Praca w policji to jedno z najbardziej popularnych marzeń wielu z nas, gdy byliśmy dziećmi. Wśród dorosłych w obecnych czasach co prawda zawód ten nie cieszy się już takim poważaniem czy prestiżem, lecz nie da się zaprzeczyć, iż ochrona porządku publicznego i egzekwowanie przepisów prawa to w każdym społeczeństwie niezwykle ważne zadanie.
Obecnie w Polskiej Policji pozostaje zatrudnionych około 98 tysięcy funkcjonariuszy, a każdego roku w jej szeregi pragnie wstąpić kilka tysięcy kandydatów. Uważasz, że to idealna praca dla Ciebie i chcesz do nich dołączyć? Poniżej dowiesz się na czym polega ta praca, jak wygląda rekrutacja do policji oraz ile wynoszą zarobki mundurowych.
Czym zajmuje się policjant?
Podstawowe informacje
Policja jest umundurowaną i uzbrojoną formacją, która ma służyć społeczeństwu i dbać o ochronę bezpieczeństwa ludzi oraz zachowanie porządku publicznego. Do zadań policjanta należy przede wszystkim zapobieganie przestępczości i walka z nią, a także ochrona porządku publicznego – niezależnie od obejmowanego stanowiska.
Praca w policji bardzo zmieniła się na przestrzeni lat. Kiedyś policjanci byli odpowiedzialni jedynie za ściganie przestępców i utrzymywanie należytego porządku, jednak dziś dodatkowo zajmują się prewencją i ochroną, a także prowadzeniem działalności edukacyjnej. Należy podkreślić, że każdy dzień pracy policjanta jest nowym wyzwaniem i nigdy nie wiadomo, czego można się spodziewać, ponieważ żadna interwencja nie wygląda tak samo.
W praktyce, w tej profesji trafiają się także niespodziewane wyzwania i sytuacje, w których można się wykazać i zrobić coś pożytecznego dla potrzebujących – w tym nierzadko ochronić ludzkie (i nie tylko) życie. Z tego powodu jest to zawód bardzo odpowiedzialny. Decydując się na jego wykonywanie, musimy zdawać sobie sprawę z tego, że życie i los wielu ludzi może być zależny od naszej reakcji, decyzji czy nawet sprawności fizycznej.
Różne stanowiska i wiele szczebli kariery
Przede wszystkim należy jednak mieć świadomość, że praca w policji jest bardzo zróżnicowana. Zakres obowiązków jest odmienny dla stanowisk poszczególnych wydziałów. Przykładowo, co innego będzie należało do codziennych zadań policjantów z wydziałów ruchu drogowego, prewencji, dochodzeniowo-śledczego albo kryminalnego. Co więcej, w policji funkcjonuje 17 stopni hierarchii, podzielonych na 6 korpusów i one także różnicują zakres obowiązków.
Trzeba również pamiętać, że praca w policji wiąże się także z wieloszczeblowym systemem budowy kariery, która opiera się głównie na zasługach i doświadczeniu. Sama policja, jako instytucja, charakteryzuje się rozbudowanym schematem proceduralnym, dzięki czemu cała organizacja pracy posiada przejrzystą strukturę.
Kto może zostać policjantem?
Zawód policjanta wymaga odpowiedzialności i określonych kompetencji. Ten funkcjonariusz nie tylko otrzymuje wiele uprawnień takich jak używanie broni palnej, ale przede wszystkim musi stanowić wzór zachowań w zakresie przestrzegania przepisów prawa. Instytucja policji oferuje jednak kilkaset różnych stanowisk, dlatego każdy, kto poważnie zastanawia się nad wstąpieniem do policji, z całą pewnością może tam znaleźć posadę odpowiadającą jego kompetencjom i predyspozycjom.
Kluczem do sukcesu jest odnalezienie własnego obszaru zainteresowań, a następnie sumienność, solidność i zaangażowanie. Nagrodą za przyjęcie na swoje barki odpowiedzialności za ochronę prawa i porządku z pewnością będzie interesująca i niepowtarzalna praca, a także satysfakcja i możliwość wszechstronnego rozwoju.
Wymagania formalne
Kandydat na policjanta musi również spełnić podstawowe wymagania formalne. Co się na nie składa? Otóż, musi on być obywatelem Polski, korzystać z pełni praw publicznych oraz posiadać co najmniej średnie wykształcenie. Powinien także cieszyć się nieposzlakowaną opinią i nie może być skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe – musi zatem przedłożyć zaświadczenie o niekaralności.
Predyspozycje fizyczne i psychospołeczne
Oprócz tego konieczne są sprawność fizyczna oraz predyspozycje psychospołeczne, w tym odporność na stres i umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Ponadto, kandydat na policjanta ma obowiązek uregulowania wszelkich spraw związanych z zasadniczą służbą wojskową. Oznacza to odbycie obowiązkowej służby lub, w przypadku osób młodszych, stawienie się na kwalifikacyjnej komisji lekarskiej.
