W 44. odcinku programu „Po Stronie Konsumenta” adwokaci Karol Wenus i Marcin Lizurek odniosą się do upadku Silicon Valley Bank. W kontekście niepokojów związanych z upadkiem z tym wydarzeniem, wyjaśnione zostaje także, jak chronione są nasze depozyty w polskich bankach.
Adwokaci tłumaczą również jak działa Bankowy Fundusz Gwarancyjny, czyje depozyty są chronione, do jakiej wysokości oraz kiedy i jak możemy oczekiwać wypłaty środków z BFG w przypadku upadłości naszego banku. Poruszony zostaje też temat rekordowego odczytu inflacji z lutego bieżącego roku.
Aktualności inflacyjne – rekordowy odczyt inflacji w lutym
Główny Urząd Statystyczny ogłosił, że inflacja w lutym bieżącego roku wyniosła poziom 18,4% To najwyższy odczyt od grudnia 1996 roku. Premier Mateusz Morawiecki powiedział jednak, iż jest spokojny, że od kwietnia, maja lub czerwca inflacja znajdzie się w trendzie spadkowym.
Według szacunków Narodowego Banku Polskiego średnioroczna inflacja w 2023 roku ma natomiast wynieść 11,9%, w 2024 – 5,9%, a w 2025 – 3,5%. Średnioroczny wzrost produktu krajowego brutto według NBP ma natomiast w 2023 roku wynieść 0,9%, w 2024 – 2,1%, a w 2025 – 3,1%. Co istotne, projekcja ta zakłada stały poziom stóp procentowych.
Dla porównania, w Stanach Zjednoczonych inflacja spada od wielu miesięcy, a w lutym wyniosła już tylko 6%. W większości krajów Europy także inflacja jest wyraźnie niższa niż w Polsce – i będzie dalej spadać ze względu na spadki cen surowców energetycznych.
Upadek Silicon Valley Bank
Silicon Valley Bank przede wszystkim obsługiwał startupy i spółki technologiczne, które w ostatnich latach błyskawicznie się rozwijały. Za upadek tego banku przede wszystkim winę ponoszą jego ostatnie działania.
Okazuje się bowiem, że Silicon Valley Bank zaskoczył rynek planem podniesienia kapitału przez emisję akcji. Ostatecznie zakończyło się ono niepowodzeniem i pokazało, że bank ma problem, ponieważ potrzebuje on kapitału, a chętnych na dokapitalizowania brakuje.
W efekcie, deponenci zaczęli gwałtownie wypłacać swoje środki z kont – a mowa tutaj o dużych kwotach. Następnie amerykański nadzór bankowy zablokował możliwość wypłaty środków i przejął wszystkie aktywa banku SVB.
Bank zatem upadł, ale jego klienci ostatecznie mogli odzyskać wszystkie środki, nie dotknęły ich żadne skutki ekonomiczne tej upadłości. Sytuacja ta przełożyła się na spadki akcji banków na giełdach – nie tylko w USA, ale również w Europie czy nawet w Polsce.
System gwarantowania depozytów w Polsce – czy nasze pieniądze w bankach są bezpieczne?
W Polsce środki w bankach są gwarantowane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Jest to instytucja, która powstała na mocy ustawy z 2016 roku.
Co najważniejsze, jego celem jest ochrona depozytów klientów polskich banków z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych oraz banków zagranicznych z siedzibą na terytorium Polski.
W praktyce, w ostatnich latach z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego wypłacane były środki z aż 17 banków – przede wszystkim ze SKOK-ów i banków spółdzielczych oraz z Idea Banku.
Kiedy wypłacane są środki z BFG?
Bankowy Fundusz Gwarancyjny wypłaca środki już z chwilą zawieszenia działalności banku przez Komisję Nadzoru Finansowego i ustanowienia zarządu komisarycznego oraz wniosku o ogłoszenie upadłości banku. Środki powinny zostać wypłacone w ciągu 7 dni roboczych, lecz termin ten może ulec wydłużeniu.
Zarząd komisaryczny wskazuje miejsce i terminy, gdzie będą dokonywane wypłaty środków. Pieniądze są zawsze wypłacane w polskich złotych. Co istotne, gwarancji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego podlegają między innymi środki osób fizycznych, prawnych oraz jednostek organizacyjnych zgromadzone na rachunkach.
Gwarantowane nie są już natomiast środki z tytułu wpisu, składki członkowskiej czy wykupienia udziału w SKOK-u. Gwarantowane nie są także środki Skarbu Państwa, Narodowego Banku Polskiego, Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych, zakładów ubezpieczeń, funduszy emerytalnych czy jednostek samorządu terytorialnego.
Jaka jest maksymalna wysokość środków objętych gwarancją BFG?
Co bardzo ważne, objęte gwarancją Bankowego Funduszu Gwarancyjnego są tylko środki do równowartości 100 tysięcy euro ulokowane na wszystkich rachunkach w danym banku lub SKOK-u. Istnieją jednak również wyjątki.
Wniosek o wypłatę do 200 tysięcy euro możemy złożyć, gdy środki powyżej 100 tysięcy euro wpłynęły na nasz rachunek w terminie do trzech miesięcy przed zawieszeniem działalności banku lub SKOK-u i pochodzą one z:
- Odpłatnego zbycia nieruchomości o przeznaczeniu mieszkalnym
- Podziału majątku po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej
- Nabycia przez deponenta spadku lub zachowku
- Wypłaty ubezpieczenia
- Odprawy emerytalnej
Z kolei deponenci, u których w terminie trzech miesięcy od dnia wpływu środków na rachunek z tytułu odszkodowania i zadośćuczynień za szkodę na osobę, została zawieszona działalność banku, przysługują środki z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego bez limitu maksymalnej wysokości.
Czy postępowanie upadłościowe może doprowadzić do odzyskania przez nas pozostałych środków?
Trzeba jednak pamiętać, że w każdym przypadku istnieje szansa na odzyskanie środków wyższych niż równowartość 100 tysięcy euro.
Wszystko zależy od tego, jak potoczy się wtedy postępowanie upadłościowe. W praktyce, jeśli bank zostanie przejęty przez inny bank, to nowy bank przejmie w całości zobowiązania z tytułu rachunków bankowych. Wtedy odzyskamy całą kwotę.
W innym przypadku nasze roszczenia są zaspokajane z masy upadłościowej. W takim wariancie, niestety z całą pewnością nie odzyskalibyśmy całości naszych środków.
Kto finansuje Bankowy Fundusz Gwarancyjny?
Źródłem finansowania Bankowego Funduszu Gwarancyjnego są natomiast przede wszystkim składki banków objętych gwarancjami BFG. Ponadto, w grę wchodzą tutaj również środki uzyskane z bezzwrotnej pomocy zagranicznej, z budżetu państwa i dotacji udzielanych przez NBP.
Zapraszam do samodzielnego zapoznania się z całym nagraniem, znajduje się ono poniżej.
