Jednym ze sposobów na pozyskanie niezbędnego finansowania przez spółki jest emisja dodatkowych akcji na giełdzie. Często bywa to o wiele lepszym rozwiązaniem, aniżeli przykładowe zaciągnięcie zobowiązania bankowego. Na pewno na taki ruch warto się zdecydować wtedy, kiedy firma ma w planach dalszy rozwój, a właściciele spodziewają się, że inwestycja w ich firmę będzie cieszyć się sporym zainteresowaniem. Z nową emisją wiąże się jednak tak zwane rozwodnienie akcji.
Co dokładnie oznacza ten termin? Jak to działanie wygląda w praktyce? W jakich sytuacjach występuje rozwodnienie akcji? Jaki ma ono skutek dla akcjonariuszy? Wszystkie najważniejsze informacje związane z rozwodnieniem akcji zostaną zaprezentowane poniżej:
Rozwodnienie akcji – co to?
Emisja – podstawowe informacje
W pierwszej kolejności należy wyjaśnić czym w ogóle jest emisja. Po tym pojęciem kryje się proces, w ramach którego spółka emituje, czyli mówiąc inaczej, tworzy akcje podwyższając tym samym kapitał własny. Co ważne, spółka może zdecydować się na emisję akcji kilkukrotnie. W ten sposób może pozyskiwać kapitał bez zaciągania kredytu. Każda kolejna emisja nazywana jest nową emisją i zwykle odbywa się w seriach, które oznacza się kolejnymi literami alfabetu.
Czym jest rozwodnienie akcji?
Zatem rozwodnienie akcji to zaniżenie wartości nominalnej akcji w stosunku do rzeczywistej wartości kapitału spółki, a także, co za tym idzie – zmniejszenie procentowego udziału poszczególnych akcjonariuszy w spółce, na skutek nowej emisji, w ramach której akcje obejmują inni akcjonariusze. Ze względu na rozwodnienie akcji, przysługuje im mniejszy udział w głosach na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy, co z kolei wymusza zmiany w całym rozkładzie struktury w spółce. Dlaczego tak się dzieje?
Ponieważ, przy nowej emisji dochodzi do zwiększenia ilości akcji, a tym samym kapitału zakładowego spółki. W ten sposób inwestor, który posiadał pewien pakiet akcji, traci pewien procent dotychczasowego udziału w kapitale akcyjnym. Ważną informacją jest także fakt, że rozwodnienie kapitału akcyjnego następuje w momencie, gdy akcjonariusze nie obejmują kolejnych udziałów podczas nowej emisji. Przywilej ten przypada osobom z zewnątrz.
Jak działa rozwodnienie akcji w praktyce?
Pierwotna liczba i kurs akcji
Aby w pełni zrozumieć jak działa rozwodnienie akcji, warto przeanalizować ten proces na przykładzie. Przyjmijmy więc następujące założenia: Spółka X dotychczas wyemitowała 80 milionów akcji, po kursie 50 groszy. Z tego wynika, że jej kapitalizacja wynosi 40 milionów złotych.
Nowa emisja
Spółka chcąc pozyskać dodatkowy kapitał zaplanowała nową emisję i ustaliła, że chce wprowadzić na rynek jeszcze 20 milionów akcji. To oznacza, że zwiększy liczbę akcji o 25%. W ramach emisji nowych akcji spółka chciałaby pozyskać 8 milionów złotych. To oznacza, że musi ustalić cenę emisyjną na poziomie 40 groszy (8 milionów złotych / 20 milionów akcji = 40 groszy za akcję).
Nowa cena i liczba akcji oraz kapitalizacja spółki
Zakładając, że emisja zakończy się powodzeniem i wszystkie akcje zostaną sprzedane, liczba akcji wyniesie równe 100 milionów. Ponieważ cena emisyjna akcji została ustalona na mniejszym poziomie niż wynosił aktualny kurs, skutkiem emisji będzie spadek wartości rynkowej akcji z 50 groszy na 46 groszy. Tym samym kapitalizacja spółki będzie wynosić 46 milionów złotych.
Konsekwencje rozwodnienia akcji
Nowa emisja będzie oznaczać dla dotychczasowych inwestorów nie tylko spadek wartości rynkowej akcji i większą kapitalizację, ale również – jeśli nie wezmą udziału w emisji – zmniejszenie udziału w głosach na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy.
Wykażemy to teraz na kolejnych przykładach. Załóżmy, że inwestor A przed nową emisją posiadał pakiet 4 milionów akcji, a więc miał 5% głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy, natomiast inwestor B posiadał pakiet 8 milionów akcji, co dawało mu z kolei aż 10% głosów. Jeśli żaden z nich nie zdecyduje się wziąć udziału w nowej emisji, dojedzie do zmniejszenia udziału w głosach. Inwestor A ze swoim dotychczasowym pakietem będzie posiadał 4% głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy, natomiast inwestor B – 8%.
W jakim celu spółki decydują się na rozwodnienie akcji?
