Rząd pod koniec września uchwalił ustawę o konieczności przygotowania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. Mowa tutaj o nowym dokumencie, jaki będą musieli posiadać właściciele wszystkich domów i mieszkań w Polsce – świadectwie energetycznym. Już w przyszłym roku będą oni musieli zapłacić państwu za wydanie takich certyfikatów.
Czym w ogóle jest świadectwo energetyczne? Gdzie się je uzyskuje i kiedy? Ile dokładnie będzie wynosiła opłata za nie? Przekonamy się poniżej:
Świadectwo energetyczne – co to jest? 
Świadectwo charakterystyki energetycznej pozwoli na upowszechnienie informacji o jakości energetycznej budynków i ich części. Mówi ono o potencjalnych kosztach użytkowania, a także wytycznych, dotyczących poprawy efektywności energetycznej. Zapis o nich trafi do specjalnego rejestru.
Oznacza to, że świadectwo energetyczne to po prostu narzędzie do zbierania danych na temat sytuacji energetycznej w gospodarstwach domowych. Chodzi o to, by w Polsce powstawały domy o coraz bardziej nowoczesnych rozwiązaniach pod kątem oszczędzania energii.
Jak to wygląda obecnie?
Do tej pory umowę wynajmu można było zawrzeć bez tego dokumentu. Po wejściu w życie nowych przepisów kopię świadectwa trzeba będzie umieścić w widocznym miejscu w budynkach, albo przekazać (nowemu) właścicielowi lub najemcy podczas podpisania umowy. Zgodnie z ustawą właściciele bądź zarządcy budynku – w tym także mieszkania – będą mieli więc obowiązek zlecić sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej.
Dotychczas świadectwa obowiązywały wyłącznie właścicieli domów, zbudowanych po 2009 roku, a także domów i mieszkań przeznaczonych do sprzedaży lub wynajmu. Od wiosny przyszłego roku świadectwo zacznie jednak obowiązywać także w przypadku starszych budynków.
Ponadto, zmiana w przepisach polega na tym, że każdy właściciel domu jednorodzinnego, wielorodzinnego czy mieszkania, powinien mieć świadectwo charakterystyki energetycznej – bez względu na to, czy nieruchomość jest przeznaczona na sprzedaż lub wynajem, czy nie.
Świadectwo ważne jest przez okres 10 lat. Jeśli w tym czasie zrobimy remont budynku ze zmianami mającymi wpływ na zużycie energii, będziemy musieli wystąpić o nowe świadectwo potwierdzające wskaźniki energetyczne.
Dostosowanie prawa do przepisów unijnych
Nowe przepisy wprowadzają zmiany w ustawie o charakterystyce energetycznej budynków oraz w prawie budowlanym. W ten sposób Polska wdraża rozporządzenia unijne, dotyczące oszczędzania mediów. Przepisy o obowiązkowym świadectwie energetycznym mają wejść w życie wiosną 2023 roku.
Gdzie można uzyskać świadectwo energetyczne? 
Podstawowe informacje na temat energetyki budynku będą dostępne w Centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków. Dostęp do niego będzie powszechny. Obowiązek przygotowania takiego świadectwa będzie spoczywał w przypadku nowo oddawanych mieszkań do użytku – na deweloperze. W przypadku starszych mieszkań i budynków – na właścicielu nieruchomości.
W przyszłości świadectwo energetyczne będzie również podlegać kontroli zewnętrznej. Nowe prawo zakłada bowiem obowiązek kontroli systemów ogrzewania i systemów klimatyzacji, także tych o mocy ponad 70 kilowatów.
Ile kosztuje świadectwo energetyczne?
Wystąpienie o świadectwo energetyczne będzie dodatkowym wydatkiem dla właściciela budynku. W przypadku domu jednorodzinnego koszt uzyskania takiego certyfikatu może wynieść nawet tysiąc złotych. Wysokość kwoty, jaką właściciel zapłaci za świadectwo energetyczne, będzie zależała od metrażu, przeznaczenia obiektu czy systemu, jakim budynek jest ogrzewany.
Do sporządzenia świadectwa upoważnieni są specjaliści z branży budowlanej, architektonicznej i instalacyjnej. Muszą także posiadać aktualne uprawnienia budowlane, projektowe bądź wykonawcze.
Osoba, która sporządza świadectwo energetyczne, powinna mieć wyższe wykształcenie. Powinna mieć także ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. Jest ono potrzebne, gdy osoba, która zleca wykonanie świadectwa energetycznego, na skutek sporządzenia świadectwa poniesie jakiekolwiek szkody.
Co grozi za brak świadectwa energetycznego?
Dla właściciela, który nie wystąpi o wydanie świadectwa energetycznego, za brak dokumentu będzie groziła kara finansowa – w wysokości nawet 5 tysięcy złotych. Grzywnę ma wyznaczać notariusz.
Jakie budynki nie będą musiały mieć świadectwa energetycznego?
Świadectwa charakterystyki energetycznej nie stosuje się do budynków:
- Podlegających ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
- Używanych, jako miejsca kultu i do działalności religijnej
- Przeznaczonych do użytkowania w czasie nie dłuższym niż 2 lata
- Niemieszkalnych służących gospodarce rolnej
- Przemysłowych i gospodarczych o zapotrzebowaniu na energię nie większym niż 50 kilowatogodzin na metr kwadratowy na rok
- Mieszkalnych przeznaczonych do użytkowania nie dłużej niż 4 miesiące w roku
- Wolnostojących o powierzchni użytkowej poniżej 50 metrów kwadratowych.
