Nieustanny rozwój technologii pozwala na stosowanie coraz to nowszych rozwiązań w wielu dziedzinach życia. Z tego powodu klienci oczekują wygodnych i nowoczesnych sposobów realizowania transakcji. Tak jest właśnie z płatnościami mobilnymi, które od kilku lat sukcesywnie są ulepszane. Wiele banków, czy instytucji prowadzących działalności opierające się na finansach i oferujące płacenie za pomocą ich kart zaczyna tworzyć aplikacje, dzięki którym te działania mają być jeszcze prostsze, wygodniejsze, szybsze i bezpieczniejsze. Ich celem jest pełnienie funkcji cyfrowego portfela, abyśmy nie musieli narażać się na zgubienie gotówki lub fizycznych kart kredytowych i płatniczych. Czym są płatności mobilne i jakie mamy rodzaje płatności online w Polsce? Jakie oferują możliwości oraz jakie są ich wady i zalety? Dowiemy się poniżej.
Płatności mobilne – definicja
Płatności mobilne to po prostu płatności bezgotówkowe dokonywane za pomocą urządzenia mobilnego i technologii mobilnych. Urządzenia mobilne do dokonania płatności muszą pozwalać na łączność z internetem. Płatności mobilne umożliwiają bezpośredni zakup towarów lub usług oraz przekazywanie środków pieniężnych między rachunkami bankowymi kupującego oraz sprzedawcy.
Płatności mobilnych możemy dokonać na podstawie rachunku bankowego, rachunku karty płatniczej, rachunku przedpłaconego (przed dokonaniem płatności płatnik musi zasilić rachunek u operatora mobilnego) lub systemu billingowego (płatność mobilna jest doliczana do rachunku klienta operatora telefonii komórkowej).
Płatności mobilne – rodzaje
Biorąc pod uwagę sposób realizacji, możemy podzielić płatności mobilne na zdalne i zbliżeniowe. Płatności zdalne to te, w których lokalizacje płatnika i beneficjenta płatności nie mają znaczenia w momencie inicjowania płatności.
Z kolei płatności zbliżeniowe to transfer danych, podczas którego lokalizacja obu stron odgrywa duże znaczenie i który zachodzi w bardzo bliskiej odległości. Tego rodzaju płatności dokonujemy za pośrednictwem technologii NFC oraz kodów QR.
Technologia NFC (Near Field Communication) to bezprzewodowa technologia komunikacyjna, wykorzystująca fale radiowe w celu wymiany danych w bliskiej odległości. W przypadku kodów QR (Quick Response) bliska odległość jest niezbędna, aby zeskanować kod, który dzięki któremu na naszym smartfonie pojawią się dane niezbędne do dokonania płatności. Obecnie ze zbliżeniowych płatności mobilnych korzysta ponad pół miliarda osób na całym świecie.
Przejdźmy teraz do przedstawienia najpopularniejszych metod płatności mobilnych. Na początek:
Płatności mobilne BLIK – co to jest?
BLIK to polski mobilny system płatności. Dostępny jest w aplikacjach mobilnych rodzimych banków i działa zarówno na urządzeniach z systemem Android, jak i iOS. Umożliwia on dokonywanie w płatności w sklepach internetowych i stacjonarnych, wpłacanie oraz wypłacanie gotówki w bankomatach, a nawet wykonywanie błyskawicznych przelewów międzybankowych czy generowanie czeków. W 2019 roku za jej pomocą wykonano ponad 180 milionów transakcji. Z kolei jej pierwszą wersję uruchomiono w lutym 2015.
Usługa ta jest dostępna w takich bankach, jak:
- Alior Bank
- Bank Millennium
- Santander Bank Polska
- ING Bank Śląski
- mBank
- PKO Bank Polski
- Inteligo
- Getin Bank
- Noble Bank
- T-Mobile Usługi Bankowe
- BNP Paribas
- Credit Agricole
- PEKAO S.A.
- Grupa SGB
Z systemu BLIK mogą korzystać klienci bankowości mobilnej jednego z wyżej wymienionych banków. Transakcja jest realizowana między klientem posiadającym aktywną aplikację a sklepem lub punktem usługowym obsługiwanym przez agenta rozliczeniowego. Mechanizmem identyfikacyjnym są kody jednorazowe. Generuje je system Polskiego Standardu Płatności na żądanie banku. Jest on unikalną kombinacją sześciu cyfr w przedziale od 0 do 9, a jego ważność trwa dwie minuty. Po tym czasie klient ma możliwość wygenerowania kolejnego kodu.
Za pomocą płatności mobilnych BLIK można także dokonywać innych rodzajów transakcji, takich jak błyskawiczne przelewy na telefon czy wypłaty z bankomatu.
Płatności mobilne Google Pay
Google zazwyczaj kojarzy się z wyszukiwarką internetową oraz sklepem z różnego rodzaju grami czy aplikacjami mobilnymi. Jednak ten globalny gigant z sukcesami działa także w sektorze płatności mobilnych. Google Pay to specjalna aplikacja do płacenia telefonem przypominająca portfel elektroniczny, do którego można podpiąć kartę debetową i kredytową wybranych banków.
Usługa jest oparta o technologię HCE (z angielskiego host card emulation), która pozwala na płatności zbliżeniowe telefonem tak jak tradycyjnym „plastikiem”. Wymagania techniczne aplikacji to system Android w wersji 4.4 i nowszej oraz aktywny moduł NFC w smartfonie. Ta metoda płatności mobilnych cieszy się ogromnym zaufaniem milionów użytkowników. Nawet w Polsce korzysta z niej aż 10% obywateli.
