Klimatyzator to najprostszy i – co bardzo ważne – coraz tańszy sposób na zapewnienie optymalnych warunków temperaturowo-wilgotnościowych w naszym domu. Wzrost popularności tego typu instalacji w domach jednorodzinnych ma wiele pozytywnych skutków. Już ponad 150 tysięcy gospodarstw domowych w Polsce jest wyposażonych w klimatyzację, a popularność urządzeń w ciągu kilku ostatnich lat dynamicznie wzrosła. Coraz rzadziej klimatyzacja w domu kojarzy się z luksusem i dobrem dostępnym jedynie dla biur, sklepów i innych obiektów świadczących usługi. Co więcej, jego pozytywny wpływ na mikroklimat w pomieszczeniach trwa znacznie dłużej niż tylko przez okres intensywnych upałów – coraz chętniej klimatyzację wykorzystujemy również jako urządzenie grzewcze.
Jakie są rodzaje klimatyzacji domowej? Ile kosztuje klimatyzator do domu? Na co zwrócić uwagę przy wyborze? Jakie jest zużycie prądu takiego urządzenia? Jakie są wady i zalety klimatyzacji w domu? Czy takie rozwiązanie naprawdę się opłaca? Na te wszystkie pytania odpowiedzi zostaną udzielone poniżej.
Klimatyzacja w domu – jak działa
W jaki sposób działa klimatyzacja w domu? Specyfika działania klimatyzatora bardzo przypomina pracę lodówki domowej. Każde urządzenie tego typu składa się z dwóch wymienników ciepła. Proces wymiany oraz chłodzenia powietrza opiera się na czynniku roboczym, który krąży w instalacji. Obieg między parownikiem a skraplaczem umożliwia schłodzenie powietrza w pomieszczeniu oraz usunięcie odebranego ciepła na zewnątrz.
Ponadto mamy sprężarkę, zawór rozprężny oraz wentylatory wymuszające przepływ powietrza wokół wymienników ciepła, co gwarantuje skuteczną i bezpieczną pracę całego systemu domowej klimatyzacji.
W pracy urządzeń klimatyzacyjnych zakazane jest używanie czynnika R22, który został wycofany z obiegu po stwierdzeniu jego negatywnego wpływu na warstwę ozonową atmosfery. Obecnie używane są czynniki chłodnicze R407C lub R410A. Jak działają?
Pobierają one ciepło z parownika i tym samym wysysają je z danego pomieszczenia, a następnie przenoszą do ulokowanego na zewnątrz budynku skraplacza. Właśnie w ten sposób ochładza się powietrze we wnętrzu. Z kolei zarówno sprężarka, jak i zawór rozprężny zapewniają zmianę stanu skupienia czynnika roboczego w stan ciekły bądź gazowy.
Jeszcze kilka lat temu największym problemem klimatyzatorów było ich głośne działanie. Obecnie, nowoczesne klimatyzatory wysokiej jakości wyróżniają się cichą pracą. Gwarantuje ją innowacyjna konstrukcja wentylatora parownika oraz możliwość regulacji prędkości jego pracy. Sprężarka oraz wentylator skraplacza, które generują największy hałas umiejscowione są jednak na zewnątrz budynku.
Klimatyzacja – rodzaje
Wybór opcji klimatyzacji jest naprawdę duży. I wcale nie chodzi tutaj o producentów tego typu urządzeń. Tylko od rodzaju klimatyzatora. Generalnie wyróżnia się klimatyzatory typu split oraz przenośne. Urządzenia mobilne są znacznie bardziej uciążliwe w codziennym użytkowaniu.
Zdecydowanie lepiej w instalacjach pełnowymiarowych sprawdzają się modele rozdzielone, czyli split. Składają się one z dwóch części, z czego jedna – ta bardziej problematyczna, bo głośniejsza umieszczana jest na zewnątrz. Klimatyzatory split dzielą się ze względu na miejsce montażu na:
- Ścienne
- Podłogowo-sufitowe
- Kasetonowe
- Kanałowe
Najchętniej wybierane do domów są klimatyzatory ścienne. Łatwość w montażu, tani serwis oraz estetyczny wygląd, który bardzo często jest ozdobą pomieszczenia to największe zalety urządzenia tego typu.
Klimatyzatory podłogowo-sufitowe są znacznie bardziej złożone i z tego powodu wykorzystywane są głównie w sklepach.
