Prezydent Andrzej Duda podpisał dziś nowelizację ustawy o emeryturach pomostowych. Dzięki niej wcześniejsze świadczenie mogą zyskać osoby, które wykonywały prace w szczególnych warunkach po 31 grudnia 1998 roku.
Ponadto, regulacja ta zapewnia ochronę działaczy związkowych w sprawach z zakresu prawa pracy i wyłącza dodatek za szczególne warunki pracy z płacy minimalnej.
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o emeryturach pomostowych 
Dzięki zmianie przepisów z emerytur pomostowych będą mogły skorzystać osoby, które pracowały w szczególnych warunkach wyłącznie po 31 grudnia 1998 roku. Emerytura pomostowa to wcześniejsze świadczenie dla osób, które wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze i spełniają dodatkowe warunki.
Emerytura ta jest wypłacana do momentu zyskania prawa do emerytury, lub do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego (czyli 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn).
Komu przysługuje emerytura pomostowa?
Za pracę w szczególnych warunkach uznaje się te, które mogą negatywnie i trwale wpływać na stan zdrowia pracowników, w tym w szczególności prace górnicze, hutnicze, garbarskie, w kanałach ściekowych, na statkach lub platformach wiertniczych, w samolotach, w niskich temperaturach czy wewnątrz cystern i kotłów.
Aktualnie prawo do emerytury pomostowej przysługuje wyłącznie osobom, które spełniają poniższe warunki:
- Urodziły się po 31 grudnia 1948 roku
- Mają co najmniej piętnastoletni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (w przypadku niektórych prac może być to krótszy okres)
- Osiągnęły wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn (może różnić się w zależności od rodzaju pracy)
- Mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn
- Przed 1 stycznia 1999 roku wykonywały prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze
Ostatni z wymienionych wymogów w praktyce powoduje, że emerytury pomostowe mają obecnie wygasający charakter. Prawo do nich zyskują bowiem tylko osoby ze starszych roczników, które pracowały w szczególnych warunkach przed 1999 rokiem.
Podpisana dziś przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja ustawy o emeryturach pomostowych usuwa wspomniany wymóg, co oznacza, że ze świadczeń pomostowych będą mogły korzystać też osoby spełniające pozostałe warunki, które pracowały w szczególnych warunkach wyłącznie po 31 grudnia 1998 roku.
Zmiany dotyczące rekompensaty za utratę możliwości nabycia prawa do emerytury pomostowej
Zmianie uległy także przepisy dotyczące instytucji rekompensaty. To odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy o szczególnym charakterze. W nowelizacji zapisano, że okres takiej pracy, który uprawnia do ustalenia rekompensaty, musi przypadać przed 1 stycznia 2009 roku.
Nowe przepisy w sprawie emerytur pomostowych będą obowiązywać od 1 stycznia 2024 roku.
Jakie inne zmiany wprowadza nowelizacja ustawy o emeryturach pomostowych?
Lepsze gwarancje zatrudnienia dla pracowników szczególnie chronionych 
Nowelizacja ustawy o emeryturach pomostowych zmienia także przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. W efekcie pracownicy szczególnie chronieni zyskają lepsze gwarancje zatrudnienia.
Dzisiaj bowiem sytuacja wygląda tak, że pracodawca zwalnia bezprawnie takiego pracownika, sprawa idzie do sądu, toczy się długo, a pracownik zostaje bez środków do życia. Po zmianie przepisów sąd będzie mógł nakazać dalsze zatrudnienie takiego pracownika – aż do prawomocnego wyroku rozstrzygającego spór o zwolnienie.
Podstawą udzielenia takiego zabezpieczenia będzie jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia, czyli że zwolnienie było bezprawne. Sądy mają odmawiać udzielenia omawianego zabezpieczenia wyłącznie w sytuacji, gdy roszczenie jest oczywiście bezzasadne.
Z kolei pracodawca będzie mógł domagać się uchylenia takiego zabezpieczenia tylko w przypadku, gdy wykaże, że już po jego udzieleniu zaistniały okoliczności uzasadniające zwolnienie dyscyplinarne pracownika.
Nowe rozwiązanie dotyczy wszystkich szczególnie chronionych pracowników, czyli przede wszystkim:
- Kobiet w ciąży
- Rodziców na urlopach (macierzyńskich, rodzicielskich, ojcowskich, wychowawczych)
- Pracowników w wieku przedemerytalnym
- Szefów związków zawodowych
Kiedy zmiana ta wejdzie w życie?
Zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego wejdą w życie po upływie 30 dni od ogłoszenia. Pracownicy szczególnie chronieni zyskają więc skuteczniejszą ochronę już we wrześniu.
Podwyższenie rocznego limitu odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich na rzecz związków zawodowych
Nowelizacja ustawy o emeryturach pomostowych wprowadza również podwyższenie z 500 zł do 840 złotych rocznego limitu odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym.
Odliczenie to będzie miało zastosowanie już do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2023 roku.
Wyłączenie dodatku za szczególne warunki pracy z płacy minimalnej 
Kolejnym rozwiązaniem zawartym w nowelizacji ustawy o emeryturach pomostowych jest wyłączenie dodatku za szczególne warunki pracy z płacy minimalnej. Koszt wprowadzenia tego rozwiązania to około 42 miliony złotych. Zmiana ta wejdzie w życie 1 stycznia 2024 roku.
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, do ustalania wysokości minimalnego wynagrodzenia nie wlicza się już:
- Dodatku za pracę w nadgodzinach
- Nagrody jubileuszowej
- Odprawy emerytalnej i rentowej
- Dodatku za pracę w nocy
- Dodatku stażowego
