Inflacja jest to nic innego, jak spadek wartości pieniądza w czasie, czego efektem jest utrata wartości pieniądza. Inflacja nie jest jednak czymś, co dotyka wybraną grupę społeczną, gdyż jej oddziaływanie odczuwają wszystkie grupy społeczne, niemniej w różnym stopniu.
Przede wszystkim ma to związek z prawem Engla, mówiącego o tym że, im człowiek jest zamożniejszy tym procentowy udział pożywienia w jego koszyku dóbr jest mniejszy. Można to wyjaśnić na podstawie bardzo prostego przykładu. Jeżeli osoba zarabiająca 3000 zł na rękę wydaje 1200 złotych na jedzenie w miesiącu, to jest to dla niej 40% kwoty, jaką zarabia. Natomiast osoba zarabiająca 50 000 na rękę, nawet przy wydatkowaniu 5000 złotych na jedzenie miesięcznie, wydaje zaledwie 10% tego co zarabia. Obecnie ceny żywności rosnące w zastraszającym tempie, zdecydowanie negatywnie wpływają na sytuację koszyka inflacyjnego osób uboższych. Stąd też bardzo głośna w ostatnim czasie stała się akcja usuwania podatku VAT z produktów żywnościowych, przez obecny rząd. Dzięki temu możliwe było poprawienie swoich notowań wśród sporej części społeczeństwa. Oczywiście należy pamiętać, że to kogo najbardziej dotyka inflacja zależy, od tego gdzie lokuje swój kapitał i jak bardzo dane dobro jest poddawane działaniu inflacji.
Podwyżki stóp procentowych i ich wpływ na inflację
Jednym z głównych zadań Rady Polityki Pieniężnej jest dbanie o to, aby utrzymać inflację w ryzach i sprowadzić ją w okolice 2,5% z możliwością wahań o 1 punkt procentowy w górę, lub dół. Poprzez ostatnie podwyżki stóp procentowych, Rada Polityki Pieniężnej chciała obniżyć inflację, jednak takie działanie ma swoje efekty odroczone w czasie i nie są one widoczne od razu. Jednak jaki wpływ mają stopy na inflację?
Otóż poprzez podnoszenie stóp procentowych wzrasta koszt pieniądza na rynku, a więc i kredytów. Jeżeli drożeją kredyty, to mniej kredytobiorców jest chętnych do zaciągania zobowiązań. Oznacza to zmniejszenie między innymi konsumpcji i co za tym idzie spadek inflacji. Jednak należy pamiętać, że podwyżki stóp procentowych dotyczą również obecnie zaciągniętych zobowiązań co ma przełożenie na wzrost kosztów dla obecnych kredytobiorców. Są to w dużej mierze osoby z klasy niższej i średniej, przez co w krótkim okresie muszą mierzyć się nie tylko z inflacyjnymi wyzwaniami, ale również z rosnącą w zastraszającym tempie ratą kredytu opartą o wskaźnik WIBOR. Wskaźnik ten jest to koszt, po jakim banki udzielają sobie kredytów między sobą i bardzo często występuje on, jako zmienna w kredytach udzielanych klientom. Wzrost ceny pieniądza wynikający z podniesienia stóp podnosi również efektem domina wskaźnik WIBOR doprowadzając kredytobiorców do bardzo trudnych sytuacji.
Prognozy Narodowego Banku Polskiego
Na podstawie prognoz wydanych w marcu bieżącego roku specjaliści z Narodowego Banku Polskiego oceniają możliwie potencjalny wzrost cen żywności o nawet jedną czwartą w przeciągu 3 lat oraz wzrost cen energii elektrycznej o nawet 60%, co może przełożyć się w sposób drastyczny na kieszenie najuboższych. Oczywiście obie te wartości są skorelowane, z uwagi na fakt, że do produkcji jedzenia konieczne jest zużycie odpowiedniej ilości energii. Także im droższa będzie energia, tym droższe może okazać się wytwarzanie produktów spożywczych.
