Finansowa poduszka bezpieczeństwa nie jest wypełniona puchem. Co więcej, nie wyśpimy się na niej. Mimo tego to właśnie ona może zapewnić dużą wygodę i spokojny sen. Dzięki niej nie musimy się zamartwiać nad swoim losem, jeżeli niespodziewanie stracimy pracę i będziemy mieli trudności z szybkim znalezieniem nowej. Jest to szczególnie istotne w czasie pandemii koronawirusa, która jasno pokazała, że życie potrafi mocno zaskoczyć – niestety również negatywnie.
Warto tutaj dodać, że w naszym kraju bardzo wielu osobom wciąż brakuje edukacji finansowej. Badania wykazują, że aż niemal połowa (45%) Polaków nie posiada żadnych oszczędności. Z tego powodu warto przybliżyć temat finansowej poduszki bezpieczeństwa i tego, jak ona ochroni nasz budżet domowy w kryzysowej sytuacji, której się nie spodziewaliśmy:
Finansowa poduszka bezpieczeństwa – co to?
Finansowa poduszka bezpieczeństwa, zwana czasem także „funduszem bezpieczeństwa” to po prostu pieniądze odłożone na „czarną godzinę”, których zadaniem jest uchronić nasze finanse od katastrofy w przypadku niesprzyjających zdarzeń.
Sytuacje, w których finansowa poduszka bezpieczeństwa przydaje się
Tego typu sytuacji bywa niestety wiele – może to być zarówno nagła utrata pracy, awaria sprzętu domowego, jak i niespodziewana choroba, która wymaga poświęcenia pieniędzy na leczenie. Ryzyko więc zawsze istnieje i nie wszystko jesteśmy w stanie przewidzieć. Część tego typu zdarzeń jest w skali makro i dotyka większą liczbę osób (jak pandemia koronawirusa czy kryzys finansowy), a część w skali mikro (choćby bankructwo firmy, w której jesteśmy zatrudnieni czy zerwanie dachu przez wichurę w domu bez ubezpieczenia).
Rola finansowej poduszki bezpieczeństwa
Zadaniem finansowej poduszki bezpieczeństwa jest z jednej strony chronić finanse osobiste czy domowe na wypadek niespodziewanych zdarzeń, a z drugiej – zapewniać nam poczucie bezpieczeństwa i komfort psychiczny związany z bezpieczeństwem finansów naszych i naszej rodziny.
Takie sytuacje jak kryzys finansowy czy utrata pracy, pokazują jasno, że finansowa poduszka bezpieczeństwa pomaga podejmować na spokojnie, racjonalne decyzje związane z naszymi finansami czy przyszłością rodziny, bez martwienia się z dnia na dzień o to, co włożyć do garnka czy za co zapłacić kolejną ratę kredytu za mieszkanie.
Finansowa poduszka bezpieczeństwa pozwala również na podejmowanie odważniejszych decyzji w różnych sferach życia, wiedząc, że „na wszelki wypadek” mamy zabezpieczone środki finansowe, czyli naszą poduszkę, na której możemy bezpiecznie wylądować bez jakiegokolwiek siniaka.
Kto powinien posiadać finansową poduszkę bezpieczeństwa?
Absolutnie każdy, bez względu na wiek, poziom zarobków i sytuację majątkową. Paradoksalnie o taki bufor bezpieczeństwa powinny zadbać w szczególności osoby o gorszym statusie materialnym, ponieważ to właśnie one są najbardziej narażone na problemy finansowe w trudnych czasach.
Kiedy zacząć budować finansową poduszkę bezpieczeństwa?
Poduszkę finansową warto zacząć budować już od początków dorosłości, najlepiej od pierwszych dni rozpoczęcia kariery zawodowej, kiedy to zaczynamy sami odpowiadać za swój budżet domowy. Należy pamiętać, że im wcześniej zaczniemy oszczędzać, tym szybciej osiągniemy bezpieczeństwo finansowe.
Jak duża powinna być finansowa poduszka bezpieczeństwa?
