Nie da się nie zgodzić ze stwierdzeniem, iż praca wolontariusza to najszlachetniejsza forma pomocy, jaką można sobie wyobrazić. Choć nie otrzymują oni wynagrodzenia, to uzyskują oni korzyści, których absolutnie nie da się przeliczyć na pieniądze – takie jak choćby dozgonna wdzięczność osoby potrzebującej.
Niestety, obecne dane nie przynoszą powodu do dumy. Na dzień dzisiejszy w wolontariat angażuje się niecałe 11% Polaków. To jeden z najgorszych wyników Unii Europejskiej. Dla porównania w Holandii w ramach wolontariatu bezinteresownie pomaga ponad połowa obywateli, a w krajach skandynawskich około 40%. Taki stan rzeczy wynika, że w w naszym kraju wolontariat w ogóle zaczął się rozwijać dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych, a w zachodniej cywilizacji funkcjonuje znacznie dłużej.
Całe szczęście ten trend się obecne zmienia. Pomaganie stało się modne, możemy o nim coraz częściej usłyszeć w mediach, a na wolontariuszy w dużych miastach możemy natrafić niemal na każdym kroku. Czy w takim razie warto zostać wolontariuszem? Kto może nim zostać? Jak rozpocząć swoją przygodę z taką pracą? Przekonamy się poniżej, zacznijmy jednak od wyjaśnienia pojęcia wolontariatu:
Wolontariat – co to?
Termin “wolontariat” pochodzi od łacińskiego słowa “voluntarius” oznaczającego “dobrowolny”. Jest to dobrowolna, bezpłatna, świadoma praca na rzecz innych osób lub całego społeczeństwa, wykraczająca poza związki rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie.
Wolontariusz to osoba pracująca na zasadzie wolontariatu. Według ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, wolontariuszem jest ten, kto dobrowolnie i świadomie oraz bez wynagrodzenia angażuje się w pracę na rzecz osób, organizacji pozarządowych, a także rozmaitych instytucji działających w różnych obszarach społecznych. Instytucje te nie mogą korzystać z pracy wolontariuszy przy prowadzonej działalności gospodarczej, czego wprost zakazuje ustawa.
Wolontariat to praca bezpłatna, czyli bez wynagrodzenia materialnego. W rzeczywistości wolontariusz uzyskuje liczne korzyści niematerialne. Odczuwa satysfakcję, spełnienie swoich motywacji, zyskuje nowych przyjaciół i znajomych, zdobywa wiedzę, doświadczenie i nowe umiejętności, a w związku z tym i lepszą pozycję na rynku pracy.
Kto może zostać wolontariuszem?
Jeden z najsilniej zakorzenionych mitów dotyczących pomagania to przekonanie, że wolontariat jest zajęciem wyłącznie dla młodych. Według badań firmy Kantar Group przeprowadzonych we współpracy z Centrum Wolontariatu w Polsce, w tę formę aktywności angażują się przede wszystkim osoby przed 25. rokiem życia, najczęściej uczniowie i studenci. Starsi podchodzą do tego zjawiska sceptycznie. Tymczasem w Europie Zachodniej starsze osoby są bardzo aktywne. Nie wychowują już dzieci, przestały pędzić za karierą, a przecież ciągle jeszcze są w sile wieku.
Wiele osób unika wolontariatu, ponieważ uważa, że to działanie zarezerwowane tylko dla osób dojrzałych, stabilnych emocjonalnie. Rzeczywistość wygląda jednak zupełnie inaczej. Wolontariat przybiera różne formy. W praktyce nie każdy musi bezpośrednio pracować z bezdomnymi czy w hospicjum. Najlepiej więc wybrać sobie rodzaj aktywności sprawiający nam przyjemność.
Tak więc, wolontariuszem może zostać w zasadzie każdy. W rzeczywistości, wszystkie umiejętności wynikające z wykonywanej pracy lub hobby, mogą okazać się niezwykle przydatne dla danej organizacji lub akcji. Czasem wystarczy godzina tygodniowo lub wsparcie jednorazowego projektu (wolontariat akcyjny). Można także poszukać pracy na zasadzie wolontariatu przez Internet. Najważniejszym jest bycie realistą: lepiej powiedzieć z góry, że jest się dyspozycyjnym tylko jedno popołudnie w tygodniu, niż deklarować na wyrost, że ma się dużo wolnego czasu.