Innym aspektem są również wysokie ceny na stacjach paliw sięgające w ostatnim czasie nawet 8 złotych za litr paliwa 95. Im droższy jest koszt, jaki muszą ponieść firmy transportujące poprzez zakup benzyny, tym wyższy koszt ponieść będą musieli zwykli Kowalscy podczas swoich codziennych zakupów spożywczych w sklepie. Wynika to z tego, że częścią składową ostatecznej ceny towaru, jaką widzimy w sklepie jest również cena jego dostarczenia do magazynu sklepu, który go sprzedaje. Jeszcze inną bardzo istotną zmienną są również podwyżki płacy minimalnej dotyczące wielu osób pracujących w sklepach. Są oni w ten sposób wynagradzani za swoją pracę, niemniej sklepy w obliczu ustawowego podnoszenia tej płacy są zmuszone do zwiększenia wydatków, a co za tym idzie do podwyższania cen produktów.
Obligacje skarbowe oraz lokaty, czyli sposoby na ochronę oszczędności
Dobrą formą ochrony przed inflacją mogą okazać się lokaty oraz obligacje polskiego Skarbu Państwa. Są to przede wszystkim bezpieczne formy lokowania kapitału. W przypadku lokat gwarancją bezpieczeństwa dla naszych pieniędzy jest bankowy fundusz gwarancyjny, dzięki któremu mamy pewność wypłaty do 100 tysięcy euro. Przy obecnym kursie złotówki będzie to około 477 tysięcy złotych. Najlepsze lokaty oferowane przez banki wynoszą nawet 7% w skali roku, jednak posiadają pewne ograniczenia dotyczące wysokości lokowanego kapitału oraz czasu trwania np. na 3 miesiące.
Alternatywą dla lokat bankowych stają się obligacje skarbowe, dzięki którym możliwe jest jeszcze bezpieczniejsze ulokowanie swoich oszczędności. Tutaj gwarantem tego jest Skarb Państwa. W przypadku obligacji najbardziej wyróżniają się te indeksowane inflacją. Są to obligacje 4 i 10 letnie, których można zakupić nieograniczoną ilość. W ofercie lipcowej dla obligacji 4 letnich w pierwszym roku otrzymamy 6%, zaś w każdym kolejnym wartość inflacji +1% marży. W przypadku 10 latek będzie to 6,5% w pierwszym okresie odsetkowym i 1,25% marży + wartość inflacji w każdym kolejnym okresie odsetkowym. Różnicą między tymi dwoma rodzajami obligacji jest również sposób, w jaki działają odsetki. W przypadku 4 letnich obligacji skarbowych będzie to wypłata uzyskanych odsetek co roku, zaś w obligacjach na dekadę mamy kapitalizację odsetek.
Warto również wspomnieć o obligacjach rodzinnych kierowanych do beneficjentów programu 500+, którzy mogą zakupić obligacje do kwoty otrzymanych świadczeń na dziecko. Takie obligacje na 6 i 12 lat są oprocentowane jeszcze bardziej preferencyjnie, niż 4 i 10 latki. W ofercie obligacji są również 3 miesięczne obligacje skarbowe, roczne obligacje skarbowe, dwuletnie obligacje skarbowe oraz trzyletnie obligacje skarbowe, jednak żadne z powyższych nie są indeksowane inflacją. Oczywiście nie oznacza to, że w danym przypadku mogą okazać się złym wyborem, gdyż przy wysokiej stawce WIBOR to właśnie 3 letnie obligacje mogą okazać się bardzo korzystne, zaś wysoka stopa referencyjna, spowoduje wzrost opłacalności rocznych i dwuletnich obligacji. Ważnym jest jednak podkreślenie, że cena za jedną dowolną obligację to zaledwie 100 złotych, dzięki czemu również osoby najuboższe są w stanie zabezpieczyć swój kapitał przed strasznymi skutkami inflacji. Dobrym pomysłem może okazać się tutaj również zakup obligacji poprzez IKE, dzięki czemu możliwe będzie ominięcie podatku Belki wynoszącego obecnie 19% od zysków kapitałowych. Niemniej taki zabieg wiąże się z zastosowaniem do zasad, jakie obowiązują w Indywidualnym Koncie Emerytalnym oraz limitem, jaki w nim obowiązuje na dany rok kalendarzowy.
