Dzień Inwestora Indywidualnego

Ile kosztuje podatników utrzymanie więźnia?

Udostępnij

Polska znajduje się w czołówce krajów Europy, jeśli chodzi o liczbę osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. Nasz kraj liczy sobie ponad 72 tysiące więźniów, co przekłada się na 200 osadzonych na 100 tysięcy obywateli – taki wynik plasuje Polskę na 8. miejscu w Europie. Co gorsza, 80% osób opuszczających zakłady karne w naszym kraju, trafia do nich ponownie.

Jak doskonale wiadomo, środki na utrzymanie więźniów generowane są przez… płacone przez nas podatki. Ile więc podatników kosztuje utrzymanie więźnia? Na co przeznaczane są te środki? Przekonamy się poniżej:

Utrzymanie więźnia – koszt

Okazuje się, że miesięczny koszt utrzymania więźnia w zakładzie karnym to aż 3150 złotych miesięcznie. Rocznie jest to więc 37 800 PLN, co przekłada się aż na niemal 3 miliardy złotych łącznego kosztu utrzymania wszystkich osadzonych – właśnie taki wydatek ponoszą podatnicy na ten cel. Biorąc pod uwagę nieskuteczność systemu resocjalizacji – czyli fakt, iż 80% osób opuszczających więzienia trafia do nich ponownie – koszty utrzymania osadzonych są wprost horrendalne. Na co w takim razie wydawane jest to 3150 złotych?

Co składa się na koszt utrzymania więźnia?

Każdy osadzony, gdy trafia do zakładu karnego lub aresztu śledczego otrzymuje swoisty niezbędnik, w skład którego wchodzą przedmioty konieczne do życia w tego typu placówce. To odzież, bielizna, obuwie czy pościel, które służą więźniom po oddaniu własnych rzeczy do depozytu.

Po przekroczeniu progu jednostki penitencjarnej otrzymuje dwa prześcieradła, poszewkę na poduszkę, dwa ręczniki i koce, a także ścierkę do wycierania naczyń. Ponadto każdemu więźniowi przysługuje materac, poduszka i podkład pod materac. Są to przedmioty o określonym, wielomiesięcznym okresie używalności, przez co służą nie tylko jednemu osadzonemu.

Odzież

Dodatkowo każda z osadzonych osób o statusie skazanych, czyli tych, których odsiadka została usankcjonowana i potrwa, otrzymują niezbędną podczas pobytu w więzieniu garderobę. Jest to kurtka zimowa wraz z czapką, bluza, spodnie, koszula oraz spodenki i koszulka gimnastyczna z krótkim rękawem. Do tego oczywiście buty, czyli para półbutów lub trzewików oraz klapki lub kapcie. Nocna garderoba więźnia obejmuje z kolei piżamę i po dwie pary slipów oraz skarpet, które nie podlegają zwrotowi. Oznacza to, że każdy więzień otrzymuje nowy komplet tego typu bielizny.

Pranie

Osadzeni mają możliwość wymiany na czyste ubrania przydzielonego podczas pobytu w dziedziniec więzienia jednostce penitencjarnej. Odbywa się to wraz z cotygodniową wymianą bielizny pościelowej i ręczników. W skali całego zakładu penitencjarnego, pranie odzieży, bielizny, pościeli czy ręczników wszystkich osadzonych to łączny koszt rzędu 2-3 tysięcy złotych miesięcznie.

Higiena

Każdy osadzony, podczas pobytu w jednostce penitencjarnej, otrzymuje również określony w rozporządzeniu zestaw środków higieny i artykułów czystości. Jest to dokładnie 100 gramów mydła, 40 gramów kremu do golenia, dwa nożyki do golenia i 60 gramów pasty do zębów wraz z jedną szczoteczką. Są to miesięczne porcje dla każdego więźnia. Ponadto co miesiąc przysługuje więźniom proszek do prania (200 gramów), płyn do mycia naczyń (200 mililitrów) oraz dwie rolki papieru toaletowego.

