W czasach takich jak dziś, pełnych gwałtownych zmian rynkowych, kiedy każda makroekonomiczna publikacja potrafi znacząco wpłynąć na wartość spółki, warunkiem osiągnięcia przez firmę sukcesu jest przekazywanie na rynek informacji o sobie – rzetelnych i wiarygodnych. Co więcej, inwestorzy w dzisiejszych czasach również odczuwają coraz większy głód wartościowych informacji od spółki – w końcu konkurencja nie śpi, pragną zatem wiedzieć czy ich decyzja o ulokowaniu kapitału w akcjach danego podmiotu okazała się właściwa. Spółka może tworzyć te wartości dla akcjonariuszy za pomocą szerokiej palety narzędzi zaliczanych do relacji inwestorskich.
Co więc kryje się pod tym pojęciem? Jak powstały relacje inwestorskie? Jakie są ich główne cele i jakie korzyści mogą przynieść spółce efektywne, cenione przez akcjonariuszy relacje inwestorskie? Na te pytania, odpowiedzi zostaną zaprezentowane poniżej:
Relacje inwestorskie – co to? 
W 2003 roku Narodowy Instytut Relacji Inwestorskich w USA oficjalnie zdefiniował relacje inwestorskie (nazywane także IR). Pod tym pojęciem kryje się strategiczne zarządzanie finansami, komunikacją, marketingiem i zgodnością w ramach obowiązujących przepisów prawa, w celu budowania efektywnej, dwukierunkowej komunikacji między spółką a społecznością finansową i w rezultacie osiągania uczciwej wyceny papierów wartościowych przez rynek. To określenie dotyczy zatem całokształtu komunikacyjnych działań spółki pozwalających na skuteczne zarządzanie przepływem informacji pomiędzy danym podmiotem a uczestnikami rynku kapitałowego.
Aby relacje inwestorskie były skuteczne, powinny opierać się na spójnych, rzetelnych i przystępnych informacjach. Każda prezentacja przeznaczona dla finansowej społeczności powinna mieć na celu zwiększenie konkurencyjności spółki na rynku kapitałowym i przyciągnięcie zainteresowanej grupy inwestorów. Aktualne dane, plany spółki, inwestycje i strategie przedstawione w prezentacji są kluczowe dla zwiększenia zainteresowania akcjonariuszy spółki spółką. Pełny obraz spółki i możliwie najszerszy zakres danych może prowadzić do podjęcia decyzji o zainwestowaniu w akcje spółki, a w dłuższej perspektywie – oczywiście do lepszej wyceny podmiotu i sukcesu spółki.
Historia relacji inwestorskich?
Geneza relacji inwestorskich sięga połowy lat trzydziestych ubiegłego wieku, kiedy to w 1933 i 1934 roku Stany Zjednoczone przyjęły ustawy o papierach wartościowych i obrocie papierami wartościowymi. Relacje z inwestorami zostały wtedy oficjalnie po raz pierwszy nawiązane w celu ochrony społeczeństwa amerykańskiego przed nadużyciami w zakresie emisji i obrotu papierami wartościowymi.
Narodziny relacji inwestorskich w Polsce
W Polsce pierwsza jednostka ds. relacji inwestorskich powstała w 1993 roku, czyli dwa lata po rozpoczęciu działania Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Rynek relacji inwestorskich w Polsce jest zatem stosunkowo młody, choć bardzo dynamiczny. Wiąże się to z rosnącym zainteresowaniem polskim rynkiem kapitałowym, a w konsekwencji z rosnącą liczbą działów IR i profesjonalizmem ich usług.
Jednak zakres działań w zakresie relacji inwestorskich jest nierzadko mylony z sektorem public relations (PR). Aby tego uniknąć konieczne jest opracowanie programu określającego strategię IR spółki, w tym w szczególności skoncentrowanie się na zapobieganiu niedowartościowaniu spółki.
Główne założenia relacji inwestorskich
Relacje inwestorskie koncentrują się przede wszystkim na przekształceniu opisu emitenta, tak aby potencjalni akcjonariusze widzieli w nim korzyści i pragnęli zainwestować w dany podmiot. Dzięki temu działanie relacji inwestorskich buduje pozytywne stosunki z akcjonariuszami dostępne na wiarygodnych informacjach dostosowanych do oczekiwań rynku kapitałowego. Z powyższego wynika, że modelowe, skuteczne relacje inwestorskie cechuje:
- Przejrzystość
- Otwartość
- Wiarygodność
- Spójność
- Punktualność
- Umiejętności słuchania i interaktywność
- Zgodność z przepisami
- Integralność i powiązanie działań firmy z innymi działami.
Nadrzędną cechą relacji inwestorskich zdecydowanie jest jednak dialog między spółką a konkretnymi podmiotami na giełdzie. Można zatem powiedzieć, że relacje inwestorskie zdają egzamin, gdy komunikacja między spółką a inwestorami jest częścią strategii komunikacyjnej firmy. Zgodność ze wszystkimi wyżej wymienionymi cechami może przyczyniać się jednak do poprawy funkcjonowania spółki na rynku kapitałowym, zwiększenia jej konkurencyjności i, co najważniejsze – wzbudzenia zainteresowania inwestorów.
