Energia z węgla nie jest ani ekologiczna, ani ekonomiczna. Oznacza to, że powinniśmy minimalizować jej używanie. Takie działania wspiera rządowy program Mój Prąd, który skutecznie popularyzuje korzystanie z odnawialnych źródeł energii na terenie naszego kraju. Do tej pory Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zarejestrował w swoim systemie niemal 266 tysięcy wniosków o dofinansowanie do instalacji fotowoltaicznych w ramach programu Mój Prąd. Co więcej, już niebawem ruszy jego III Edycja – Mój Prąd 2021.
Czym jest ten program? Jak działa, kto może z niego skorzystać i na jakich warunkach? Ile można zyskać dofinansowania? Czy własna instalacja fotowoltaiczna się opłaca? Czy można ją dodatkowo odliczyć od podatku? Na te wszystkie pytania, odpowiedzi zostaną udzielone poniżej:
Mój Prąd – co to jest?
Program priorytetowy Mój Prąd stanowi unikatowy na dotychczasową skalę w Polsce, instrument dedykowany wsparciu rozwoju energetyki prosumenckiej, a konkretnie wsparcia segmentu mikroinstalacji fotowoltaicznych (PV). Dofinansowaniu podlegają instalacje PV o mocy 2-10 kilowatów. Dofinansowanie w formie dotacji obejmuje do 50% kosztów kwalifikowanych mikroinstalacji wchodzącej w skład przedsięwzięcia, ale nie więcej niż 5 tysięcy złotych na jedno przedsięwzięcie. Biorąc pod uwagę fakt, że wartość instalacji przeważnie mieści się w kwocie 20-25 tysięcy złotych, niemal za każdym razem dofinansowanie sięga maksymalnej możliwej kwoty.
Celem programu jest zwiększenie produkcji energii elektrycznej z mikroinstalacji fotowoltaicznych na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. Korzystanie z własnego prądu, produkowanego ze słońca, przekłada się na oszczędności, ale są to też wymierne korzyści dla środowiska. Inwestycje w odnawialne źródło energii w ramach Mojego Prądu przyczynią się do redukcji dwutlenku węgla aż o 1 miliard kilogramów na rok.
Trzecia edycja programu Mój Prąd będzie funkcjonować na nowych zasadach. Nabór wniosków ma ruszyć 1 lipca 2021 roku. Nabór planowany jest 20 grudnia 2021 (z możliwością przedłużenia) lub do wyczerpania alokacji środków.
Poprzedni nabór do programu Mój Prąd zakończył się przed czasem ze względu na dużą ilość wniosków i wcześniejsze wykorzystanie budżetu. Pieniędzy wystarczyło dla 220 tysięcy prosumentów, którzy wysłali wniosek przed końcem 6 grudnia 2020. Dofinansowanie dla fotowoltaiki wyniosło zatem 1,1 miliarda złotych. Łączna moc przydomowych elektrowni słonecznych zbudowanych z nadzieją na dofinansowanie wyniosła więc w sumie niemal 1,5 GW i w słoneczne dni będzie pokrywać około 5% szczytów zapotrzebowania na moc całego kraju.
Mój prąd 2021 – zasady
Zgodnie z przekazem przedstawionym przez wiceprezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Paweł Mirowski nowe zasady programu będą obejmować:
- Wytwarzanie i zużywanie energii elektrycznej z mikroinstalacji fotowoltaicznych na własne potrzeby
- Przedział mocy 2-10 kilowatów
- Inwestycje podłączone do sieci OSD
Z dofinansowania z programu Mój Prąd mogą więc skorzystać osoby fizycznych wytwarzające energię elektryczną na własne potrzeby, które mają zawartą umowę kompleksową regulującą kwestie związane z wprowadzeniem do sieci energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji. Co pokrywa dofinansowanie? Z programu pokrywany jest zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej i/lub dodatkowe elementy służące autokonsumpcji wytworzonej energii elektrycznej.
Sam poziom dofinansowania na postawie programu Mój Prąd 3.0 zależny ma być od zakresu rzeczowego inwestycji. Konkretne wartości nie są jeszcze znane. Aktualnie trwają prace koncepcyjne w Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz NFOŚiGW nad poziomem dofinansowania oraz zakresem rzeczowym inwestycji dofinansowywanych w ramach nowej odsłony programu. Jak się okazuje, dofinansowanie może zostać rozszerzone o takie elementy jak punkty ładowania do samochodów elektrycznych, inteligentne systemy zarządzania energią w domu oraz rozwiązania z zakresu ciepła lub chłodu czy lokalne magazyny energii.