Aby obliczyć kwotę, która powinna być zgromadzona na finansowej poduszce bezpieczeństwa, trzeba poznać stałe, miesięczne wydatki naszego budżetu domowego. Sumując raty kredytów, opłaty związane z utrzymaniem mieszkania, transportem, jedzeniem czy szkołą, poznamy swoje stałe miesięczne wydatki w wersji minimum. Uzyskaną kwotę należy pomnożyć przez 3, 6 lub 12 miesięcy. Warto pamiętać o jednorazowych większych wydatkach, takich jak choćby ubezpieczenie auta. Trzy miesiące to wariant minimalny, a dwanaście – w pełni optymalny. Oczywiście, poduszka może być jeszcze większa, w gruncie rzeczy nigdy nie może być „za duża”.
Wielkość poduszki a sytuacja życiowa
Który wariant wybrać? Wszystko zależy od indywidualnych preferencji i sytuacji życiowej. Singlom mieszkającym w dużym mieście, mającym elastyczne podejście do pracy, może wystarczyć równowartość trzymiesięcznych kosztów ponoszonych na rzecz budżetu domowego. Rodzinna poduszka bezpieczeństwa powinna jednak stanowić minimum sześciokrotność miesięcznych wydatków budżetu domowego.
Finansowa poduszka bezpieczeństwa – jak zacząć odkładać?
Jeśli posiadamy jakiekolwiek oszczędności, możemy wydzielić ich część i wpłacić je na odrębny rachunek oszczędnościowy stworzony z myślą o finansowej poduszce bezpieczeństwa. Jeżeli jednak nie posiadamy żadnych oszczędności, zacznijmy od odkładania co miesiąc nawet małej sumy pieniędzy. 
Dla przykładu możemy założyć, że w ciągu trzech lat naszym celem jest uzbieranie 18 tysięcy złotych, co oznacza konieczność odkładania 500 PLN miesięcznie. Aby wytrwać w oszczędzaniu, warto założyć w banku automatyczne zlecenie. W tej sytuacji, zaraz po wypłacie ustalona kwota będzie od razu wędrowała na osobne konto, na którym gromadzone są środki na poduszkę. Wtedy po prostu nie zdążymy wydać tych środków.
Zbudowanie finansowej poduszki bezpieczeństwa powinno być głównym celem oszczędności, warto więc na nią przeznaczyć dodatkowe wynagrodzenia, niespodziewane zastrzyki gotówki czy po prostu nadwyżkę w budżecie domowym. Im szybciej zbudujemy poduszkę, tym lepiej dla naszego komfortu psychicznego.
Gdzie trzymać finansową poduszkę bezpieczeństwa?
Z jednej strony nasze fundusze przechowywane powinny być w taki sposób, aby w razie potrzeby można było z nich sprawnie i bezproblemowo skorzystać. Z drugiej strony, nie chcemy, aby były dla nas zbyt łatwo dostępne. A już na pewno nie chcemy, żeby mieszały się z pieniędzmi przeznaczonymi na codzienne wydatki. Najprostszym i najskuteczniejszym rozwiązaniem jest więc umieszczenie tych pieniędzy na koncie oszczędnościowym. Jeśli posiadamy rachunki w kilku bankach, to fundusze warto umieścić tam, gdzie mamy najlepsze oprocentowanie, ale gdzie nie ma również naszego podstawowego konta ROR. W ten sposób utrudnimy sobie poniekąd dostęp do tych środków. Dzięki temu nie będzie kusiło, by wykonać szybki przelew wewnętrzny.
Konto oszczędnościowe lepsze niż lokata
Dlaczego konto oszczędnościowe, a nie lokata? Ponieważ, aby otworzyć lokatę należy najczęściej mieć zdecydowanie większą ilość gotówki niż w przypadku otwarcia konta oszczędnościowego. Kolejną sprawą jest to, że pieniądze wpłacone na lokatę muszą z reguły być zamrożone. Oznacza to tyle, że nie mamy do nich bezpośredniego dostępu. Aby je wypłacić musimy zamknąć lokatę, przez co stracimy wypracowane zyski. Tak więc, z punktu widzenia dostępności do awaryjnych pieniędzy nie jest to dobre rozwiązanie, wypłata z konta oszczędnościowego przebiegnie bardziej bezproblemowo.
