Dziennikarze nie zawsze są lubiani. Często zadają niewygodne pytanie, które mogą wyprowadzić nawet najbardziej opanowane osoby z równowagi. Mimo wszystko często dziennikarzy kojarzymy z osobami, które widujemy na ekranie telewizji w czasie wiadomości. Jak dokładnie wygląda praca dziennikarza i czym właściwie jest dziennikarstwo śledcze? Ile zarabiają dziennikarze śledczy i jak zostać jednym z nich?
Kim jest dziennikarz śledczy?
Dziennikarzy kojarzymy przede wszystkim z osobami, które możemy zobaczyć w programach informacyjnych w telewizji. W większości przypadków praca dziennikarza nie polega tylko i wyłącznie na śledzeniu Internetu i wyszukiwaniu ciekawych informacji z kraju i świata. Ten zawód wiąże się z licznymi wyjazdami oraz dyżurami, w których czasie dziennikarz musi być gotowy, żeby pojechać przykładowo na miejsce wypadku. Wszystko jednak zależy od tego, jaką redakcję dana osoba wybierze, a także czym dokładnie w dziennikarstwie chce się zająć. W wielu przypadkach osoby pracujące na tym stanowisku mają szansę poznać niezwykłych artystów, naukowców i jako pierwsi informować o niesamowitych odkryciach. Osoby, które specjalizują się w dziennikarstwie turystycznym, wyjeżdżają w dalekie podróże, natomiast dziennikarze śledczy ujawniają opinii publicznej afery i skandale, które próbowano zamieść pod dywan.
Głównym zadaniem dziennikarzy śledczych jest informowanie opinii publicznej o istotnych wydarzeniach, które jednocześnie są trudno dostępne dla badaczy. Zdarzają się sytuacje, w których to właśnie dziennikarze śledczy obserwują i wyjaśniają sprawy, które powinny być obiektem zainteresowania policji, prokuratury i sądu, a z jakiegoś powodu nie są wyjaśniane. Praca dziennikarza śledczego nie należy do najprostszych. Konieczne jest zdobycie niepodważalnych dowodów, faktów oraz niezależnych od siebie źródeł informacji. Szczególnie istotną rolę dziennikarze śledczy odegrali w czasie Afery Watergate. Właśnie dzięki dwóm reporterom „Washington Post” – Bobowi Woodward’owi i Carlowi Bernstein’owi udało się ujawnić informacje o nielegalnych działaniach współpracowników ówczesnego prezydenta Stanów Zjednoczonych Richarda Nixona. Kolejne fakty zmusiły Nixona do rezygnacji ze stanowiska.
Dziennikarstwo czasem nazywane jest „czwartą władzą”, ponieważ reporterzy mają ogromny wpływ na opinię publiczną. To dzięki nim mamy szansę dowiedzieć się o wielu sprawach, które stają się ukryć przed nami rządzący, właściciele wielkich firmy i koncernów. Praca dziennikarza śledczego wydaje się bardzo ekscytująca. Jednak jak nim zostać? Istnieje kilka możliwości.
Jak zostać dziennikarzem śledczym?
Dziennikarstwo śledcze to nie taka prosta sprawa. Niestety często wiąże się ze sporym ryzykiem i ogromną ilością pracy. W zależności od tego, na jakie nieścisłości dana osoba się natknie, śledztwo może być bardzo skomplikowane i złożone. Niestety dziennikarstwo śledcze często ukazuje pewne luki systemowe i nadużycia. Marzenie o ujawnianiu skandali i afer to nie wszystko, ważne jest posiadanie odpowiednich umiejętności. Dziennikarze śledczy powinni mieć sporą wiedzę na temat dziedziny, z której tropią aferę. Ponadto konieczne będą umiejętności pisarskie, znajomość podstaw redagowania tekstów lub umiejętne przekazywanie ich w reportażu telewizyjnym. Niezwykle ważne jest oddzielanie fake newsów od faktów. Niektórych rzeczy możemy nauczyć się w czasie studiów.