Pozyskanie dodatkowego kapitału
Najważniejszym powodem, dla którego spółki stosują rozwodnienie akcje, jest oczywiście pozyskanie przez spółkę dodatkowego kapitału. Wygląda to tak, że przy nowej emisji dochodzi do zwiększenia liczby akcji, co jest jednoznaczne z tym, iż kapitał zakładowy spółki również nabierze większego rozmiaru. Wiąże się to jednak z tym, że akcjonariusz, który już wcześniej posiadał pewien pakiet tychże instrumentów finansowych, niestety traci część dotychczasowego procentu z udziału w firmie.
Szansa dla nowych inwestorów 
Rozwodnienie akcji to tak naprawdę ogromna szansa dla nowych inwestorów. Te papiery wartościowe są bowiem doskonałym sposobem, w jaki ich przyszły posiadacz składa roszczenia do aktywów i zysków z majątku spółki. Poziom własności zależy przede wszystkim od liczby nabytych papierów wartościowych w stosunku do ich całkowitej ilości, która została wprowadzona na rynek. Mimo to należy jeszcze raz podkreślić, że rozwodniony udział zawsze zmniejsza kapitał własny.
Pomimo tego faktu, nabyte wcześniej papiery wartościowe i tak zazwyczaj pozwalają ich nabywcom uczestniczyć oraz głosować w trakcie zgromadzeń akcjonariuszy, a co ważniejsze – otrzymywać dywidendy z zysków. Co do zasady, preferowani posiadacze nie powinni brać udziału w głosowaniu, ale za to mogą korzystać z nieco wyższych roszczeń od zysków, uzyskiwać wspomniane dywidendy, jak i mieć pierwszeństwo zbycia udziałów w przypadku bankructwa spółki.
Rozwodnienie akcji – ryzyko dla akcjonariuszy
Należy wiedzieć, iż rozwodnienie akcji w gruncie rzeczy wcale nie jest pożądanym zabiegiem dla obecnych posiadaczy papierów wartościowych spółki i przeważnie nie są oni zbyt zadowoleni z tego powodu. Przede wszystkim dzieje się tak dlatego, że oznacza to, iż spółka potrzebuje dodatkowych funduszy.
Ryzyko kłopotów finansowych spółki
Choć z jednej strony może to być związane z przyszłymi planami odnośnie do nowych inwestycji i dalszego rozwoju, to z drugiej strony decyzję tę da się również powiązać z kłopotami finansowymi podmiotu. To z kolei w domyśle podpowiada, że decydując się na rozwodnienie swojego kapitału, chce po prostu pozyskać środki, by załatać dziurę w budżecie.
W tym drugim przypadku mamy oczywiście do czynienia z iście czarnym scenariuszem, bowiem kiedy przedsiębiorstwo zaczyna mieć poważne problemy finansowe, w gruncie rzeczy nie da się przewidzieć, czy i z jakim skutkiem z nich wyjdzie, nawet jeśli uda się pozyskać dodatkowy fundusz. W momencie, gdy potencjalni nabywcy zorientują się, co jest faktycznym powodem emisji i jak prosperuje dana firma, szybko mogą wycofać się z inwestycji.
Ryzyko przeceny kursu akcji
To, co również budzi zniechęcenie wśród inwestorów, to fakt, że często na skutek nowej emisji, cena rynkowa akcji, zamiast iść w górę, potrafi dosyć gwałtownie spaść. Tak niekorzystna sytuacja zawsze ma miejsce wtedy, kiedy cena emisyjna tych papierów wartościowych jest niższa od ceny rynkowej. Co więcej, im wyższa różnica między nową ceną emisyjną a kursem akcji, tym większe szanse na bardziej dotkliwy spadek. To oczywiście jeszcze bardziej zniechęca inwestorów, zwłaszcza spekulantów, którzy w niedalekiej przyszłości planowali odsprzedać swoje udziały wraz z oczekiwanym zyskiem.
Zmniejszenie udziału w głosach na WZA
Nie wolno także zapominać o wspomnianym już zjawisku, czyli że rozwodnienie akcji zmniejsza udział w głosach pierwotnych posiadaczy papierów wartościowych. Z punktu widzenia lojalnych akcjonariuszy jest to bardzo niepokojące, ponieważ zaczynają mieć mniejszy wpływ na to, w jakim kierunku będzie zmierzała spółka. Istnieje coraz większe ryzyko, iż zostaną oni przegłosowani na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy.
Podsumowanie
Jak zatem widzimy, do rozwodnienia akcji dochodzi zwykle w dwóch sytuacjach. Jedna jest przeważnie dość pozytywną informacją dotyczącą spółki, natomiast druga to najgorszy scenariusz z możliwych. W efekcie, nie mamy tu do czynienia z sytuacją zero-jedynkową, proces ten może zarówno przynieść inwestorom korzyści, jak i być dla nich jednoznacznie koszmarną informacją. Z tego powodu każdą sytuację należy rozpatrywać indywidualnie, a inwestorzy zawsze powinni robić dokładny research, aby zbadać rzeczywistą przyczynę przeprowadzania nowej emisji.