Google Pay jest dostępny dla klientów takich polskich banków, jak:
- Alior Bank
- Bank Millennium
- Santander Bank Polska
- ING Bank Śląski
- mBank
- Getin Bank
- Noble Bank
- T-Mobile Usługi Bankowe
- BNP Paribas
- Credit Agricole
- Citibank
- PEKAO S.A.
- Grupa SGB
- EnveloBank
- Bank Pocztowy
- Nest Bank
- Plus Bank
Płatności mobilne Apple Pay
Kolejnym bardzo popularnym rodzajem płatności mobilnych jest Apple Pay. Jest to metoda zbliżeniowych płatności mobilnych dla posiadaczy iPhone’ów, iPadów, Apple Watch oraz MacBooków. Apple Pay w Polsce pojawiło się w czerwcu 2018 roku. Do portfela od Apple można dodać karty płatnicze współpracujących banków i płacić nimi zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i aplikacjach.
Transakcje potwierdzane są odciskiem palca (lub przez Face ID, jeśli telefon posiada taki moduł), co dodatkowo zwiększa ich bezpieczeństwo. Ta metoda płatności mobilnych cieszy się ogromnym zaufaniem milionów użytkowników, zwłaszcza w krajach zachodnich bije rekordy popularności. W Polsce korzysta z niej 8% obywateli.
Apple Pay jest dostępny dla klientów takich polskich banków, jak:
- Alior Bank
- Bank Millennium
- Santander Bank Polska
- ING Bank Śląski
- mBank
- Getin Bank
- PKO Bank Polski
- Noble Bank
- T-Mobile Usługi Bankowe
- BNP Paribas
- Credit Agricole
- PEKAO S.A.
- Grupa SGB
- EnveloBank
- Bank Pocztowy
- Nest Bank
Płatności mobilne Garmin Pay
Niektóre z banków w naszym kraju wdrożyły u siebie także płatności mobilne o nazwie Garmin Pay. To płatności smartwatchami tego producenta. W zasadzie ich sposób działania przypomina powyższe Google Pay i Apple Pay, z tym że oczywiście działają one na smartwatchach tej marki. Z tej usługi korzysta niecałe 5% Polaków.
Garmin Pay jest dostępny dla klientów takich polskich banków, jak:
- Alior Bank
- Bank Millennium
- PEKAO S.A.
- Bank Pocztowy
- Credit Agricole
- Getin Bank
- ING Bank Śląski
- mBank
- Nest Bank
- PKO Bank Polski
- Santander Bank Polska
Bankowe aplikacje płatności mobilnych
Oczywiście wszystkie największe banki w Polsce oferują własne aplikacje bankowości mobilnej, które umożliwiają tego typu płatności. Działają one w oparciu o technologię HCE i większość z nich dostępna jest na smartfonach zarówno z systemem Android, jak i iOS. Operowanie przy pomocy tego typu systemów jest bardzo proste. W celu dokonania płatności wystarczy odblokować telefon i zbliżyć go do terminala. Jest to więc działanie identyczne, jak w przypadku Google Pay czy Apple Pay. Dodatkową zaletą jest fakt, większość bankowych aplikacji mobilnych w Polsce (banków opisywanych powyżej) posiada zaimplementowane płatności mobilne BLIK.
Płatności mobilne – wady i zalety
Płatności mobilne posiadają mnóstwo zalet.
Zalety płatności mobilnych
Wśród najważniejszych w pierwszej kolejności można wymienić oczywiście wygodę oraz szybkość. Nie musimy mieć przy sobie gotówki ani karty kredytowej, aby dokonać płatności mobilnej. Aby zapłacić za produkt czy usługę, wystarczy mieć wyposażony w odpowiednie funkcje telefon lub smartwatch.
Drugim kluczowym aspektem jest bezpieczeństwo. Wraz z rozwojem technologii, zwiększa się oczywiście poziom dostępnych zabezpieczeń. W przypadku płatności mobilnych stosuje się tokenizację. Jest to forma ochrony danych wrażliwych karty i konta za pomocą tokenu. Dzięki szyfrowaniu, czyli zastępowaniu numeru karty w urządzeniu mobilnym tokenem, czyli losowo wygenerowanym numerem, dane karty są chronione.
Dodatkowe zabezpieczenie to użycie kodu lub biometryczna weryfikacja twarzy czy odcisku palca. Dla przykładu Google Pay oraz Apple Pay wykorzystują tokenizację. Blik bazuje na jednorazowych kodach generowanych dla danej transakcji, których nie można użyć ponownie. Kod, którym autoryzujemy płatność, jest ważny przez 120 sekund. Płatność wymaga potwierdzenia PIN-em do aplikacji mobilnej.
Wady płatności mobilnych
Należy jednak pamiętać, że płatności mobilne mimo wszystko zawsze wiążą się z pewnym ryzykiem, że nasze dane i pieniądze mogą dostać się w niepowołane ręce. Po pierwsze, zgubienie lub kradzież urządzenia mobilnego – podobnie jak karty płatniczej – naraża nas na ryzyko dokonania płatności przez osoby trzecie. W takiej sytuacji bardzo ważne jest szybkie zgłoszenie kradzieży, zablokowanie karty oraz urządzenia mobilnego. Warto wiedzieć, że zastosowanie odpowiednich zabezpieczeń (PIN, odcisk palca) może znacznie ograniczyć ryzyko utraty funduszy.
Po drugie, istnieje ryzyko związane z wyłudzeniem naszych danych niezbędnych do dokonania płatności mobilnej. Obecnie stosowane systemy operacyjne to skuteczna zapora systemowa. Nie odkładajmy zatem aktualizacji systemu naszego urządzenia na później. Co więcej, należy instalować oprogramowanie antywirusowe wyszukujące złośliwe programy próbujące wyłudzić nasze dane oraz unikać dokonywania płatności w niepewnej, otwartej sieci Wi-Fi.