Narzędzia z obszaru relacji inwestorskich
Tradycyjne działania z zakresu relacji inwestorskich
Spółka musi wykorzystywać różne narzędzia komunikacji zarówno te tradycyjne, jak i te bardziej nowoczesne. Do tradycyjnych i najczęściej wykorzystywanych działań z zakresu relacji inwestorskich zaliczyć można roczne, półroczne, kwartalne czy bieżące raporty z działalności, raporty analityczne, konferencje inwestorskie, walne zgromadzenia akcjonariuszy, roadshows, bezpośrednie spotkania z inwestorami, czy wyjazdy studyjne.
Marketingowe działania z zakresu relacji inwestorskich
Do narzędzi marketingowych wspierających działania IR można z kolei zaliczyć broszury i biuletyny korporacyjne, badanie opinii, programy lojalnościowe, Investor Day czy konferencje prasowe.
Nowoczesne działania z zakresu relacji inwestorskich
Do narzędzi IR wykorzystujących nowoczesne technologie zaliczyć można natomiast podstrony “relacje inwestorskie” na stronach internetowych spółek, newslettery w formie elektronicznej, wideokonferencje, a także conference call. Kluczową kwestią pozostaje jednak odpowiednie wykorzystanie dostępnych narzędzi przy jednoczesnym ich dostosowaniu do potrzeb użytkowników.
Co spółka może zyskać lub stracić dzięki relacjom inwestorskim?
Kogo interesują relacje inwestorskie? 
Zainteresowanymi IR są nie tylko przedstawiciele spółki, specjaliści do spraw relacji inwestorskich, maklerzy, doradcy inwestycyjni, analitycy rynku papierów wartościowych, czy media branżowe, ale również towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne i inwestycyjne, agencje ratingowe oraz instytucje regulujące rynek obrotu, jak Giełda Papierów Wartościowych, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, Komisja Nadzoru Finansowego, czy Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych. Znaczne zróżnicowanie odbiorców komunikatów wysyłanych przez działy relacji inwestorskich nie jest jednak przeszkodą czy utrudnieniem, gdyż wszystkie te podmioty oczekują jednego – rzetelnej informacji o spółce, która jest dla nich strategiczna dla dalszych decyzji, a co za tym idzie może wpłynąć na wycenę spółki i poziom obrotu papierami.
Na poziomie podstawowym relacje inwestorskie obejmują szereg czynności administracyjnych, za które zazwyczaj odpowiedzialny jest dział ds. relacji z akcjonariuszami. W przypadku inwestorów instytucjonalnych i posiadaczy dużych pakietów akcji zarząd zwraca szczególną uwagę na opinie tych wpływowych i zwykle chętnie wyrażających swoje zdanie akcjonariuszy.
Kluczem dobór kanałów informacyjnych
Kluczową kwestią w obszarze relacji inwestorskich jest jednak dobór odpowiednich kanałów informacyjnych. Ważne bowiem, by informacje były płynnie przesyłane oraz by istniała dobra komunikacja na linii zarząd spółki – inwestor. Przekazywane powinny być nie tylko aktualne dane, ale również plany przedsiębiorstwa, obrane strategie, czy planowane inwestycje. Dane przekazywane inwestorom powinny mieć szeroki wachlarz, by mieli oni jak najpełniejszy i możliwie największy zakres danych. Aktywne przekazywanie informacji prowadzi bowiem do zwiększenia zainteresowania akcjonariuszy spółką, podjęcia decyzji o inwestowaniu w akcje przedsiębiorstwa, a w długim okresie – również do lepszej wyceny jednostki.
Bardziej aktywne relacje z akcjonariuszami spotyka się w spółkach o dużym rozproszeniu akcji, których akcjonariusze – jeżeli są niezadowoleni z relacji – mogą po prostu sprzedać posiadane akcje. Lojalność akcjonariuszy może również zostać poddana próbie w razie oferty wrogiego przejęcia. Z tego względu wiele spółek poświęca swoim akcjonariuszom specjalną uwagę i środki, co czasem ma jednak wydźwięk jedynie powierzchownych starań w zakresie public relations. Wielu inwestorów nie daje się nabrać na takie sztuczki i w konsekwencji spółka tylko traci na tym, że nie prowadzi relacji inwestorskich z należytą starannością. Tym, co na inwestorach wywiera najlepsze wrażenie w IR, jest powiększanie wartości dla akcjonariuszy, respektowanie ich praw i dbanie o dobrą reputację spółki.
Podsumowanie
Podsumowując, warto pamiętać, że to spółce powinno zależeć na inwestorach, a nie na odwrót. Powinna więc ona zadbać o to, aby wszelkie raporty napisane były przejrzystym językiem, dostosowanym do odbiorcy, zbierać feedback od akcjonariuszy i ciągle wprowadzać poprawki czy udoskonalenia z zakresu IR, których akcjonariusze oczekują. Co więcej, publikując raport okresowy nie warto ograniczać się do dyskretnego dodania pliku do zakładki “relacje inwestorskie” na swojej stronie internetowej. Równie istotna jest odpowiednia komunikacja, komentarze zarządzających i ogólne podkreślenie rangi tego wydarzenia – chociaż w mediach branżowych i/lub w social mediach.
Budowanie relacji inwestorskich to proces, którego efektów nie widać od razu. Nie podlega jednak żadnej dyskusji, że w długim terminie położenie nacisku na te działania bardzo się opłaca.