Finansowa poduszka bezpieczeństwa – dodatkowe zalety
Elastyczność
Pomijając podstawowy aspekt poduszki finansowej, czyli bezpieczeństwo w razie nieprzewidzianej sytuacji, zapewnia ona dodatkowe korzyści. Pierwszą wartą wzmianki jest elastyczność. W przypadku zwolnienia z pracy lub chęci poszukiwania nowych wyzwań poduszka finansowa pozwala na dłuższe poszukiwanie satysfakcjonującej oferty pracy, a nawet na zrobienie sobie przerwy.
Motywacja
Finansowa poduszka bezpieczeństwa znakomicie pełni także funkcję motywacyjną. Otóż odłożone na koncie pieniądze są znakiem, że potrafimy skutecznie oszczędzać, co zachęca do odważniejszych kroków – takich jak inwestowania – i pogłębiania swojej wiedzy finansowej.
Finansowa poduszka bezpieczeństwa a kredyt
Odkładanie pieniędzy na finansową poduszkę bezpieczeństwa powinno być realizowane niezależnie od spłacanych kredytów. Oznacza to, że środki powinny znaleźć się na oba cele. Jeśli jednak zdarzy się sytuacja, że trzeba będzie wybrać czy odłożyć środki na poduszkę finansową, czy uregulować ratę kredytu, priorytetowa powinna być jednak spłata zobowiązania.
Nie zmienia to faktu, że osoby zaciągające zobowiązania tym bardziej powinny pomyśleć o posiadaniu oszczędności. Odłożone pieniądze mogą im się bowiem przydać w sytuacji, gdy w przyszłości z powodu utraty dochodów zabraknie im pieniędzy na spłatę rat. Wówczas taka finansowa poduszka bezpieczeństwa pod kredyt pozwoli uniknąć kłopotów z zadłużeniem, a więc postępowania windykacyjnego i komorniczego.
Finansowa poduszka bezpieczeństwa a oszczędzanie na emeryturę
Finansowa poduszka bezpieczeństwa powinna być tworzona niezależnie od odkładania pieniędzy na emeryturę. Warto pomyśleć o oszczędzaniu na oba cele, jeśli jednak nie mamy na tyle wolnych środków, w pierwszej kolejności należy zadbać właśnie o fundusz bezpieczeństwa.
Oszczędzania na emeryturę nie warto jednak odkładać zbyt długo, ponieważ im wcześniej o nie zadbamy, tym na większe świadczenie będziemy mogli liczyć po zakończeniu kariery zawodowej. Tym bardziej, że korzystając z Indywidualnego Konta Emerytalnego można wpłacać nawet jedynie 50-100 złotych co miesiąc, czyli kwoty do udźwignięcia dla niemal każdego budżetu.
Podsumowanie, czyli dlaczego warto mieć finansową poduszkę bezpieczeństwa
Jeśli nadal odczuwamy wątpliwości czy warto gromadzić środki na finansowej poduszce 
bezpieczeństwa, cofnijmy się raz jeszcze do sytuacji ze wstępu tekstu. Wyobraźmy sobie, że nagle niespodziewanie tracimy pracę, a przez niepewną sytuację gospodarczą, na rynku pracy panuje trudna sytuacja. W efekcie przez kilka miesięcy mamy spore kłopoty ze znalezieniem jakiejkolwiek posady, a przecież musimy zadbać o utrzymanie siebie i naszej rodziny. Sytuacja wygląda jeszcze gorzej, jeśli nasz budżet domowy dodatkowo obciążają raty kredytu za mieszkanie.
Wyobraźmy sobie teraz jakie konsekwencje może przynieść zadłużanie się przy takim scenariuszu. Nikt nie jest w stanie przewidzieć, co się stanie w przyszłości. Doskonale ukazał nam to wybuch pandemii COVID-19, która dla wielu osób – a zwłaszcza przedsiębiorców, była przez wiele miesięcy walką o przetrwanie pod względem finansów. Finansowa poduszka bezpieczeństwa dla naszego budżetu domowego jest więc we współczesnym świecie absolutnie niezbędna. To właśnie ona jest najlepszym sposobem na zapewnienie sobie spokoju i stabilizacji w życiu.