Codziennie miliony ludzi, nie tylko w Polsce, ale i za granicą, posługują się produktami wytworzonymi w Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Płacimy za nie w sklepach, potwierdzają one tożsamość, posiadane prawa, kwalifikacje czy nawet pobranie opłaty na poczcie lub podatku akcyzowego oraz pełnią funkcje dokumentów podróży. Oferowane przez PWPW produkty spełniają najwyższe standardy wymagane przy identyfikacji i weryfikacji, gwarantując także trwałość i niezawodność proponowanych rozwiązań. Jednak dokładnie czym zajmuje się Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych? Gdzie się znajduje, jak działa i jaka jest jej historia? Dowiemy się poniżej.
PWPW co to jest?
Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. to jednoosobowa spółka Skarbu Państwa, przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją banknotów, dokumentów, druków zabezpieczonych i systemów IT. Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych znajduje się na liście spółek strategicznych Skarbu Państwa. Od stycznia 2017 roku nadzór właścicielski nad PWPW S.A. sprawuje Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Od 2006 spółka znajduje się na liście producentów banknotów euro akredytowanych przez Europejski Bank Centralny.
Gdzie jest Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych? Główna siedziba PWPW mieści się w gmachu przy ulicy Romana Sanguszki 1 w Warszawie, wzniesionym w latach 1926-1929.
PWPW jak działa?
Po pierwsze, Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych zajmuje się produkcją banknotów obiegowych i kolekcjonerskich dla Narodowego Banku Polskiego, ale również dla banków centralnych innych państw, w tym dla Słowacji, Gruzji, Gwatemali, Paragwaju, Hondurasu, Dominikany czy Dżibuti.
To jednak nie wszystko. Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych tworzy również dokumenty, takie jak:
- Blankiety dowodów osobistych
- Polskie paszporty biometryczne
- Legitymacje
- Dokumenty dla cudzoziemców, takie jak karta pobytu
- Paszporty dla Litwy, Armenii i Bangladeszu
- Prawa jazdy
- Dowody rejestracyjne
- Karty pojazdu
- Nalepki legalizacyjne na szyby
- Tablice rejestracyjne
- Zaświadczenia ADR
- Karty do tachografów cyfrowych
- Tachografy cyfrowe dla Polski, Armenii, Gruzji i Azerbejdżanu
Oprócz produktów poligraficznych Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych oferuje również usługi elektroniczne, takie jak:
- Centrum Usług Zaufania Sigillum (e-podpis)
- Polska Platforma Przetargowa
Co więcej, Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych jest producentem:
- Znaczków pocztowych dla Poczty Polskiej
- Banderoli akcyzowych dla Ministerstwa Finansów
- Akcji
- Obligacji
- Dyplomów
- Bonów
Historia Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych
Od kiedy działa Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych? Początki PWPW wiążą się ściśle z historią niepodległej Polski. Po zakończeniu I Wojny Światowej długo oczekiwana wolność postawiła przed władzami II Rzeczypospolitej zadanie uporządkowania odziedziczonych po zaborcach systemów walutowych. Produkcja własnych banknotów i dokumentów miała podkreślić niezależność młodego państwa i być elementem nowej tożsamości wolnej Polski.
Państwowe Zakłady Graficzne i powstanie PWPW
25 stycznia 1919 roku, dwa miesiące po odzyskaniu niepodległości, Rada Ministrów pod przewodnictwem premiera Ignacego Jana Paderewskiego podjęła decyzję o uruchomieniu Państwowych Zakładów Graficznych. Rok później mury zakładu opuścił pierwszy banknot o nominale 100 marek polskich.
26 maja 1925 roku minister skarbu Władysław Grabski podpisał umowę z Bankiem Polskim, która przewidywała powołanie spółki z udziałem banku centralnego i Skarbu Państwa. W ten sposób 10 lipca 1926 roku Państwowe Zakłady Graficzne zostały przekształcone w Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych.
W tym samym roku rozpoczęto budowę nowej siedziby firmy przy ulicy Romana Sanguszki w Warszawie. Prace nad budynkiem według projektu Antoniego Dygata zostały zakończone trzy lata później w 1929 roku. Do dziś gmach ten pozostaje siedzibą PWPW.
Walka o budynek podczas okupacji
Lata okupacji to bohaterska i dramatyczna karta w historii wytwórni. W jej murach działał oddział Armii Krajowej PWB/17/S złożony z pracowników PWPW, którzy na potrzeby państwa podziemnego produkowali w konspiracji banknoty i dokumenty legalizacyjne. Po wybuchu Powstania Warszawskiego pracownicy PWPW najpierw odbili budynek wytwórni z rąk Niemców, a potem przez blisko miesiąc twardo bronili jej murów przed atakami hitlerowców.
Wytwórnia przeszła do historii Warszawy, jako jedna z redut powstańczych Starego Miasta. Od 23 sierpnia 1944 roku nasiliły się natarcia na dom mieszkalny przy ulicy Rybaki 35, który przechodził z rąk do rąk. Po zażartej walce o każde piętro gmachu przy ulicy Sanguszki, 28 sierpnia 1944 powstańcy utracili budynek. W ciągu 27 dni walki zginęło tu niemal 100 żołnierzy Powstania.
Odbudowa gmachu PWPW
W 1946 roku rozpoczęła się odbudowa zniszczonego bombardowaniami gmachu przy ulicy Sanguszki 1. W tym czasie produkcja banknotów i dokumentów została przeniesiona do Łodzi. Prace budowlane zakończyły się w 1950 roku, produkcja wróciła do Warszawy.
Po reformie pieniężnej Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych drukuje nowe banknoty wprowadzone do obiegu oraz dokumenty zabezpieczone.
W 1975 roku do emisji trafił pierwszy banknot z serii “Wielcy Polacy”. To 500 złotych z wizerunkiem Tadeusza Kościuszki wydrukowane w PWPW. W następnych latach pojawiają się kolejne nominały (do 1994 roku). Ostatnim z tej serii był banknot o nominale 2 milionów złotych z wizerunkiem Ignacego Jana Paderewskiego. Projektantem “Wielkich Polaków” był Andrzej Heidrich. Od 1998 roku PWPW drukuje banknoty z nowej serii “Władcy Polscy”.
Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych od lat 90.
Koniec lat dziewięćdziesiątych i pierwsza dekada XXI wieku to czas, w którym Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych dynamicznie rozwija nowe, cyfrowe kompetencje, inwestuje w nowe produkty i z sukcesem rozpoczyna działania eksportowe. Dziś to jedno z najnowocześniejszych przedsiębiorstw branży security printing w Europie.