Jak wygląda rekrutacja do policji?
Nabór do policji przeprowadzany jest minimum raz w roku, a nadzór nad nim sprawuje Komendant Główny Policji. Jest on odpowiedzialny za wyznaczenie daty i poinformowanie o liczbie dostępnych wakatów. Podczas każdej rekrutacji sprawdzona zostaje wiedza kandydata z zakresu funkcjonowania władzy ustawodawczej, wykonawczej oraz sądowniczej.
Złożenie dokumentów
Z powyższego jednoznacznie wynika, iż rekrutacja do policji przebiega w kilku etapach i jest procesem dość żmudnym. W pierwszej kolejności kandydat na policjanta musi złożyć w odpowiedniej jednostce – najczęściej w komendach wojewódzkich i powiatowych – kilka dokumentów. Są to:
- Podanie o przyjęcie do służby w policji skierowane do komendanta wojewódzkiego, zawierające również informacje o konkretnej jednostce, w której chce się pracować
- Wypełniony kwestionariusz osobowy
- Kserokopie dokumentów potwierdzających wykształcenie i nabyte umiejętności
- Dowód osobisty i książeczka wojskowa.
Test wiedzy
Po złożeniu powyższych dokumentów kandydatów czekają testy policyjne, ustalające ich gotowość do podjęcia służby. Najpierw mają oni do czynienia z testem wiedzy z zakresu znajomości wykonywania władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej oraz przepisów regulujących bezpieczeństwo publiczne. Składa się na niego 40 pytań zamkniętych, do których dołączone są cztery możliwe odpowiedzi, z których tylko jedna zawsze jest poprawna. Sprawdzian ten nie jest selekcyjny, więc jego niezaliczenie nie skutkuje przykrymi konsekwencjami.
Testy kondycyjne
Trzecim etapem są testy kondycyjne. Polegają one na pokonaniu toru z przeszkodami w czasie nie dłuższym niż 1 minuta i 41 sekund. Im szybciej, tym kandydat więcej punktów rekrutacyjnych uzyska. Co istotne, czas jest przeliczany na punkty w sposób jednakowy zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. Sprawność fizyczna musi być więc taka sama bez względu na płeć.
Testy psychologiczne
W końcu przychodzi czas na testy psychologiczne. Jak podają ogólne statystyki, ponad 60% kandydatów na policjantów odpada właśnie na tym etapie rekrutacji. Test określa predyspozycje do wykonywania służby na czterech polach:
- Zdolności intelektualnych
- Zachowań społecznych
- Stabilności emocjonalnej
- Postawy pracy
Według raportów prawie 90% zdających osiąga niewystarczający do zaliczenia wynik testu z obszaru stabilności emocjonalnej i odporności na stres. W przypadku negatywnego wyniku ogółu badań psychologicznych kandydat może ponownie przystąpić do procesu rekrutacji po upływie 12 miesięcy od testu.
Pozostałe badania i wywiady
Kolejno przed ochotnikiem do służby czekają jeszcze: wywiad zorganizowany, komisja lekarska i ankieta bezpieczeństwa osobowego. Za wszystkie te elementy – poza ostatnim – przyznawane są punkty, które decydują o ostatecznym rankingu kandydatów.
Szkolenie policyjne
Każdy policjant zanim na stałe zostanie przyjęty do służby, musi wcześniej odbyć szkolenie w szkole policyjnej. Trwa ono 5 i pół miesiąca, za które adept otrzymuje wynagrodzenie w wysokości około 2800 złotych brutto miesięcznie i zakwaterowanie. Dopiero po tym okresie można na stałe wstąpić do służby.
Ile zarabia policjant?
Zarobki w służbach mundurowych w największej mierze zależą od stażu i piastowanego stanowiska. Co ważne, od lutego 2020 roku, zasadnicze wynagrodzenie wzrosło średnio o 520 złotych brutto. Warto przy tym wiedzieć, że wszystkie służby mundurowe nie muszą płacić składek na ubezpieczenia społeczne. Z ich pensji odprowadzany jest tylko podatek dochodowy i składka zdrowotna, ponieważ emerytury wypłaca im Ministerstwo Obrony Narodowej lub Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Ile więc w praktyce wynoszą zarobki policjantów?
Stopnie i zarobki w policji
Stopnie
W Policji funkcjonariusze noszący określone stopnie wchodzą w skład Korpusów Policji. W ramach Korpusu szeregowych Policji mamy następujące rangi:
- Posterunkowy
- Starszy posterunkowy
W ramach Korpusu podoficerów Policji:
- Sierżant Policji
- Starszy sierżant Policji
- Sierżant sztabowy Policji
W ramach Korpusu aspirantów Policji
- Młodszy aspirant Policji
- Aspirant Policji
- Starszy aspirant Policji
- Aspirant sztabowy Policji
W ramach Korpusu oficerów młodszych Policji:
- Podkomisarz Policji
- Komisarz Policji
- Nadkomisarz Policji
W ramach Korpusu oficerów starszych Policji:
- Podinspektor Policji
- Młodszy inspektor Policji
- Inspektor Policji
Wreszcie, w ramach Korpusu Generałów Policji mamy najwyższe rangi, takie jak:
- Nadinspektor Policji
- Generalny inspektor Policji
Stopnie służbowe Policji mają swoje odpowiedniki w innych służbach na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 czerwca 2010 roku.
