Codziennie miliony ludzi, nie tylko w Polsce, ale i za granicą, posługują się produktami wytworzonymi w Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Płacimy za nie w sklepach, potwierdzają one tożsamość, posiadane prawa, kwalifikacje czy nawet pobranie opłaty na poczcie lub podatku akcyzowego oraz pełnią funkcje dokumentów podróży. Oferowane przez PWPW produkty spełniają najwyższe standardy wymagane przy identyfikacji i weryfikacji, gwarantując także trwałość i niezawodność proponowanych rozwiązań. Jednak dokładnie czym zajmuje się Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych? Gdzie się znajduje, jak działa i jaka jest jej historia? Dowiemy się poniżej.
Spis treści
PWPW co to jest?
Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. to jednoosobowa spółka Skarbu Państwa, przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją banknotów, dokumentów, druków zabezpieczonych i systemów IT. Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych znajduje się na liście spółek strategicznych Skarbu Państwa. Od stycznia 2017 roku nadzór właścicielski nad PWPW S.A. sprawuje Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Od 2006 spółka znajduje się na liście producentów banknotów euro akredytowanych przez Europejski Bank Centralny.
Gdzie jest Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych? Główna siedziba PWPW mieści się w gmachu przy ulicy Romana Sanguszki 1 w Warszawie, wzniesionym w latach 1926-1929.
PWPW jak działa?
Po pierwsze, Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych zajmuje się produkcją banknotów obiegowych i kolekcjonerskich dla Narodowego Banku Polskiego, ale również dla banków centralnych innych państw, w tym dla Słowacji, Gruzji, Gwatemali, Paragwaju, Hondurasu, Dominikany czy Dżibuti.
To jednak nie wszystko. Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych tworzy również dokumenty, takie jak:
- Blankiety dowodów osobistych
- Polskie paszporty biometryczne
- Legitymacje
- Dokumenty dla cudzoziemców, takie jak karta pobytu
- Paszporty dla Litwy, Armenii i Bangladeszu
- Prawa jazdy
- Dowody rejestracyjne
- Karty pojazdu
- Nalepki legalizacyjne na szyby
- Tablice rejestracyjne
- Zaświadczenia ADR
- Karty do tachografów cyfrowych
- Tachografy cyfrowe dla Polski, Armenii, Gruzji i Azerbejdżanu
Oprócz produktów poligraficznych Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych oferuje również usługi elektroniczne, takie jak:
- Centrum Usług Zaufania Sigillum (e-podpis)
- Polska Platforma Przetargowa
Co więcej, Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych jest producentem:
- Znaczków pocztowych dla Poczty Polskiej
- Banderoli akcyzowych dla Ministerstwa Finansów
- Akcji
- Obligacji
- Dyplomów
- Bonów
Historia Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych
Od kiedy działa Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych? Początki PWPW wiążą się ściśle z historią niepodległej Polski. Po zakończeniu I Wojny Światowej długo oczekiwana wolność postawiła przed władzami II Rzeczypospolitej zadanie uporządkowania odziedziczonych po zaborcach systemów walutowych. Produkcja własnych banknotów i dokumentów miała podkreślić niezależność młodego państwa i być elementem nowej tożsamości wolnej Polski.
Państwowe Zakłady Graficzne i powstanie PWPW
25 stycznia 1919 roku, dwa miesiące po odzyskaniu niepodległości, Rada Ministrów pod przewodnictwem premiera Ignacego Jana Paderewskiego podjęła decyzję o uruchomieniu Państwowych Zakładów Graficznych. Rok później mury zakładu opuścił pierwszy banknot o nominale 100 marek polskich.
26 maja 1925 roku minister skarbu Władysław Grabski podpisał umowę z Bankiem Polskim, która przewidywała powołanie spółki z udziałem banku centralnego i Skarbu Państwa. W ten sposób 10 lipca 1926 roku Państwowe Zakłady Graficzne zostały przekształcone w Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych.
W tym samym roku rozpoczęto budowę nowej siedziby firmy przy ulicy Romana Sanguszki w Warszawie. Prace nad budynkiem według projektu Antoniego Dygata zostały zakończone trzy lata później w 1929 roku. Do dziś gmach ten pozostaje siedzibą PWPW.
Walka o budynek podczas okupacji
Lata okupacji to bohaterska i dramatyczna karta w historii wytwórni. W jej murach działał oddział Armii Krajowej PWB/17/S złożony z pracowników PWPW, którzy na potrzeby państwa podziemnego produkowali w konspiracji banknoty i dokumenty legalizacyjne. Po wybuchu Powstania Warszawskiego pracownicy PWPW najpierw odbili budynek wytwórni z rąk Niemców, a potem przez blisko miesiąc twardo bronili jej murów przed atakami hitlerowców.
Wytwórnia przeszła do historii Warszawy, jako jedna z redut powstańczych Starego Miasta. Od 23 sierpnia 1944 roku nasiliły się natarcia na dom mieszkalny przy ulicy Rybaki 35, który przechodził z rąk do rąk. Po zażartej walce o każde piętro gmachu przy ulicy Sanguszki, 28 sierpnia 1944 powstańcy utracili budynek. W ciągu 27 dni walki zginęło tu niemal 100 żołnierzy Powstania.
Odbudowa gmachu PWPW
W 1946 roku rozpoczęła się odbudowa zniszczonego bombardowaniami gmachu przy ulicy Sanguszki 1. W tym czasie produkcja banknotów i dokumentów została przeniesiona do Łodzi. Prace budowlane zakończyły się w 1950 roku, produkcja wróciła do Warszawy.
Po reformie pieniężnej Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych drukuje nowe banknoty wprowadzone do obiegu oraz dokumenty zabezpieczone.
W 1975 roku do emisji trafił pierwszy banknot z serii “Wielcy Polacy”. To 500 złotych z wizerunkiem Tadeusza Kościuszki wydrukowane w PWPW. W następnych latach pojawiają się kolejne nominały (do 1994 roku). Ostatnim z tej serii był banknot o nominale 2 milionów złotych z wizerunkiem Ignacego Jana Paderewskiego. Projektantem “Wielkich Polaków” był Andrzej Heidrich. Od 1998 roku PWPW drukuje banknoty z nowej serii “Władcy Polscy”.
Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych od lat 90.
Koniec lat dziewięćdziesiątych i pierwsza dekada XXI wieku to czas, w którym Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych dynamicznie rozwija nowe, cyfrowe kompetencje, inwestuje w nowe produkty i z sukcesem rozpoczyna działania eksportowe. Dziś to jedno z najnowocześniejszych przedsiębiorstw branży security printing w Europie.