Mój Prąd 3.0. będzie finansowany ze środków unijnych z instrumentu, w którym koszty kwalifikowane stanowią wydatki poniesione w okresie od 1 lutego 2020 do 31 grudnia 2023 roku. Oznacza to, że wnioskodawcy, którzy zakupili instalację przed ogłoszeniem naboru, ale po 31 stycznia 2020, będą mogli skorzystać z dofinansowania po spełnieniu innych warunków określonych w programie. Finansowane będą projekty zakończone i podłączone do sieci OSD (Operator Systemu Dystrybucyjnego). Przedział mocy instalacji 2-10 kilowatów w trzeciej edycji programu będzie utrzymany.
Mój Prąd – czy to się opłaca? Czyli zalety własnej instalacji fotowoltaicznej
Najważniejszym plusem korzystania z fotowoltaiki jest posiadanie własnej energii elektrycznej. Własna instalacja pozwala w dużym stopniu zredukować wysokie rachunki za prąd. Największa produkcja energii występuje jednocześnie ze szczytami zapotrzebowania na energię elektryczną w gospodarstwie domowym. Dzięki temu łatwo jest wybrać najlepszą taryfę zakupu dla siebie i korzystać z jak największych oszczędności.
Kolejną zaletą własnej instalacji jest jej skalowalność – można ją dowolnie rozbudowywać o nowe panele, jeśli zajdzie taka potrzeba, oraz wieloletnia gwarancja. Instalacja projektowana jest na minimum 25 lat. Producent daje również 10 lat gwarancji na materiały i 25 lat gwarancji na moc.
Niewątpliwym plusem pozyskiwania energii ze słońca jest to, że nie wymaga praktycznie żadnego nakładu pracy. Instalacja jest praktycznie bezobsługowa. Aby produkować energię elektryczną wystarczy zamontować panele na dachu, a instalacja zajmie się resztą bez udziału osób trzecich. Energia jest pozyskiwana nawet w pochmurne dni, bo panele są tak zaprojektowane, aby mogły wykorzystywać nawet rozproszone promieniowanie słoneczne.
Nie można zapominać również o ekologicznym aspekcie korzystania z paneli fotowoltaicznych. Instalacja nie emituje dwutlenku węgla, hałasu i w żaden inny sposób nie wpływa negatywnie na środowisko naturalne. Tak więc współpracuje ona z naturą zamiast jej szkodzić.
Według danych Agencji Rynku Energii moc zainstalowana fotowoltaiki w Polsce wynosi ponad 4,1 GW. W styczniu 2021 roku liczba nowych instalacji PV wyniosła w 18 596 sztuk. Rekord produkcji energii elektrycznej w instalacjach fotowoltaicznych padł 22 lutego 2021. Wtedy to średnia produkcja z instalacji PV w godzinach 11-12.00 wyniosła 1935,7 MWh, natomiast chwilowa generacja o 11.35 wyniosła 1952 MWh.
Korzystając z programu Mój Prąd otrzymamy częściowe dofinansowanie własnej instalacji fotowoltaicznej tego typu, tak więc nie podlega dyskusji, że takie rozwiązanie jest wyjątkowo opłacalne praktycznie dla każdego, kto tylko ma możliwość ją zainstalować.
Program Mój Prąd a ulga termomodernizacyjna
Należy przy tym wyjaśnić, że podatnik, który po roku, w którym skorzystał z ulgi termomodernizacyjnej, otrzymał zwrot odliczonych w ramach ulgi wydatków na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, jest zobowiązany doliczyć odpowiednio kwoty uprzednio odliczone od dochodu (przychodu) w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot.
Oznacza to, że otrzymaną w 2021 roku dotację z programu Mój Prąd, w przypadku wcześniejszego skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej, prosument będzie musiał doliczyć do podstawy opodatkowania w zeznaniu podatkowym za 2021, składanym w przyszłym roku.
Kwota odliczenia, która nie ma pokrycia w rocznym dochodzie może być rozliczona w ciągu kolejnych 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek. Zasady korzystania z ulgi termomodernizacyjnej określa art. 26h ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.