Choć kilkuletnia saga związana z Brexitem momentami zaczynała już przypominać południowoamerykańską telewizyjną telenowelę i nie wiadomo było, czy faktycznie do tego wydarzenia dojdzie, to ostatecznie stał się on faktem. Wszyscy doskonale wiemy, że Wielka Brytania to od wielu lat jeden z najbardziej popularnych kierunków emigracji zarobkowej. Jak więc obecnie wygląda kwestia podróży do Wielkiej Brytanii i pracy w Zjednoczonym Królestwie? Co trzeba przygotować wybierając się w podróż do UK po Brexicie? Jakie zasady będą obowiązywać podróżnych z Polski czy innych krajów Unii Europejskiej? Czy przez pewien czas obowiązują jeszcze stare przepisy i kiedy ewentualnie zastąpią je nowe? Na te wszystkie pytania odpowiedzi zostaną udzielone poniżej.
Podróż z Polski do UK po Brexicie – 2021
Od 1 stycznia 2021 roku podróżnych przyjeżdżających do Zjednoczonego Królestwa czekają nowe zasady.
Dowód czy paszport?
Zacznijmy od dokumentów, które należy ze sobą zabrać. Zgodnie z przepisami granicę brytyjską będzie można przekraczać na podstawie ważnego dowodu osobistego do 30 września 2021 roku (a osoby posiadające status osoby osiedlonej w Wielkiej Brytanii – co najmniej do końca 2025). Po tej dacie przekraczanie granicy możliwe będzie wyłącznie na podstawie ważnego paszportu.
Czy potrzebna jest wiza turystyczna?
Obywatel kraju należącego do Unii Europejskiej może wjechać na terytorium Wielkiej Brytanii w celach turystycznych bez konieczności posiadania wizy, jeśli pobyt nie przekracza sześciu miesięcy. Tak więc wyjazdy w celach turystycznych, odwiedzenia rodziny i przyjaciół, czy takich działań jak spotkania biznesowe i konferencje, pozostają niezagrożone.
Jazda samochodem w UK po Brexicie
Dodatkowo kierowcy powinni wiedzieć, że na podstawie polskiego prawa jazdy można poruszać się w Wielkiej Brytanii do 12 miesięcy. Po tym okresie należy dokonać jego wymiany na brytyjskie prawo jazdy.
Co z ubezpieczeniem?
Jak natomiast wygląda kwestia Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego? Niestety, od 1 stycznia 2021 nie jest już ona dłużej honorowana w tym kraju. Dlatego przed podróżą warto wykupić ubezpieczenie – można to zrobić na stronie swojego banku, przez internet czy w biurach podróży.
Warto zaznaczyć, że osoby na stałe zamieszkujące Wielką Brytanię przed 31 grudnia 2020 będą mogły w dalszym ciągu korzystać z karty EHIC wydanej przez Wielką Brytanię podczas wyjazdów do państw Unii Europejskiej.
Podróż do UK po Brexicie – przepisy celne
Polscy podróżni są także w pierwszej trójce w Unii Europejskiej, jeśli chodzi o przewożenie jedzenia czy alkoholu do Wielkiej Brytanii. Dlatego dla wielu naszych rodaków odwiedzających Zjednoczone Królestwo istotne są nowe limity, które obowiązują od 1 stycznia. Te informacje podało Ministerstwo Finansów.
Warto pamiętać, że podane niżej limity nie dotyczą Irlandii Północnej. Kraj ten po Brexicie wciąż jest traktowany tak, jak państwo członkowskie UE.
Nowe limity celne
W przypadku wyrobów akcyzowych z należności celno-podatkowych zwolnione są tytoń i wyroby tytoniowe, jeżeli są przywożone w transporcie lotniczym lub morskim, a ich liczba wynosi:
- Papierosy – 200 sztuk,
- Cygaretki – 100 sztuk,
- Cygara – 50 sztuk,
- Tytoń do palenia – 250 gramów
- Płyn do papierosów elektronicznych – 50 mililitrów
Inaczej przedstawia się sprawa, jeśli docieramy do Wielkiej Brytanii transportem drogowym lub kolejowym. W tym przypadku limity wynoszą:
- Papierosy – 40 sztuk,
- Cygaretki – 20 sztuk,
- Cygara – 10 sztuk,
- Tytoń do palenia – 50 gramów
- Płyn do papierosów elektronicznych – 10 mililitrów
Nowe limity obowiązują także w przypadku wyrobów alkoholowych, we wszystkich formach transportu wynoszą:
- Alkohol o mocy powyżej 22% – 1 litr
- Wyroby alkoholowe poniżej 22% – 2 litry
- Wina niemusujące – 4 litry
- Piwo – 16 litrów
Wwożenie zwierząt
Podróżni, którzy dotychczas odwiedzali Wielką Brytanię ze zwierzętami, także muszą przygotować się na zmiany. W przypadku przemieszczania zwierząt towarzyszących, przywożonych z Unii Europejskiej do Wielkiej Brytanii, wymagane jest, aby były prawidłowo oznakowane, posiadały ważne szczepienie przeciwko wściekliźnie oraz posiadały paszport.
Trzeba pamiętać, że wywóz z UE okazów gatunków zagrożonych wyginięciem może odbywać się jedynie na podstawie odpowiedniej dokumentacji CITES, która musi być przedstawiona do granicznej kontroli przeprowadzanej przez organ celny.
A co z jedzeniem?