Zarobki
Wynagrodzenie na start
Kursant podczas szkolenia będący w I grupie zaszeregowania – jak już zostało wspomniane zarobi średnio 2806 złotych brutto za miesiąc. Jeśli jednak jego wiek, nie przekracza 626. roku życia ta kwota rośnie do 3014 PLN.
Policjant pełniący regularną służbę po ukończeniu kursu otrzymuje średnio 3875 złotych brutto. Dzielnicowy może już z kolei liczyć na 4522 PLN brutto. Tyle samo wynosi średnia pensja kontrolera ruchu drogowego.
Detektyw zarobi jeszcze więcej – 4785 złotych brutto miesięcznie. Kierownik referatu otrzymuje natomiast wynagrodzenie w wysokości 5395 PLN brutto. Komendant powiatowy lub miejski może już liczyć na 8350 złotych brutto.
Najwyższe zarobki
Jeszcze lepiej ceni się komendanta wojewódzkiego – 10 700 złotych brutto. Zastępca komendanta głównego 14 tysięcy PLN brutto. Na czele stawki znajduje się oczywiście komendant główny – zarabia średnio 16 tysięcy złotych brutto miesięcznie.
Dodatkowe profity
Dodatkowo funkcjonariusze policji mogą przychodzić na emeryturę po 25 latach służby, nie muszą ukończyć 55 roku życia. Służby mają także nadgodziny płatne w wysokości 100% wynagrodzenia.
To jednak nie wszystko. Na zarobki policjanta składają się również różnego rodzaju dodatki takie jak:
- Dodatek za staż pracy
- Dodatek służbowy lub funkcyjny
- Dodatek za stopień
Ponadto, każdy z policjantów może liczyć na takie wsparcie finansowe, jak nagroda roczna czy tak zwana trzynastka – czyli jedna dodatkowa pensja w ciągu roku. W praktyce przyjmuje się, że średnie wynagrodzenie w policji wynosi około 5680 złotych brutto miesięcznie.
Wakaty w policji
Na dzień 1 listopada 2021 roku w policji brakowało 4336 funkcjonariuszy. Co więcej, z zapowiedzi rzecznika prasowego szefa formacji wynika, że już w styczniu stan zatrudnienia w policji może osiągnąć rekordowy poziom ponad 100 tysięcy mundurowych.
Tysiące nowych wakatów już niebawem
Co więcej, w listopadzie został przyjęty przez rząd projekt nowej ustawy modernizacyjnej. W nowym programie na modernizację służb podległych MSWiA ma się znaleźć ponad 10 miliardów złotych. Wynika z niego, iż w ciągu najbliższych czterech lat liczba policyjnych etatów zwiększyć ma się o kolejne 7,5 tysiąca, co oznacza, że docelowo służbę w policji pełnić będzie mogło ponad 110 tysięcy mundurowych. Mimo że część etatów (1800) trafi do nowo powstającego Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości, to najbardziej wzmocnione mają zostać działania prewencyjne – tam trafić ma 5600 nowych wakatów. Jak tłumaczył komendant główny policji, gen. insp. Jarosław Szymczyk, chodzi o to, by więcej patroli pojawiło się na ulicach miast i wsi.
Pensje również wzrosną
Dodatkowo, w najbliższych czterech latach ma dojść do kolejnego wzrostu wynagrodzenia mundurowych. Według założeń projektu, pensje policjantów mają się zwiększyć średnio o 6,5%.
Praca w policji – opinie
Z jednej strony, służba w policji może przynosić sporo satysfakcji. Dla tych, którzy chcą robić w życiu coś pożytecznego, czuć wyjątkowość swojej profesji i mieć stałość zatrudnienia to właśnie jest droga, która może im to zapewnić. Co więcej, w małych miejscowościach policjant jest osoba znaną, szanowaną, swego rodzaju autorytetem.
Z drugiej strony, zupełnie inaczej patrzy się na policjantów w dużych aglomeracjach. Niefortunne akcje policyjne czy afery korupcyjne, o których praktycznie każdy z nas wielokrotnie słyszał, bywają przyjmowane przez społeczeństwo bardzo krytycznie. Z tego powodu mundur policjanta może wzbudzać szacunek, lecz jednocześnie mówimy tutaj o jednym z najbardziej nielubianych zawodów w naszym kraju, który często bywa obiektem kpin i szyderstw. W efekcie jest to niełatwa i nierzadko niebezpieczna praca, która posiada zarówno poważne wady, jak i niezaprzeczalne zalety.