Żywność

Najwięcej emocji budzą jednak kwestie żywieniowe osadzonych. Jak w rzeczywistości wygląda jadłospis w jednostkach penitencjarnych? Okazuje się, że koszt wyżywienia więźnia nie może wynosić mniej niż 4 złote dziennie.

Mało tego, rozporządzenie ministra sprawiedliwości w sprawie wyżywienia osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych określa konkretne rodzaje posiłków, które wydawane są więźniom. Różnią się one w zależności od tego, czy osadzony ma zaordynowaną przez lekarza specjalną dietę czy też jest małoletni. Przysługuje mu wówczas wyższa stawka na posiłek, który musi być bardziej kaloryczny.

Specjalna dieta

Ponadto, w ramach tych specjalnych diet więzienne kuchnie serwują posiłki lecznicze lekkostrawne, cukrzycowe, jak i indywidualne, dostosowane do konkretnych jego potrzeb. Oznacza to, że gdy osadzony trafia do zakładu w złym stanie zdrowia – dla przykładu jest wycieńczony albo nie toleruje glutenu lub laktozy – lekarz orzeka rodzaj niezbędnej diety, a to zazwyczaj oznacza wyższe nakłady na posiłki dla takiego więźnia specjalnej potrzeby.

To jednak nie koniec wyjątków. Posiłki przygotowywane w więziennej kuchni muszą również uwzględniać wymogi religijne i kulturowe osadzonych. Oznacza to, że jeśli na terenie aresztu czy zakładu karnego przebywa więzień, deklarujący odmienną dietę właśnie z tych względów, Służba Więzienna musi uwzględnić jego preferencje. W konsekwencji, dla osadzonych wegetarian szykowane są posiłki bezmięsne, a dla innych wyznań religijnych przykładowo dania bez wieprzowiny. To znacznie podnosi koszt utrzymania, gdyż skomponowanie pełnowartościowego posiłku przy uwzględnieniu tego typu żądań, wymaga zazwyczaj wyższych nakładów.

W efekcie, o ile przy diecie podstawowej minimalny koszt posiłków wynosi 4 złote, to już przy diecie lekkostrawnej – 4,8 PLN, przy cukrzycowej – 5,7 PLN, a przy diecie indywidualnej – 5,8 PLN, czyli aż o 44% więcej niż przy diecie podstawowej.

Typowy jadłospis więźnia

Dzieje się tak, ponieważ stosowne rozporządzenie ministra sprawiedliwości konkretnie określa, jak ma wyglądać posiłek osadzonego, zarówno pod względem wartości odżywczej, czyli zawartości białka, tłuszczy czy węglowodanów, a także pod względem wartości energetycznej. I tak dorosły trafiający do zakładu karnego lub aresztu musi codziennie otrzymywać porcję 2600 kcal. Jak to wygląda na talerzu?

Na 2600 kcal dla każdego więźnia składają się trzy posiłki, z czego na śniadanie zazwyczaj serwowane jest 200 gramów chleba, 25 gramów tłuszczu roślinnego oraz mięsny dodatek, czyli pasztet, konserwa czy pieczeń. Dwa razy w tygodniu w porannym menu pojawia się mleczne śniadanie. Obiad to obowiązkowa porcja pół litra zupy i drugie danie składające się z zazwyczaj z mięsa, 250 gramów ziemniaków i dodatku warzywnego. Więzienna kolacja to znów 200 gramów chleba w towarzystwie tłuszczu roślinnego (25 gramów) z wybranym dodatkiem, którym może być marmolada, parówki, twaróg, mielonka czy kiełbasa. Wszystko zależy od kucharza w danej jednostce. Jedno jest wspólne – koszt dziennego wyżywienia, który został ustalony rozporządzeniem na 4 złote.