Wiele osób, które dotychczas przywoziło z Wielkiej Brytanii sery, kiełbaski czy inne produkty wyprodukowane z mięsa, także musi zmienić swoje przyzwyczajenia. Wielka Brytania jest traktowana przez Unię Europejską od 1 stycznia jak państwo trzecie w odniesieniu do procedur przywozu żywności w bagażu podróżnych.
Brexit a przyjazd do UK w celu pracy – wiza pracownicza
Niestety w związku z Brexitem doszło do zmian, które znacznie utrudniają Polakom wyjazd do pracy w Wielkiej Brytanii. W informacji dotyczącej Brexitu zamieszczonej na rządowych stronach zaznaczono, że w przypadku chęci wyjazdu w celach zarobkowych należy zawsze ubiegać się o wizę pracowniczą. Każdy inny pobyt w UK przekraczający sześć miesięcy także będzie wymagał posiadania wizy.
Kiedyś Polak mógł spakować walizkę, pojechać na lotnisko i ruszyć do Wielkiej Brytanii w poszukiwaniu pracy. Od 1 stycznia 2021 roku praca w UK stała się zdecydowanie trudniej dostępna. Na rynek pracy mają trafiać osoby najbardziej potrzebne gospodarce, bez względu na dotychczasowe miejsce zamieszkania. Przyszli pracownicy będą musieli udowodnić, że posiadają odpowiednie kompetencje, umiejętności językowe i wykształcenie.
Warunki otrzymania wizy pracowniczej
Aby uzyskać wizę pracowniczą, mieszkańcy państw członkowskich Unii Europejskiej będą musieli zdobyć odpowiednią ilość punktów. Uzyskanie prawa do pracy w Wielkiej Brytanii będzie możliwe po osiągnięciu 70 punktów. System jest podzielony na kryteria obowiązkowe oraz dodatkowe, które odróżnią pracownika od pozostałych emigrantów. Obowiązkowymi wartościami, za które przysługuje 50 punktów, są:
- Oferta pracy od oficjalnego sponsora programu i stanowisko kwalifikujące się do rekrutacji punktowanej
- Kompetencje adekwatne do pozyskanej oferty pracy
- Znajomość języka angielskiego
Kolejne punkty przyznaje się za osiągnięte wykształcenie, ilość wakatów w danej branży i zarobki przewidziane w ofercie. Dopiero gdy przyszły imigrant osiągnie pułap 70 punktów, będzie mógł ubiegać się o przyznanie wizy pracowniczej. Trzeba przy tym podkreślić, że o wizę koniecznie należy się ubiegać przed przyjazdem do Wielkiej Brytanii.
Inwestorzy a podróż do UK po Brexicie
Istnieją także inne rodzaje wiz. Pierwszą z nich jest wiza dla inwestorów. Wymaga ona trwałego zainwestowania na brytyjskiej giełdzie co najmniej 2 milionów funtów.
Jest też wiza dla startupów. Mogą się o nią ubiegać osoby, które chcą otworzyć na Wyspach nowy biznes, wspierany przez lokalną jednostkę (choćby przez inkubator przedsiębiorczości). Co więcej, te wizy umożliwiają uzyskanie prawa stałego pobytu, a nawet brytyjskiego obywatelstwa.
Studia w Wielkiej Brytanii po Brexicie
Istnieje jeszcze wiza studencka, która oczywiście zezwala na podjęcie nauki w Wielkiej Brytanii i obowiązuje przez czas jej trwania.
Pobyt w Wielkiej Brytanii na podstawie wizy rodzinnej
Ostatnią istotną jest wiza rodzinna. Umożliwia ona nieograniczony dostęp do brytyjskiego rynku pracy, lecz wymaga bycia w formalnym związku z osobą, która legalnie przebywa na terytorium Wielkiej Brytanii.
Brexit a pobyt w UK przed końcem 2020
Osoby, które zaczęły mieszkać i pracować w Wielkiej Brytanii przed końcem 2020 roku są w stosunkowo komfortowej sytuacji. Mogą one zostać w Zjednoczonym Królestwie i zarabiać pieniądze, ale pod warunkiem, że zdobędą status settled, czyli status osiedlonego. Stanowi on podstawę do ubiegania się w przyszłości o obywatelstwo brytyjskie i otrzymuje się go, gdy przebywa się w UK ponad 5 lat.
Z kolei osoby, które przed Brexitem przebywały w Anglii krócej niż 5 lat, otrzymują status pre-settled. Po 5 latach mogą zdobyć pełen status osiedlonego.
Uwaga – wnioski o przyznanie statusu osiedlonego można składać tylko do 30 czerwca 2021 roku. Bez uzyskania statusu osoby osiedlonej, pozostanie legalnie na stałe w Wielkiej Brytanii po Brexicie przestanie być możliwe.
Jakie dokumenty potrzebne są do uzyskania statusu osoby osiedlonej?
Przede wszystkim dokument tożsamości, czyli paszport biometryczny lub dowód osobisty. System aplikowania o status osiedlonego będzie automatycznie łączyć się z rejestrem podatkowym Her Majesty Revenue & Customs (odpowiednik polskich urzędów skarbowych) lub rejestrem świadczeń publicznych Department for Work and Pensions (opieka społeczna).
Osoby zatrudnione lub prowadzące działalność w okresie ciągłym przez 5 lat albo pobierające emeryturę / świadczenia opieki społecznej przez ten czas, powinny uzyskiwać status osiedlonego bez konieczności dostarczania żadnych dodatkowych dokumentów.
Z kolei osoby nieposiadające 5-letniego okresu weryfikowalnego w tych rejestrach, będą proszone przez Home Office o dostarczenie dokumentów uzupełniających. Lista dokumentów jest dostępna w serwisie internetowym Home Office.
