Branża górnicza od lat jest w permanentnym kryzysie. Wydobycie spada, górnicze spółki notują ogromne straty finansowe, rządzący sprowadzają do kraju węgiel z Rosji czy Australii, szykowany jest program zamykania kopalń… Ponadto, górnik w Polsce kojarzy się z wybrudzoną od węgla twarzą, kilofem i ciężką pracą pod ziemią. Jakie są zatem zalety tak wymagającego zawodu?
Według informacji medialnych, do tej profesji w pierwszej kolejności zachęca ponadprzeciętnie wysokie wynagrodzenie. Ile jednak tak naprawdę zarabiają górnicy? Przekonamy się w dalszej części tekstu. Zacznijmy jednak od wyjaśnienia czym dokładnie zajmuje się górnik, z jakimi niebezpieczeństwami wiąże się ta praca oraz jak zostać górnikiem:
Górnik – kto to? 
Ogólnie mówiąc, górnik to osoba, która pracuje w kopalni – podziemnej lub odkrywkowej, gdzie wydobywa różnego rodzaju surowce, w tym oczywiście węgiel. Sam proces wydobycia jest złożony, wymagający i pracochłonny. Przede wszystkim, aby eksploatować złoże, konieczne jest jego przygotowanie, drążenie głębokich szybów, które oczywiście muszą być w odpowiedni sposób zabezpieczone.
Górnik korzysta więc z wielu urządzeń. Każda osoba na tym stanowisku musi dokładnie wiedzieć, co robi, znać działanie tego typu maszyn i używać ich rozsądnie. Praca ta wiąże się z dużym wysiłkiem fizycznym, który odbija się na zdrowiu, a także uchodzi za bardzo niebezpieczną. Natura bowiem bywa nieprzewidywalna w związku z tym wystąpić mogą trzęsienia, tąpnięcia, mogą się oderwać skały, co grozi uwięzieniem osób pracujących zarówno pod, jak i nad ziemią. W miejscu wydobycia surowców może dojść także do wyrzutów gazów i pyłów, które mogą okazać się toksyczne.
Kto nadaje się na górnika?
Niemal w każdym zawodzie można wyróżnić zestaw cech, dzięki któremu wykonywanie danej pracy będzie prostsze. Jakie cechy i predyspozycje powinien więc posiadać górnik? Przede wszystkim musi on być silny zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Praca w trudnych warunkach wymaga nie tylko siły, lecz także odporności na stres. Trudno wyobrazić sobie pełnowartościową, zaangażowaną pracę, kiedy w głowie osoby ją wykonującej ciągle przewija się myśl, że za chwilę coś może się stać.
Poza tym górnik powinien być odpowiedzialny, odważny i wytrzymały. Wielogodzinna praca, często w trudnych warunkach sprawia, że tylko osoba o świetnej kondycji fizycznej i dużej odporności na niekomfortowe warunki poradzi sobie z wykonywaniem tych zadań.
Jak zostać górnikiem?
Osoby zainteresowane posadą górnika, powinny skończyć szkołę górniczą. Bez takiego kierunkowego przygotowania również jest to możliwe, jednak szanse znacznie zwiększają się po ukończonej nauce.
Teoria w tym zawodzie to oczywiście nie wszystko. Przedstawiciele tej profesji muszą posiadać wszelkie uprawnienia do używania maszyn, z którymi będą pracować. Poza tym niezbędne do rozpoczęcia pracy jest również przejście szkolenia BHP. Górnik musi także dokładnie znać wszelkie zasady panujące w kopalni, aby praca nie była zakłócana i okazała się w pełni bezpieczna.
Zarobki górników 
Pensje górników zależą od wielu czynników. Między innymi od tego na jakim stanowisku pracuje konkretny górnik, ile wynosi staż pracy danego górnika, jaki surowiec dana kopalnia wydobywa i w jakiej spółce górniczej jest zatrudniony. Powszechnie wiadomo bowiem, że więcej zarabiają górnicy zatrudnieni w Jastrzębskiej Spółce Węglowej niż ci w Polskiej Grupie Górniczej – średnie wynagrodzenie w PGG wynosi obecnie 8200 złotych brutto miesięcznie, a w JSW przekracza 10 tysięcy PLN brutto.
Warto również dodać Polska Grupa Górnicza zatrudnia 38 tysięcy osób, co czyni ją największa spółką górniczą w Europie. Jastrzębska Spółka Węglowa zatrudnia 22 tysiące osób, co sprawia, że jest drugą największą spółką węglową w Polsce.