Klimatyzatory kasetonowe są z kolei przeznaczone na bardzo duże powierzchnie. Zaprojektowane są do umieszczenia w przestrzeni sufitu podwieszanego wykonanego w technologii kasetonowej
Klimatyzatory kanałowe potrzebują natomiast specjalnych kanałów do rozprowadzenia powietrza, dlatego stosowane są głównie w ogromnych obiektach prowadzących działalność przemysłową.
Tak więc w domach jednorodzinnych najczęściej stosuje się klimatyzatory ścienne typu split. Alternatywą dla nich są tańsze, lecz bardziej uciążliwe, mniej wydajne i wykorzystywane głównie w niewielkich pomieszczeniach klimatyzatory przenośne. Jednak minusem klimatyzatora przenośnego jest konieczność wyprowadzenia rury na zewnątrz pomieszczenia, przez którą wylatuje ciepłe powietrze. W takim przypadku schładzamy wnętrze domu, ale jednocześnie wprowadzamy do środka gorąco poprzez otwarte okno czy drzwi balkonowe. Poniżej skupimy się więc na tym pierwszym rozwiązaniu.
Klimatyzacja w domu – jak dobrać i na co zwrócić uwagę?
Najważniejszym parametrem klimatyzatorów jest moc chłodnicza, którą najprościej obliczyć poprzez zrobienie dokładnych pomiarów emisji ciepła z urządzeń elektrycznych i ze ścian oraz z pomiarów nasłonecznienia.
Jeżeli chodzi o domy jednorodzinne, to przyjmuje się, że każdy metr kwadratowy pomieszczenia wymaga 0,1 KW. Oznacza to, iż w pomieszczeniu mającym 25 metrów kwadratowych należy zamontować klimatyzator o mocy mniej więcej 2,5 KW. Odpowiednio dobrana moc klimatyzatora zapewnia szybkie schłodzenie wnętrza, a także utrzymanie optymalnej temperatury, nawet podczas upałów. Nie bez znaczenia dla komfortu jest również odpowiednio opracowany schemat i projekt klimatyzacji w domu uwzględniający specyfikę wnętrza.
Gdzie należy zamontować klimatyzator w domu?
Oczywiście najlepiej, kiedy możemy mieć klimatyzację w całym domu. Wtedy warto zdecydować się na klimatyzator multisplit (instalacja łącząca kilka ściennych jednostek wewnętrznych do jednej zewnętrznej). Jeżeli nie ma takiej możliwości, to należy zastanowić się, w jakim pomieszczeniu będzie najbardziej potrzebny. Wydaje się, że szczególnie dwa pomieszczenia warto rozważyć. Jednym z nich jest salon, a drugim sypialnia.
Jednostki wewnętrzne klimatyzatora montuje się zazwyczaj na ścianie, pod parapetem okiennym – o ile nie ma tam grzejnika, lub pod sufitem. Przy montażu jednostek wewnętrznych trzeba zadbać o to, aby pozostawić swobodny obieg powietrza. Oznacza to, że klimatyzator nie może być zasłonięty ciężkimi zasłonami lub meblami. Druga ważna kwestia dotyczy kierunku strumienia powietrza. Nigdy nie powinien zostać skierowany bezpośrednio na osoby przebywające wewnątrz pokoju. Dodatkowo, choć nowoczesne klimatyzatory nie generują zbyt dużego hałasu, to i tak lepiej nie umieszczać ich w narożniku wnętrza, gdyż dźwięki odbijają się wówczas od trzech płaszczyzn, co wzmacnia poziom dźwięku.
Klimatyzacja w domu – jakie koszty?
Zaczynamy od kosztu zakupu samego urządzenia.
Koszt zakupu
Najtańsze urządzenia można nabyć za około tysiąc złotych, ale trudno wtedy myśleć o wysokiej jakości, wydajności czy też cichej pracy klimatyzatora.
Za porządny klimatyzator typu split na ścianę o mocy 2,5-3,5 kW zapłacimy od 2 do 3 tysięcy złotych. Takie urządzenie zapewni nam komfort w pomieszczeniach o powierzchni 20 metrów kwadratowych.
Cichy klimatyzator wysokiej klasy i “bezpieczniejszy”, jeśli chodzi o wydajność, czyli o mocy 5 kW to już wydatek przekraczający 3 tysiące złotych. Większa moc klimatyzacji nie oznacza, że coś się “marnuje” albo przepłacamy. Przy założeniu, że urządzenie ma charakter inwerterowy (czyli zmienną moc i dostosowany do potrzeb pobór prądu), klimatyzacja dopasuje swoją wydajność do chwilowego zapotrzebowania, pracując przy tym ciszej i oszczędniej, jeśli nie musi wykorzystywać w danym momencie całej mocy.