Osoby marzące o karierze dziennikarza mogą po szkole wybrać się na studia dziennikarskie. Większość uczelni w Polsce oferuje tę specjalizację. Do wyboru są studia pierwszego stopnia lub jednolite magisterskie. Możemy zdecydować się na tryb stacjonarny lub zaoczny. Co ważne studia to nie wszystko. W czasie zajęć mamy szansę poznać różne rodzaje dziennikarstwa, nauczyć się odróżniać gatunki dziennikarskie oraz oddzielać fakty od fake newsów. Jednak w tym zawodzie niezwykle istotna jest praktyka. Poza tym idealnym kierunkiem dla przyszłych dziennikarzy może być także polonistyka. Studia przygotowują pod kątem merytorycznym oraz technicznym, jednak wiele umiejętności musimy wypracować sami. Niezwykle ważna w tym zawodzie jest komunikacja i wzbudzenie zaufania naszego rozmówcy. Tylko w ten sposób dziennikarze są w stanie zdobyć konieczne informacje.
Dziennikarstwo śledcze to niezwykle trudna praca, która wymaga sporo odwagi i wielu umiejętności. Ponadto w tym przypadku niezwykle ważna jest etyka w pracy dziennikarza śledczego. Ale ile właściwie zarabiają dziennikarze śledczy? Wszystko zależy od tego, czy dana osoba jest zatrudniona w redakcji, czy pracuje jako tak zwany wolny strzelec.
Ile zarabiają dziennikarze śledczy?
Tak naprawdę na zarobki dziennikarza ma wpływ wiele czynników. Rozpoznawalni reporterzy zarabiają więcej od dziennikarzy, którzy dopiero zaczynają. Co ciekawe, zarobki są uzależnione także od województwa, w którym dana osoba mieszka. Nie zawsze dziennikarze pracują na etat. Zdarzają się osoby, które nie są związane z żadną stacją telewizyjną, czy redakcją. Na swoje projekty zbierają środki od osób prywatnych i właśnie dzięki nim realizują kolejne śledztwa. Zwykle takie osoby są uważane za najbardziej rzetelne.
Mediana zarobków dziennikarza w Polsce to 4 860 zł brutto. Jednak wiele dziennikarzy, zwłaszcza tych początkujących, zarabia najniższą krajową. Grupa około 25% najlepiej zarabiających dziennikarzy otrzymuje co miesiąc 6 690 zł brutto. Warto zaznaczyć, że wielu dziennikarzy może liczyć na służbowy telefon, służbowy laptop, a także często na tym stanowisku w grę wchodzi praca zdalna.
Bardzo cenni, ale nie zawsze doceniani dziennikarze śledczy
Dziennikarze zwykle są kojarzeni z zadawaniem niewygodnych pytań i przedstawianiem informacji w wiadomościach. Jednak ten zawód wiąże się często z licznymi wyjazdami oraz dyżurami, w których czasie dziennikarz musi być gotowy, żeby pojechać przykładowo na miejsce wypadku. Jeszcze inaczej wygląda praca dziennikarza śledczego, którego celem jest ujawnienie afer i skandali istotnych dla opinii publicznej.
Osoby, które pragną zostać dziennikarzem śledczym, mogą wybrać się na studia dziennikarskie, dzięki którym zostaną przygotowane pod kątem merytorycznym i technicznym. Jednak w tym zawodzie ważne są także umiejętności interpersonalne i wzbudzenie zaufania wobec rozmówców. Ponadto niezwykle cenna może okazać się wiedza z dziedziny, z której dana osoba prowadzi śledztwo.
Dziennikarze w Polsce zarabiają od 3 010 zł brutto do nawet 6 690 zł brutto. Na wyższą stawkę zwykle mogą liczyć bardziej doświadczone i rozpoznawalne osoby. Zdarzają się też wolni strzelcy, którzy prowadzą śledztwa i utrzymują się z datków. Zazwyczaj takich dziennikarzy uważa się za najbardziej rzetelnych.
