Niektórzy bywają nieuczciwi wobec urzędu skarbowego i ukrywają część swoich dochodów. Dlaczego? Z reguły takie osoby mogą wymienić mnóstwo powodów. Lepiej jednak, aby się dobrze nad tym zastanowiły czy na pewno im się to opłaci, bowiem ta decyzja może mieć bardzo poważne konsekwencje, gdy zostanie wykryta.
Co grozi za ukrywanie dochodów? Czy można bronić się przed tego typu zarzutami ze strony urzędu skarbowego? Przekonamy się poniżej:
Co grozi za ukrywanie dochodów przed Urzędem Skarbowym? 
W przypadku, gdy podatnik nie będzie w stanie udokumentować lub co najmniej uprawdopodobnić pochodzenia swojego majątku oraz źródła pokrycia swoich wydatków, może narazić się na niezwykle dotkliwą sankcję. Ma ona formę zryczałtowanego podatku dochodowego, którego stawka wynosi zgodnie z art. 25e ustawy o PIT aż 75% podstawy opodatkowania.
Podstawę opodatkowania stanowi zgodnie z art. 25d ustawy o PIT przychód odpowiadający kwocie nadwyżki wydatku nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi.
Przychody opodatkowane i nieopodatkowane
Co ważne, przepisy definiują przy tym jakie wartości stanowią przychody (dochody) opodatkowane (art. 25e ust. 3 ustawy o PIT) oraz jakie wartości stanowią przychody (dochody) nieopodatkowane.
Za przychody (dochody) opodatkowane uznaje się w świetle przepisów wartości pozostające w dyspozycji podatnika przed poniesieniem wydatku, w stosunku do których:
- Pochodzenie zostało ustalone co do tytułu, kwoty i okresu uzyskania
- Jest możliwe określenie lub ustalenie zobowiązania podatkowego w odniesieniu do wartości, które mają wpływ na ustalenie takiego zobowiązania, albo zobowiązanie takie zostało określone lub ustalone, albo zostały zgłoszone do opodatkowania.
Z kolei za przychody (dochody) nieopodatkowane uznaje się wartości pozostające w dyspozycji podatnika przed poniesieniem wydatku, których pochodzenie zostało ustalone co do tytułu, kwoty i okresu uzyskania, oraz które:
- Były wolne od podatku lub zwolnione od opodatkowania na podstawie przepisów ustaw
- Nie podlegały opodatkowaniu na podstawie przepisów ustaw
- Były objęte obowiązkiem podatkowym w zakresie właściwego podatku, jednak zobowiązanie podatkowe nie powstało albo wygasło wskutek zaniechania poboru podatku, umorzenia zaległości podatkowej, zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku, przedawnienia.
Co obejmuje podatek sankcyjny?
Za wydatek w rozumieniu powyższego przepisu rozumie się z kolei wartość zgromadzonego w roku podatkowym mienia lub wysokość wydatkowanych w roku podatkowym środków, w przypadku gdy nie jest możliwe ustalenie roku podatkowego, w którym zgromadzono te środki. Podatkiem sankcyjnym objęte będą więc wartości, które przekraczają wartość dochodów opodatkowanych i nieopodatkowanych.
Jak obniżyć sankcje podatkowe?
Jednym ze sposobów na złagodzenie sankcji podatkowych jest wskazanie przez podatnika, że nieopodatkowana kwota pochodzi z darowizny lub prywatnej pożyczki. Takie wiarygodne powołanie się na darowiznę albo pożyczkę, może skutkować zastosowaniem przez fiskusa niższej sankcyjnej stawki podatku – 20% zamiast 75%.
Warto również pamiętać, że w przypadku zatajonej pożyczki lub darowizny, stawka sankcyjna na poziomie 20% podstawy będzie dotyczyła podatku od czynności cywilnoprawnych, a nie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT).
Ukrywane dochody a przedawnienie
Prawo do nałożenia na podatnika sankcyjnego podatku w wysokości 75% z tytułu nieujawnionych dochodów podlega przedawnieniu.
Zgodnie z art. 68 ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe dotyczące dochodów nieujawnionych nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie pięciu lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym powstał obowiązek podatkowy w tym zakresie. Oznacza to, że termin przedawnienia jest powiązany z datą powstania obowiązku podatkowego w zakresie dochodów nieujawnionych.
Obowiązek podatkowy w przypadku nieujawnionych dochodów powstaje z kolei w ostatnim dniu roku podatkowego, w którym powstał przychód w kwocie odpowiadającej nadwyżce wydatków nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi.
Stąd po upływie pięciu lat, licząc od końca roku, w którym osiągnięty został dochód ze źródeł nieujawnionych, zobowiązanie z tego tytułu ulega przedawnieniu, co oznacza, że organ podatkowy nie może wydać decyzji nakładającej podatek w wysokości 75%.
Ukrywanie dochodów – sankcje karno-skarbowe
Co ciekawe, podatek w wysokości 75% podstawy opodatkowania nie jest jedyną z przewidywanych sankcji. W grę wchodzą tutaj jeszcze sankcje karno – skarbowe polegające na grzywnie wynoszącej do 720 stawek dziennych lub pozbawieniu wolności. Możliwe jest zastosowanie obydwu tych kar w przypadku sporych nadużyć.
