Sytuacja na rodzimym rynku pracy wygląda co prawda lepiej niż w momencie, gdy Polska przystąpiła do Unii Europejskiej, lecz emigracja zarobkowa cały czas w naszym kraju jest iście gorącym tematem. Badania międzynarodowej agencji Randstad wykazują, że nawet co trzeci Polak przed trzydziestką jest gotów wyjechać za granicę w celach zarobkowych. Dlaczego Polacy nadal decydują się na emigrację zarobkową? Jakie kierunki wyjazdów są najpopularniejsze? Jakie prace podejmują najczęściej Polacy, którzy emigrują zarobkowo? Kwestie te zostaną szczegółowo wyjaśnione w dalszej części tekstu. Zacznijmy jednak od samego zagadnienia emigracji Polaków:
Spis treści
Emigracja Polaków w liczbach
Polacy na emigracji w ujęciu globalnym
Przez lata Polska była krajem, z którego ludzie uciekali. Choć ostatnio fala emigracji już nie jest tak silna – zwłaszcza w czasie pandemii koronawirusa, to według danych Organizacji Narodów Zjednoczonych poza Polską żyje wciąż prawie 4,5 miliona naszych rodaków, czyli 10,5% wszystkich Polaków. To dwunasta największa emigracja na świecie, zaraz za Indonezją i Afganistanem. Gdyby nagle wszyscy wrócili do kraju, byłoby nas ponad 42 miliony, a nie niecałe 38 milionów.
W samej Unii Europejskiej nie ma przy tym państwa, z którego emigrowałoby aż tak wielu mieszkańców, jak z Polski. Jeśli chodzi o Europę poza Unią, to tylko Rosjan i Ukraińców więcej mieszka poza swoją ojczyzną. Gdy spojrzymy jednak na procentowy udział emigrujących mieszkańców, to znajdziemy więcej państw na Starym Kontynencie, które nas wyprzedzają w tej niechlubnej statystyce. Otóż poza granicami swojego kraju mieszka aż 33% Bośniaków, 30% Albańczyków i 28% Mołdawian. Co ciekawe wysoki odsetek emigrantów nie dotyczy tylko biednych krajów, lecz także Monako (45%) i Gibraltaru (30%).
Większy od Polaków procent narodu mieszka na emigracji również w przypadku Portugalczyków, Irlandczyków, Rumunów, Bułgarów, Białorusinów, Chorwatów, Ormian, Serbów, Gruzinów, Północnych Macedończyków, Litwinów, Łotyszy, Cypryjczyków i Estończyków.
Emigracja Polaków w XXI wieku
W XXI wieku z Polski wyjechało na stałe 2,4 miliona osób, głównie po przystąpieniu naszego kraju do Unii Europejskiej w 2004 roku. Co ciekawe, największy wzrost liczby emigracji na pobyt stały dał się zaobserwować w 2006 roku. Biorąc pod uwagę aktualne dane, liczba polskich emigrantów w Niemczech wzrosła w XXI wieku o 1,1 miliona, w Wielkiej Brytanii o 855 tysięcy, w Irlandii o 99 tysięcy, a – co ciekawe – w USA spadła o 52 tysiące. W efekcie, według danych ONZ najwięcej naszych emigrantów zamieszkiwało w ubiegłym roku Niemcy – aż 1,7 miliona, a na kolejnych miejscach były: Wielka Brytania – 914 tysięcy i Stany Zjednoczone – 427 tysięcy.
W ostatnich latach część Polaków zaczęła jednak wyjeżdżać z Wielkiej Brytanii i ich liczba zamieszkująca Zjednoczone Królestwo w 2020 roku była najniższa od roku 2015. To między innymi skutek Brexitu. Wracają do Polski? Tylko częściowo. Równolegle wzrosła liczba wyjazdów do innych krajów, zwłaszcza Niemiec, Holandii, Szwajcarii i… Islandii. W tym ostatnim kraju Polacy stanowią już zresztą aż 5,3% populacji kraju – naszych rodaków jest tam aż niemal 20 tysięcy. Odsetek ludności przekraczający 1% stanowimy jeszcze w Irlandii, Norwegii oraz wspomnianej już Wielkiej Brytanii.
Dlaczego Polacy nadal decydują się na emigrację?
Po pierwsze: pieniądze
Choć bezrobocie spada, a minimalne i średnie wynagrodzenie systematycznie rośnie, to nadal bardzo z zazdrością i zainteresowaniem spoglądamy na zagraniczne oferty pracy. Do takiego kroku motywują przede wszystkim względy materialne. Polacy rozważający emigrację chcą więcej zarabiać oraz podnieść poziom życia sobie i bliskim. Taki krok nie dziwi, biorąc pod uwagę fakt, że zarobki na dokładnie tych samych stanowiskach wciąż bywają w krajach Europy Zachodniej trzykrotnie, czy nawet czterokrotnie wyższe niż u nas. W ubiegłym roku średnia stawka godzinowa Polaków na emigracji wyniosła 15,06 euro brutto. Średnie miesięczne wynagrodzenie przyjęło natomiast wartość 2785 euro brutto.
Pozostałe przyczyny
Do innych przyczyn emigracji Polaków należą natomiast:
- Prestiż związany z pracą w zagranicznej firmie
- Zdobycie nowych umiejętności, nabycie nowych kwalifikacji
- Chęć poprawienia kompetencji językowych
- Pragnienie poznania innej kultury, poszerzenia horyzontów
- Korzystniejszy system podatkowy
- Lepsze warunki socjalne
- Wyższy standard życia
Kto najczęściej rozważa emigrację?
Co ważne, wśród rozważających wyjazd są osoby, które straciły pracę, szukają lepszego zajęcia oraz te, które wraz ze spowolnieniem gospodarczym przyjechały do kraju i myślą o ponownym wyjeździe za granicę, gdzie zarobki w wielu sektorach są dużo wyższe. Ponadto, o wyjeździe za granicę myślą częściej mężczyźni, posiadający wykształcenie średnie i zawodowe. W większości przypadków są to również osoby bezrobotne.
Jakie kierunki wybierają Polacy w ramach emigracji zarobkowej?
Jak już zostało wcześniej wspomniane, najwięcej Polaków wyjeżdża do krajów Europy Zachodniej. Decyduje tu nie tylko wysokość zarobków, ale też łatwość w podjęciu pracy w krajach Unii Europejskiej (brak konieczności uzyskania wizy pracowniczej), a także bliskość z rodzimym krajem, która częściowo rozwiązuje problem rozłąki z rodziną. W efekcie aż 27% Polaków rozważających emigrację zarobkową jako swój potencjalny kierunek wyjazdu wskazuje Niemcy. Kolejne miejsca zajmują:
- Wielka Brytania (21%)
- Holandia (21%)
- Norwegia (6%)
- Stany Zjednoczone (6%)
- Belgia (4,8%)
Jak Polacy zamierzają pracować w ramach emigracji zarobkowej?
Aż 28% Polaków rozważających emigrację zarobkową nie potrafi określić jakiej pracy by się podjęło. 13% wskazało prace fizyczne. 8% – prace umysłowe. Z kolei, jeśli chodzi o konkretne odpowiedzi, to najpopularniejsze wyglądały tak:
- Praca na budowie i produkcji – 7%
- Zbieranie owoców lub warzyw – 5%
- Informatyk – 5%
- Opiekun – 5%
- Kierowca – 4%
- Praca w gastronomii – 4%
- Magazynier – 3%
- Malarz – 1%
- Nauczyciel – 1%
- Mechanik – 1%