Najdroższe są oczywiście klimatyzatory typu multisplit. Za urządzenie tego typu wydamy co najmniej 4 tysiące PLN.
Koszt montażu
Zakup urządzenia to niestety nie jedyny koszt. Dodatkowo dochodzi wycena montażu urządzenia w pomieszczeniu, zainstalowanie jednostki wewnętrznej i zewnętrznej (jeśli mieszkamy na osiedlu, to musimy mieć zgodę wspólnoty mieszkaniowej na instalację czegokolwiek na zewnątrz mieszkania i niestety dotyczy to też klimatyzacji – warto pomyśleć o tym zawczasu), doprowadzenie zasilania, odprowadzenie skroplin do kanalizacji.
Ile to kosztuje? W zależności od odległości pomiędzy jednostkami całego mechanizmu (czyli częścią zewnętrzną oraz wewnętrzną, chłodzącą nam mieszkanie) i lokalizacji odpływu, ceny instalacji najczęściej wynoszą od 1000 do 1500 złotych.
Koszty przeglądów
To nie wszystko. Aby utrzymać klimatyzację całorocznie w dobrej kondycji, należy pamiętać też o okresowych przeglądach. W celu utrzymania gwarancji na urządzenie, musi je wykonywać autoryzowany instalator, najlepiej dwa razy w roku – przed i po sezonie letnim. Koszt serwisu okresowego zwykle wynosi około 300 złotych.
Koszty energii elektrycznej
Wydatek związany z zakupem, instalacją i serwisowaniem klimatyzatora, to jedna kwestia, ale nie można też zapominać o wydatkach związanych z kosztem energii elektrycznej. Załóżmy, że klimatyzacja zamontowana na stałe w domu będzie działała 5-6 godzin dziennie przez 30 dni w roku, to jej użytkowanie będzie kosztować około 285-342 złotych rocznie przy 3,5 kW mocy chłodniczej, bądź od 412,50 do 495 złotych rocznie przy pobieraniu 5 kW energii.
Klimatyzacja w domu nie tylko jako urządzenie chłodzące
Warto pamiętać o tym, że poza zaspokojeniem naszej podstawowej potrzeby, jaką jest chłód latem, klimatyzator może pełnić również inne bardzo pożyteczne funkcje, takie jak: ogrzewanie, osuszanie czy oczyszczanie i jonizacja powietrza.
Funkcja ogrzewania jest szczególnie przydatna w okresach wiosennych i jesiennych, kiedy to poprawiamy sobie komfort, dogrzewając pomieszczenia i minimalizując okres używania pełnego centralnego ogrzewania. Po prostu zapewnia ona dużo niższe koszty ogrzewania w porównaniu z ogrzewaniem grzejnikami elektrycznymi. Olbrzymią zaletą w tym przypadku jest błyskawiczne działanie. Wychodzisz z kąpieli i chcesz mieć wyższą temperaturę w pokoju? Klimatyzator zrobi to w kilka minut. Może też utrzymywać zaprogramowaną temperaturę.
Opcja osuszania szczególnie przydaje się latem, gdy mamy poczucie, że jest parno (duża wilgotność powietrza), ale również w budynkach nowych, gdzie wciąż mamy zjawisko oddawania wilgoci przez przegrody budowlane.
Funkcję oczyszczania czy jonizacji szczególnie docenią osoby zmagające się z alergiami, ale również osoby palące i posiadacze zwierząt domowych, które często zostawiają w okolicy, w której przebywają, swój zapach i sierść.
Klimatyzacja w domu wady i zalety
Omawianie plusów i minusów posiadania klimatyzacji w domu zacznijmy od dobrych stron.
Komfort termiczny
Podstawową zaletą posiadania klimatyzacji w domu jest komfort termiczny. Utrzymanie temperatury na komfortowym poziomie jest niezbędne zarówno w pracy jak i podczas wypoczynku. Pamiętajmy, że klimatyzacja w domu pozwala nie tylko zadbać o samopoczucie, ale też zwiększa bezpieczeństwo zdrowotne podczas upałów. Bardzo wysokie temperatury to duże niebezpieczeństwo dla osób borykających się z problemami kardiologicznymi czy też z układem oddechowym. Osobom ze schorzeniami takimi jak astma zaleca się wręcz jej posiadanie.