Oczywiście mowa tu o tutaj diecie podstawowej, gdy w grę wchodzą wspomniane diety specjalne, do menu wprowadzane są zamienniki. Dla przykładu, w diecie bezglutenowej trzeba korzystać ze specjalnego pieczywa, którego cena jest znacznie wyższa.

Sprzęt stołowy

To jednak wciąż nie koniec wydatków. Niezbędnym wyposażeniem każdego więźnia jest również sprzęt stołowy. Aby w pełni korzystać z uroków więziennej kuchni, otrzymują oni bezzwrotny komplet składający się z łyżki, widelca i noża. Do tego na wyposażeniu każdy ma talerz głęboki i płytki oraz półlitrowy kubek. Wszystko – oczywiście ze względów bezpieczeństwa – z tworzywa sztucznego.

Dodatkowe wyposażenie celi

Nie należy zapominać, że na wydatki na utrzymanie więźnia składa się także koszt wnętrze celi - widok zza krat wyposażenia celi, w której jest on osadzony. Są to oczywiście sprzęty długotrwałe i czasami służą wielu osobom, które otrzymują dany kwaterunek. W każdej celi na więźnia przypada jedno łóżko wraz z materacem. Są to zazwyczaj piętrowe, metalowe łóżka. Do tego każdemu przysługuje szuflada i taboret. Ponadto, na wyposażeniu celi – czyli do wspólnego użytkowania przez wszystkich odsiadujących w niej wyrok – jest stół, szafki, lustro czy miska. Całe to wyposażenie, choć wymieniane raz na kilka lat, finansowane jest właśnie z budżetu danej jednostki.

Utrzymanie Służby Więziennej i Służby Zdrowia

Kolejną składową kwoty utrzymania więźnia są koszty utrzymania całego personelu Służby Więziennej. Mówimy o zastępach funkcjonariuszy mundurowych, którzy sprawują bezpośredni nadzór nad osadzonymi, administracji i personelu cywilnego. Wszyscy osadzeni mają również zagwarantowany dostęp do Służby Zdrowia. Mowa tu o lekarzach i pielęgniarkach, którzy reagują w razie zachorowań lub wypadków. Ponadto, opiniują i konsultują stan zdrowia oraz chociażby potrzeby dietetyczne każdego więźnia.

Utrzymanie nieruchomości

Kolejną pozycją w tym „więziennym rachunku” jest utrzymanie nieruchomości. Chodzi o wszystkie obiekty służące Służbie Więziennej od cel przez kuchnie, pomieszczenia medyczne po zabudowania gospodarcze. Na te koszty składają się koszty utrzymania, ogrzewania, zasilania energią elektryczną, remontów czy wreszcie podatków od nieruchomości, które odprowadzane są do gminy.

Czy więźniowie pracują na swoje utrzymanie?

Warto jednak pamiętać, że oczywiście niektórzy więźniowie pracują, i w ten sposób “dokładają” się do swojego utrzymania. Dane wykazują, że ponad połowa osadzonych podejmuje pracę. Spośród nich, niemal 20 tysięcy więźniów wykonuje swoją pracę nieodpłatnie, a ponad 14 tysięcy z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie, od którego dokonuje się potrąceń na Fundusz Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy oraz Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Są jednak tacy więźniowie, którzy pracy nie podejmują, chociażby ze względów zdrowotnych. Co więcej, oni otrzymują dodatkową zapomogę. Dyrektor zakładu karnego może przyznać im miesięczną zapomogę w wysokości do 10% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracowników.

Jakub Bandura
Jakub Bandura
Redaktor portalu PortfelPolaka.pl. Wiedzę z zakresu rynków finansowych i inwestowania zgłębiał na studiach ekonomicznych. Trader rynku OTC i Forex preferujący handel krótkoterminowy. Entuzjasta statystyki oraz analizy technicznej instrumentów finansowych.

Najnowsze

Zobacz również