Jak zostać wolontariuszem?
Wolontariat przybiera różne formy. Jak już zostało wspomniane, nie zawsze wiąże się on z regularnymi działaniami, zdarzają się również aktywności okazjonalne. Najlepiej więc zacząć od zadania sobie pytania – w jaką formę wolontariatu chciałbym się zaangażować? Jeśli nie wiemy co moglibyśmy robić jako wolontariusz, warto wtedy dokonać lokalnych poszukiwań organizacji pozarządowych które są obok nas i zapoznać się z ich działalnością. Wszystkie niezbędne informacje z całą pewnością znajdziemy w sieci.
Dlaczego warto być wolontariuszem?
Satysfakcja z czynienia dobra
Po pierwsze, wolontariat to nie tylko poświęcenie. Choć w ramach tej pracy nie otrzymuje 
się wynagrodzenia materialnego, to zyskuje się inne benefity, które mogą okazać się wprost bezcenne. Mowa tu o satysfakcji z czynienia dobra czy wdzięczności ze strony potrzebujących. Pomaganie pozwala nam także zaspokoić swoje potrzeby psychiczne – zwyczajnie czujemy się wtedy lepiej i mamy większą motywację, aby stawiać czoła codziennym wyzwaniom.
Znalezienie nowych przyjaciół
Co więcej, dzięki pracy w formie wolontariatu, można również zdobyć wspaniałych przyjaciół. Warto więc zaangażować się w zajęcie, które będzie sprawiać nam przyjemność. Nie dość, że zapewni nam to najwyższy poziom satysfakcji, to jeszcze zwiększa prawdopodobieństwo, że poznamy osoby podobne do nas.
Rozwój osobisty i zawodowy
Ponadto, wolontariat może okazać się świetną szansą rozwoju osobistego, zdobycia nowych kompetencji zawodowych i społecznych czy poprawy umiejętności pracy w zespole. Bardzo możliwe, że dzięki doświadczeniom związanym z wolontariatem, będziemy następnie znacznie lepiej radzili sobie kryzysami i stresem w naszej podstawowej, etatowej pracy. Jest to więc fenomenalne uzupełnienie naszej aktywności zawodowej i wspaniała inwestycja w samego siebie.
Czy wolontariat to duża odpowiedzialność?
We właściwie prowadzonym wolontariacie wszystko zależy od nas. To my – jako wolontariusze – wyznaczamy granice tego, w co jesteśmy w stanie się zaangażować, za co chcemy być odpowiedzialni. Oczywiście po tym, jak już te granice wytyczymy, nie możemy ich porzucić. Nie musimy się wspinać, możemy po prostu asekurować kogoś z dołu, ale kiedy już trzymamy tę linę, od naszej rzetelności zależy wszystko. Wolontariat jest więc sposobem na to, by nauczyć się wspomnianej odpowiedzialności. Z całą pewnością jest to niezwykle ważna lekcja na całe życie.
Podsumowanie – Ty też zaangażuj się w wolontariat!
Angażując się w wolontariat, sprawiasz że świat z miejsca staje się lepszym miejscem. Nawet jeśli Twoja praca nie przynosi bezpośrednich, widocznych gołym okiem efektów, to nie podlega dyskusji, iż jest ona ważnym ogniwem w łańcuchu pomagania.
Jednak, nie należy patrzeć na wolontariat jako na bezinteresowne poświęcenie wyłącznie dla zapalonych altruistów. Pomaganie pozwala nam na zwiększenie odczuwanej satysfakcji z życia, zwiększa motywację mierzenia się z codziennymi wyzwaniami, rozwija nasze kompetencje zawodowe oraz cenione umiejętności na rynku pracy. Co więcej, wolontariat nie musi wiązać się z regularnymi działaniami, jeśli cierpimy na brak wolnego czasu. Praca na zasadzie wolontariatu przynosi więc absolutnie same korzyści.