce publicznej. Rodzice ponoszą więc standardowe opłaty: za szkolną wyprawkę, ubezpieczenie, składkę na radę rodziców czy szkolne obiady. To jednak bynajmniej nie oznacza, że wysłanie dziecka do szkoły muzycznej nie będzie się wiązało z dodatkowymi kosztami. Kluczowym z nich będzie z pewnością instrument. Jego wypożyczenie od szkoły może kosztować do 100 złotych miesięcznie. Koszt zakupu własnego instrumentu zależy natomiast od tego, na czym gra dziecko. Oczywiście nie można zapominać o regularnie ponoszonych kosztach związanych z użytkowaniem instrumentu. Mowa tutaj o regularnych wydatkach, których wysokość zależy od tego, na czym gra dziecko.
Czy zatem warto inwestować w wykształcenie muzyczne dziecka?
Absolutnie tak. Wydaje się, że każde dziecko zasługuje na otrzymanie szansy skorzystania z wielu dobrodziejstw, jakie niesie ze sobą edukacja z zakresu tej wspaniałej dziedziny sztuki, jaką niewątpliwie jest muzyka. Należy więc zdawać sobie sprawę, że nie każdy uczeń stanie się dzięki temu wirtuozem. Edukacja muzyczna otworzy po prostu przed naszą pociechą zupełnie nowy, niezwykle wartościowy świat. Bezdyskusyjnie warto więc inwestować w wykształcenie muzyczne dziecka.
