Na kanale Comparic Biznes zapoczątkowany został nowy cykl dotyczący upadłości i restrukturyzacji. Jest temat szczególnie ważny w dobie pandemii COVID-19. W pierwszej kolejności zostało poruszone pojęcie niewypłacalności. Czym ona jest? Jakie są jej skutki? W jakim terminie dłużnik musi złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości i jakie konsekwencje grożą mu za niedopełnienie tych obowiązków? Czy obok wniosku o ogłoszenie upadłości można składać także wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego?
Na te pytania odpowiedział adwokat Karol Wenus z kancelarii Wenus Lomperta Zembek, wraz ze swoimi gośćmi: Marcinem Ostaszewskim i Sebastianem Mikulewiczem – adwokami kancelarii Mikulewicz Ostaszewski. Oto czego się dowiedzieliśmy”
Niewypłacalność przedsiębiorcy – adwokaci wyjaśniają
Czym jest niewypłacalność?
Według prawa upadłościowego niewypłacalny jest dłużnik, który zaprzestał regulowania swoich wymagalnych pieniężnie zobowiązań przez 3 miesiące. Niewypłacalny jest także dłużnik, którego zobowiązania pieniężne przewyższają jego wartość majątku, a stan ten utrzymuje się przez 24 miesiące. Z kolei zagrożenie niewypłacalnością oznacza, iż nasza sytuacja ekonomiczna zwiastuje, że w niedługim czasie możemy stać się niewypłacalni.
Czym różni się niewypłacalność od utraty płynności finansowej?
W przypadku niewypłacalności nie należy patrzeć na przesłankę bilansową, tylko przesłankę rzeczywistej wartości majątku, gdyż wielu przedsiębiorców działa na zasadzie spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, o kapitale własnym w wysokości 10 tysięcy złotych, natomiast kredyty obrotowe przedsiębiorstwa zaciągnięte są na kwoty o wiele większe, więc teoretycznie przesłanka bilansowa od razu jest spełniona.
Czy w sposób faktyczny możemy w takiej sytuacji mówić, że przedsiębiorca jest niewypłacalny?
Można tak powiedzieć, jeśli nie reguluje swoich wymagalnych zobowiązań. Ale nie ma tutaj mowy o przesłance rzeczywistej, ponieważ przy sprzedaży przedsiębiorstwa te zobowiązania zostałyby spłacone.
Czy adwokatom z kancelarii Mikulewicz Ostaszewski zdarzały się sytuacje, iż klienci mówili, że są niewypłacalni, a tak naprawdę dało się ich ratować, odzyskiwali płynność finansową?
Raczej działa to w drugą stronę, przychodzą przedsiębiorcy, którzy mówią, że zawsze są wypłacalni, a z rzeczywistych danych wynika, że prawdopodobnie dojdzie do niewypłacalności.
Co się dzieje, gdy następuje przesłanka niewypłacalności?
Jeżeli dłużnik nie reguluje przez 3 miesiące swoich zobowiązań, to ma obowiązek w terminie 30 dni złożyć wniosek o złożenie upadłości. Może zdarzyć się sytuacja, gdzie zamiast dłużnika wniosek złoży wierzyciel. Należy także pamiętać, iż wystarczy, że dłużnik przestanie regulować swoje zobowiązania wobec jednego podmiotu, a nie wobec wszystkich – wtedy także zachodzą przesłanki o ogłoszenie upadłości.
Jeśli dłużnikiem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to na kim spoczywa obowiązek złożenia wniosku o upadłość?
Na organach reprezentacyjnych. Każdy członek zarządu powinien więc dopilnować kwestię czy spółka nie jest w stanie niewypłacalności, ponieważ taka sytuacja rodzi po jego stronie obowiązki.
Jak kształtują się wzajemne relacje między wnioskiem o postępowanie upadłościowe, a wnioskiem o któreś z postępowań restrukturyzacyjnych?
Według przepisów prawa restrukturyzacyjnego, jeżeli dłużnik złoży wniosek ogłoszenia upadłości oraz wniosek o wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego, prymat nadal ma wniosek o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego i sąd wstrzyma rozpatrywanie wniosku o ogłoszenie upadłości do czasu rozpatrzenia tego drugiego wniosku. Tak więc restrukturyzacja jest zawsze na pierwszym miejscu.
Sytuacja komplikuje się w momencie, gdy upadłość jest ogłoszona. Jeżeli on się uprawomocni, to już za późno na restrukturyzację. Należy jednak pamiętać, że sąd ocenia czy wniosek o restrukturyzację nie został złożony tylko po to aby kupić czas, może on stwierdzić, że ten wniosek dąży do pokrzywdzenia wierzycieli i umorzyć postępowanie restrukturyzacyjne, jeżeli było ono złożone w złej wierze.
Jaka grozi odpowiedzialność cywilna za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie?
Mamy tutaj dwie odpowiedzialności odszkodowawcze, w przypadku odpowiedzialności wynikającej z Kodeksu spółek handlowych członek zarządu spółki odpowiada za zobowiązania całym swoim osobistym majątkiem (od tej odpowiedzialności uwalnia złożenie zwniosku w terminie).
Jaka grozi odpowiedzialność karna za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie?
Grozi kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku. W praktyce jednak bardzo często te przestępstwa idą w zestawieniu z innymi przestępstwami, takimi jak ucieczka z majątkiem, wybiórcze zaspokajanie wierzycieli czy działanie na szkodę spółki, i w konsekwencji kary mogą być znacznie wyższe.
Jaka grozi odpowiedzialność administracyjno-represyjna a niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie?
Prokuratorzy oraz ZUS często wnoszą o zakaz prowadzenia działalności gospodarczej dla przedsiębiorców prowadzących tę działalność. Przez pewien okres nie będą oni mogli zasiadać w organach nadzorczych/zarządzających czy prowadzić jednoosobowej działalności gospodarczej. Okres zakazu wynosi do pięciu lat.
Nagranie z rozmowy dostępne jest pod tym adresem: