Kreml oznajmił w poniedziałek, że tego dnia przestała obowiązywać umowa o eksporcie zboża ukraińskiego przez Morze Czarne, gdyż Rosja wstrzymała swój udział w porozumieniu.
Umowa zbożowa wygasła 
Umowa zbożowa, gwarantująca bezpieczny eksport zboża i nawozów z Ukrainy przez Morze Czarne, została zawarta w lipcu 2022 roku przez Ukrainę, Rosję, Turcję i Organizację Narodów Zjednoczonych. Porozumienie to było już kilkakrotnie przedłużane. Po ostatnim takim przedłużeniu terminem wygaśnięcia umowy była data 17 lipca.
Rosja groziła, że nie przedłuży umowy, ponieważ kilka jej żądań dotyczących eksportu zboża i nawozów nie zostało spełnionych. W piątek rzecznik ONZ powiedział, że sekretarz generalny organizacji Antonio Guterres czeka na odpowiedź od Władimira Putina w sprawie propozycji przedłużenia obowiązywania umowy.
W ramach porozumienia Ukraina wyeksportowała ponad 32 miliony ton kukurydzy, pszenicy i innych zbóż. Według ONZ dzięki korytarzowi zbożowemu ceny żywności obniżone zostały o ponad 20% na całym świecie. W niedzielę rano z portu w Odessie wypłynął w niedzielę rano ostatni statek w ramach tej inicjatywy.
Jak przekazała agencja Interfax-Ukraina, rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow oświadczył, że Moskwa powróci do realizacji umowy, gdy spełnione zostaną warunki dotyczące Rosji. Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Moskwie oznajmiło, że Rosja poinformowała Turcję, Ukrainę i ONZ, że jest przeciwna przedłużeniu umowy zbożowej.
Według londyńskiej agencji prasowej Reuters kluczowym żądaniem Kremla jest ponowne podłączenie rosyjskiego banku rolnego Rosselkhozbank do międzynarodowej sieci płatniczej SWIFT. Bank ten został odcięty przez Unię Europejską w czerwcu 2022 roku po inwazji Rosji na Ukrainę.
Ursula von der Leyen o decyzji Rosji
Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, oświadczyła, że wycofanie się Rosji z umowy o eksporcie zboża z Ukrainy przez Morze Czarne pomimo blokady ukraińskich portów to “cyniczny ruch”. Szefowa Komisji Europejskiej zapewniła jednocześnie, że Unia Europejska będzie nadal działać na rzecz zapewnienia biednym krajom bezpieczeństwa żywnościowego.
Z kolei doradca prezydenta Joe Bidena ds. bezpieczeństwa narodowego Jake Sullivan oznajmił, że „Rosja drogo zapłaci za nieprzedłużenie umowy zbożowej”.
Prezydent Zełenski o zerwaniu umowy zbożowej przez Rosję 
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski zwrócił się z apelem w sprawie eksportu ukraińskiego zboża przez Morze Czarne. Oznajmił on, że „Nawet bez Rosji trzeba robić wszystko, by Ukraina mogła wykorzystywać ten czarnomorski korytarz”.
Prezydent Zełenski przekazał również, że do strony ukraińskiej zwróciły się firmy, które są właścicielami statków uczestniczących w inicjatywie. Przedsiębiorstwa zapewniły, że są gotowe, by kontynuować dostarczanie zboża, jeśli dostaną pozwolenie na wypłynięcie z Ukrainy i przepuści je Turcja.