Przeważnie jest tak, że postępowanie karno-skarbowe toczy się równolegle do postępowania podatkowego prowadzonego przez organy podatkowe, zaś dokumenty i dowody zgromadzone w jednym z nich są wykorzystywane w drugim. 
Wprawdzie nie obowiązuje zasada, że brak orzeczenia w postępowaniu podatkowym eliminuje możliwość prowadzenia postępowania karno-skarbowego, niemniej warto w tym pierwszym postarać się uzyskać korzystne rozstrzygnięcie, gdyż zazwyczaj sądy rozpatrujące akty oskarżenia za przestępstwa karno-skarbowe biorą to pod uwagę.
Kiedy urząd skarbowy sprawdza czy ukrywamy dochody?
Na koniec warto przedstawić kiedy urząd skarbowy z reguły podejmuje kontrole związane z podejrzeniem istnienia przychodów o nieznanym pochodzeniu (niewykazanych przez podatnika) albo przychodów ujawnionych w nieprawidłowej wysokości (zaniżonych).
Kto jest narażony na kontrolę ze strony fiskusa?
Podejrzenia urzędu skarbowego może wzbudzić na przykład sytuacja, w której osoba nieposiadająca dochodów wykazywanych w deklaracji PIT lub niedeklarująca wcześniej dużej darowizny albo spadku, kupuje drogi pojazd lub nieruchomość. Szczególnie narażone na taką kontrolę są również osoby:
- Udzielające licznych pożyczek
- Będące darczyńcami i dokonujące darowizn obejmujące aktywa o wysokiej wartości
- Wykazujące stratę z działalności gospodarczej lub niskie dochody, w sytuacji, gdy ich poziom życia jest nieadekwatny do osiąganych dochodów
- Które jakiś czas przebywały za granicą i nie rozliczyły się z takich zagranicznych zarobków
- Mające dostęp do informacji finansowych, które mogą być przedmiotem zainteresowania innych podmiotów (menedżerowie, członkowie komisji przetargowych, prezesi spółdzielni mieszkaniowych)
- Urzędnicy administracji rządowej i samorządowej.
Nie wiemy, czy urząd skarbowy zamierza nas skontrolować 
Warto wiedzieć, że urząd skarbowy nie zawiadamia podatnika o zamiarze wszczęcia kontroli jeśli taka kontrola ma dotyczyć między innymi zatajonych dochodów lub niezarejestrowanej działalności gospodarczej.
Osoba podejrzana o ukrywanie źródeł dochodu lub przychodu, otrzyma odpowiednie zawiadomienie dopiero po wszczęciu kontroli. Od momentu wszczęcia postępowania instytucja ma miesiąc, aby je przeprowadzić korzystając z wszelkich możliwych dowodów.
Kto udowadnia swoje racje?
Kontrola fiskusa kończy się sporządzeniem protokołu, który podatnik może zakwestionować w ciągu 14 dni od jego doręczenia. Takie obiekcje kontrolowane muszą się opierać na konkretnych dowodach. Urząd skarbowy powinien więc dokładnie przedstawić swoje racje, poparte odpowiednimi dowodami i w ten sposób dowieść winy przedsiębiorcy.
Jeżeli urząd skarbowy po “prześwietleniu” sytuacji podatnika stwierdzi nieadekwatność jego wydatków oraz legalnych dochodów, to zostanie wszczęte postępowanie podatkowe.
Jak bronić się przed oskarżeniami fiskusa?
W ramach postępowania, fiskus dąży do oszacowania wysokości nieujawnionych dochodów oraz zastosowania sankcji. Podatnik może się bronić przy pomocy posiadanych dowodów i korzystać z prawa dostępu do akt sprawy.
Jeżeli podatnik powołuje się na przychody lub dochody, w stosunku do których trudno jest przedstawić precyzyjne dowody (choćby z powodu upływu czasu), to możliwe jest tak zwane uprawdopodobnienie źródła.
Legalne uzyskanie przychodów lub dochodów tłumaczących wysokie wydatki, można uprawdopodobnić choćby przy pomocy zeznań świadków, którzy potwierdzą wspólną pracę za granicą przed laty. W takim przypadku, podatnik zapłaci standardowy PIT określony przez ustawę dla danego źródła dochodu/przychodu i powiększony o odsetki. 
Warto pamiętać, że podczas postępowania podatkowego ciężar dowodu spoczywa na podatniku. Wcześniej (na etapie kontroli) to urząd skarbowy musi wykazać ewentualne nieprawidłowości. Kontrolowany powinien jednak współpracować z kontrolerem i składać odpowiednie wyjaśnienia.
Warto również pamiętać, że urząd skarbowy w ramach kontroli posiada szerokie uprawnienia ustawowe. Może on na przykład sprawdzić konto bankowe podatnika, jeżeli inne źródła informacji nie stanowią odpowiedniego dowodu.