Pamiętajmy, że nowoczesne urządzenia wyposażone są w szereg czujników, które wykrywają nie tylko poziom temperatury, ale też wilgotności powietrza czy stopień zanieczyszczenia. Klimatyzator jest w stanie samodzielnie dopasować parametry do warunków.
Co więcej, udowodnionym naukowo faktem jest, iż najlepiej czujemy się w określonych warunkach termiczno-wilgotnościowych, których osiągniecie możliwe jest dzięki klimatyzacji. Latem jest to temperatura od 23 do 26 stopni Celsjusza i wilgotność rzędu 40-60%. Wówczas nasz organizm odczuwa komfort i nie poci się.
Aby klimatyzacja nie wiązała się z przeziębieniem oraz wzmożonym zachorowaniem musimy rozsądnie podejść do kwestii regulacji – temperatury nie należy dowolnie ustawiać. Zaleca się, aby różnica temperatury między pomieszczeniem klimatyzowanym a nieklimatyzowanym sięgała maksymalnie 7 stopni Celsjusza. W innym przypadku musimy liczyć się z pewnymi niedogodnościami, a nawet chorobami (zapalenie zatok, gardła, itp.).
Komfort to również brak przeciągów i podmuchów powietrza. Dlatego tak ważna jest regulacja kierunku nadmuchu oraz prędkości jego przepływu (zaleca się, aby prędkość była mniejsza niż 0,2 metrów na sekundę). Nie dostosowanie powyższych parametrów, zwłaszcza jeśli jesteśmy spoceni (wejście do pomieszczenia klimatyzowanego bezpośrednio z upału panującego na zewnątrz), będzie skutkowało dolegliwościami zdrowotnymi.
Dobra jakość powietrza w domu
Ponadto, klimatyzator wykrywa również stopień zanieczyszczenia powietrza a więc dba o jego, jakość. Klimatyzatory zapewniają stały dostęp świeżego powietrza, pobieranego z zewnątrz. W trakcie upałów, kiedy to rzadko decydujemy się na otwarcie okien sprawdzą się idealnie. Dodatkowo, część klimatyzatorów posiada również opcję jonizowania powietrza, dzięki czemu jest ono bardziej świeże i pozbawione szkodliwych wirusów i drobnoustrojów.
Odpowiednia jakość powietrza bezpośrednio przekłada się z kolei na komfort życia. Zarówno funkcjonowanie w ciągu dnia jak i sen w nocy jest utrudniony, jeśli w pomieszczeniu panuje wysoka temperatura. Dbając o odpowiednią temperaturę w pomieszczeniu zyskujemy sen lepszej, jakości a tym samym lepiej wypoczywamy.
Walka z nadmiarem wilgoci
Kolejny atut wynikający z posiadania klimatyzatora we własnym domu lub mieszkaniu to walka z nadmiarem wilgoci. Okazuje się bowiem, że urządzenie nie tylko ochładza powietrze, ale również usuwa z niego nadmiar wilgoci. Dzięki temu takie powietrze jest zdrowsze i pozytywnie oddziałuje na nasze samopoczucie.
Poznajmy teraz wady klimatyzacji w domu.
Koszty i kłopotliwa instalacja
W pierwszej kolejności należy wymienić koszty i kłopotliwą instalację. Nie chodzi tutaj nawet o zakup samego urządzenia, lecz regularne opłaty za jego serwisowanie oraz zużycie energii elektrycznej. Z kolei montaż klimatyzacji typu split wymaga wynajęcia specjalistycznej firmy oraz prawdopodobnie przeprowadzenia remontu mieszkania.
Zmienność temperatur
Dodatkowo, najczęściej klimatyzacja w domu montowana jest w wybranych pomieszczeniach a nie w całym domu. Przechodząc z różnych pomieszczeń lokatorzy są narażeni na dużą zmienność temperatur, która może mieć poważne konsekwencje zdrowotne.
Klimatyzacja w domu czy warto? Podsumowanie
Klimatyzator dba o nasz komfort zapewniając nam odpowiednie warunki termiczne i wilgotnościowe. Jest to bardzo ważne, gdyż nadmierna temperatura powoduje, że czujemy się ospali, nie mamy siły, spada nasza wydajność. Co więcej, klimatyzacja w domu może być też wykorzystywana poza sezonem – do ogrzewania poszczególnych pomieszczeń. Jak więc widać, trzeba liczyć się z pewnymi wydatkami, jednak klimatyzacja do domu czy to piętrowym czy parterowym na pewno jest bardzo dobrym rozwiązaniem, które podnosi komfort życia domowników.