Zarobki zwykłego górnika
Przejdźmy jednak do faktycznych uśrednionych zarobków. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie całkowite zwykłego górnika wynosi 6 730 złotych brutto. Co drugi górnik otrzymuje pensję od 5430 PLN do 8510 PLN brutto miesięcznie.
Zarobki górnika strzałowego
Większą pensję otrzymuje górnik strzałowy. Wykonuje on roboty strzałowe celem skruszenia przewidzianej do urobienia skały lub węgla przy użyciu górniczych materiałów wybuchowych skalnych, węglowych lub powietrznych zgodnie z metryką strzałową zatwierdzoną przez kierownika robót górniczych. Ponadto, ręcznie wykonuje on dużą liczbę otworów strzałowych podczas urabiania opartego na technice strzelniczej, zgodnie ze schematem rozmieszczenia otworów w metryce strzałowej wyrobiska lub też według wskazań strzałowego, przy użyciu wiertarek ręcznych, żerdzi, raczków wymiennych, kabli zasilających lub węży pneumatycznych.
Średnie miesięczne wynagrodzenie całkowite na stanowisku górnika strzałowego wynosi 6530 złotych brutto. Co drugi górnik strzałowy otrzymuje pensję od 4840 PLN do 9380 PLN brutto miesięcznie.
Zarobki sztygara
Sztygar nadzoruje i weryfikuje pracę podległych mu górników – zarówno ze strony technicznej, jak i administracyjnej. Jako, że jest najbardziej doświadczonym górnikiem określonego oddziału kopalni, udziela porad oraz doraźnej pomocy. Sztygar podejmuje decyzje obarczone bardzo dużym ryzykiem. Decyduje o zawieszeniu, bądź wznowieniu prac górniczych w podległym sobie rejonie. Każdego dnia na początku zmiany sztygar przeprowadza odprawę w której biorą udział wszyscy jego podwładni. Rozdziela im pracę i przekazuje wytyczne.
Średnie miesięczne wynagrodzenie całkowite na stanowisku sztygara wynosi 7920 złotych brutto. Co drugi sztygar otrzymuje pensję od 6010 PLN do 10 610 PLN brutto miesięcznie.
Zarobki nadsztygara
Nadsztygar po prostu sprawuje ogólny nadzór nad kilkoma oddziałami w kopalni. Każdy sztygar podlega więc odpowiedniemu nadsztygarowi. Średnie miesięczne wynagrodzenie całkowite na tym stanowisku wynosi 9800 złotych brutto. Co drugi nadsztygar otrzymuje pensję od 7830 PLN do 12 750 PLN brutto miesięcznie.
Dodatkowe informacje dotyczące wynagrodzeń górników
Górnicy dostają 14 pensji. Czyli dwa razy w roku – w lutym i w grudniu – przyznawana jest im podwójna wypłata. Dodatkowo, mają oni zagwarantowane zatrudnienie na kilka lat i pod żadnym pozorem wówczas nie można ich zwolnić. Ponadto przechodzą na emeryturę 10 lat wcześniej niż przeciętny Polak – podobnie jest w przypadku służb mundurowych. Mało tego, górnicy otrzymują premie i nagrody w całości nawet jeśli kopalnia przynosi ogromne straty.
To jednak nie wszystko. Każdemu górnikowi należy się dodatkowo 8 ton darmowego węgla. A 2,5 lub 3 tony otrzymują emerytowani górnicy. Byłych pracowników kopalń jest aż 170 tysięcy, a zatrudnionych górników – około 50 tysięcy, więc deputat węglowy otrzymuje ponad 210 tysięcy osób. Jeśli jednak ktoś ma mieszkanie podłączone do miejskiej sieci ciepłowniczej, to dostaje równowartość tego dodatku w kwocie około 570 złotych za każdą tonę węgla. Czyli dla emerytowanego górnika to około 1700 złotych, a czynnego zawodowo aż 4500 PLN.
Jak zatem widzimy, zawód górnika charakteryzuje się ogromnym wysiłkiem, narażeniem na duże niebezpieczeństwo ale i… ponadprzeciętnymi, niezwykle kuszącymi zarobkami i brakiem ryzyka zwolnienia, gdy już zostanie się zatrudnionym, a także wcześniejszą emeryturą i wieloma innymi korzyściami. Z całą pewnością jednak nie jest to praca dla każdego.
