Jak wynika z danych Ministerstwa Finansów, w 2022 roku zostały rozpoczęte 4163 kontrole celno-skarbowe. To wzrost o 28,3% w stosunku do 2021 roku, gdy wszczęto 3244 kontroli. Ponadto, w 2022 kontrole przyniosły 6,3 miliarda złotych ustaleń, czyli o 620 milionów PLN więcej niż rok wcześniej.
Z czego wynika tak duży wzrost kontroli celno-skarbowych? 
Doradczyni podatkowa Natalia Stoch-Mika z Kancelarii NSM LEGAL & TAX uważa, że na ubiegłoroczne statystyki z pewnością miał wpływ powrót urzędów do normalnego funkcjonowania, które były czasowo zawieszone w związku z sytuacją covidową.
Natomiast, według dr Anny Wojciechowskiej, byłej naczelnik wydziału kontroli w Urzędzie Kontroli Skarbowej w Gdańsku, obecnie Partnera w Solveo, wzmożone kontrole wynikają przede wszystkim z sytuacji budżetowej państwa. Przy szybko narastających wydatkach publicznych wymagane są coraz większe wpływy.
Z kolei doradczyni podatkowa Ewa Flor z Kancelarii ATL Accounting & Payroll twierdzi, że skala wzrostu liczby kontroli celno-skarbowych niekoniecznie musi być niepokojąca. Może ona bowiem wynikać z pozytywnych działań urzędów celno-skarbowych, które skuteczniej wykrywają więcej nieprawidłowości.
Skarbówka coraz skuteczniejsza
Ponadto, w ubiegłym roku zakończono 4033 kontrole celno-skarbowe. To aż o 36% więcej niż rok wcześniej, kiedy było ich 2966. Spośród kontroli celno-skarbowych zakończonych w 2022 roku, 3689 wykazało nieprawidłowości, co przekłada się na 91,5% skuteczności. W 2021 było to 2709 (91,3% skuteczności).
Z danych Ministerstwa Finansów wynika również, że ustalenia kontroli celno-skarbowych zakończonych w 2022 roku wyniosły 6,283 miliarda złotych. To o 10,9% więcej niż rok wcześniej, kiedy ustalono 5,664 miliarda PLN.
Warto jednak pamiętać, że podatnikowi, który nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w decyzji, zawsze przysługuje jeszcze droga sądowa. Finalnie więc kwoty te mogą ulec zmniejszeniu.
Fiskus coraz lepiej typuje do kontroli
Według dr Anny Wojciechowskiej wysokie wskaźniki wykrytych nieprawidłowości to konsekwencja coraz lepszego typowania do kontroli. Odbywa się ono w oparciu o specjalne algorytmy, odchylenia od normy czy plany kontroli.
Dr Wojciechowska uważa, że rosnącej skuteczności kontroli celno-skarbowych należy także upatrywać w coraz to bardziej rozbudowanym wachlarzu narzędzi analitycznych fiskusa.
Którzy przedsiębiorcy są najbardziej narażeni na kontrole celno-skarbowe? 
Doradczyni podatkowa Ewa Flor z Kancelarii ATL Accounting & Payroll wyjaśnia, że na działania kontrolne w pierwszej kolejności narażone są firmy dokonujące międzynarodowych transakcji, a także podmioty importujące lub eksportujące towary o wyższej wartości.
Z czego wynikają nieprawidłowości?
Nieprawidłowości mogą wynikać z różnych przyczyn, w tym z braku znajomości czy błędnej interpretacji przepisów celno-skarbowych, a także nieświadomości lub celowej próby uniknięcia opłat celnych i podatkowych.
Wśród najczęściej wykrywanych nieprawidłowości można wskazać te dotyczące deklarowania wartości towarów. Obejmuje to sytuacje, w których importer specjalnie nieprawidłowo określa wartość towaru. Robi to w celu uniknięcia płacenia wyższych opłat celnych i podatkowych.
